раска́чка ж., разг.

1. разго́йдванне, -ння ср., раскалы́хванне, -ння ср., разгу́шкванне, -ння ср.;

2. хіста́нне, -ння ср., расхі́стванне, -ння ср., калыва́нне, -ння ср., ківа́нне, -ння ср.;

3. перен. разварушэ́нне, -ння ср.; неоконч. развару́шванне, -ння ср.; см. раска́чивать, раска́чиваться;

4. ходи́ть с раска́чкой (раска́чкою) хадзі́ць з перава́лкай (уперава́лку).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

szkoła

szkoł|a

ж. школа;

~a średnia — сярэдняя школа;

~a podstawowa — пачатковая школа;

~a rzemieślnicza — рамесная школа;

chodzić do ~y — хадзіць у школу; вучыцца ў школе;

dać komu ~ę — правучыць каго; навучыць каго розуму

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Zéhe

f -, -n па́лец (на назе)

auf den ~en géhen* — хадзі́ць на па́льчыках [ды́бачках]

j-m auf die ~n tréten* — наступа́ць каму́-н. на нагу́; перан. пакрыўдзіць, задзе́ць каго́-н.

2) до́лька, зубо́к (часнаку), карэ́ньчык (хрэну)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

Плях! 1 ’боўць, шабулдых!’ (Шат.), ’плясь, ляп!’ (Шат.; сміл., Стан.), ’гук ад удару па мяккім месцы’ (Варл.), плях! — пра імклівы бег, пра ўдар (мсцісл., Нар. лекс.). Гукапераймальнае. Роднаснае да плясь! (гл.). Сюды ж: пля́хаць ’шлёпаць, хадзіць па гразі’ (Шат.), ’наносіць удары’ (сміл., Стан., Шат.), пля́хнуць ’ударыць’, ’пабегчы’ (Юрч.), ’ударыць па мяккім месцы’ (Варл.), ’плюснуць, абліць’ (Касп.), пля́хнуцца ’пляснуцца’ (Шат.), пля́хацца ’плёскацца (у вадзе)’ (беласт., Сл. ПЗБ; карэліц. Шатал.). Параўн. плёхаць (гл.).

Плях 2 ’плешына, прагаліна’ (шчуч., Сцяшк. Сл.). Да плех 1 (гл.). Галосны ‑я‑ з’явіўся, відаць, у выніку абагульнення асновы з пляха́ ’лысіна’, ’агрэх’ (швянч., Сл. ПЗБ), пляха́ ’абсевак’ (паст., ЛА, 2). Не выключана таксама, што плях можа быць запазычаннем з ням. Fleck ’пляма’, ’кавалак зямлі’, ’лапіна, акравак’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Пулк ’стая’ (ЛА, 2), семантычна і тэрытарыяльна сюды ж пулкавацца ’збірацца вакол пчалінай маткі’: пулкуюцца пшчолы ўраі (шальч., Сл. ПЗБ). Апошняе, паводле Грынавяцкене (там жа), з літ. pulkuoti ’тс’; усе да літ. pulkas ’мноства, тлум, стая’, хутчэй за ўсё запазычанага з польск. pułk, што ўзыходзіць да прасл. *ръlък ’народ’ (гл. полк); у аснове значэнне ’збірацца, тоўпіцца, кучкавацца’, параўн. рус. дыял. полкать ’хадзіць без справы, швэндацца, піхацца’, якое Варбат (Этимология–1983, 33–36) узводзіць да *рьІка(і, *plbkati 9 вытворнага ад *polti ’хістаць, боўтаць, махаць’. Першаснае значэнне захавалася ў паўднёвых славян, параўн. серб.-харв. puk ’народ’: puk je dobar dok ćuti і šiuša svoje gospodare (Rečnik Bačkih Bunjevaca. Novi Sad, Subotica, 1990, 293). Гл. Брукнер, 448; Банькоўскі, 2, 965.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

wychodzić

wychodz|ić

незак.

1. выходзіць;

~ić na przechadzkę — выходзіць на прагулку (на шпацыр);

okna ~ą na ulicę — вокны выходзяць на вуліцу;

~ić z wprawy — страціць спрыт (навыкі); развучыцца;

2. разм. выпадаць;

włosy mu ~ą — у яго выпадаюць валасы;

3. карц. хадзіць;

~ić z asa — хадзіць з туза;

~ić na człowieka — выходзіць у людзі;

~ić na swoje разм. заставацца пры сваім;

~i dobrze na czym — атрымліваць прыбытак на чым;

~ić obroną ręką — выходзіць цэлым

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

разгу́льваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Павольна, не спяшаючы гуляць, хадзіць для адпачынку, забавы. — Глядзі ж ты, Матрона, не вельмі па вуліцах вечарамі разгульвай, — сказаў, прыпыніўшыся, Іван. Колас. Бачыцца Валянціне, быццам маці бяжыць з-за пагорка, махае рукою, здалёк крычыць, каб не разгульвала, не распявала тут на ўлонні, а брала кошык ды ў лес — па грыбы, ягады. Мыслівец. // Перамяшчацца свабодна, у любым напрамку. Цёмнарусы Кастусь, якому зараз, са студзеня месяца, ішоў дваццаць шосты год, мог спакойна разгульваць пад носам у самых спрытных жандараў. Якімовіч. / Пра з’явы прыроды. Па вуліцах горада разгульвалі вятры, прыносячы з сабою дзівосныя пахі квітнеючых садоў. Гурскі. // Свабодна дзейнічаць, займацца разгулам і разбоем. Петрусю давялося некалькі разоў выязджаць у начныя засады, дзе разгульвалі бандыты. С. Александровіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уво́гуле, прысл.

1. Разглядаючы цалкам, не звяртаючы ўвагі на дробязі, прыватнае. [Палкоўнік:] — Тут сёння цяжка, а ўвогуле справы нашы ідуць вельмі добра. Новікаў. Федзя думаў аб тым, што Алесь і Валодзя ўвогуле добрыя хлопцы. Ваданосаў.

2. Заўсёды, ва ўсіх выпадках; зусім. [Стэфе] хацелася, каб свята ўвогуле не было. Савіцкі. Ніхто пабочны сюды не заглядваў — грамадзянскаму насельніцтву ўвогуле было забаронена хадзіць у лес. Няхай.

3. Ужываецца ў значэнні абагульняючага слова перад заключэннем, вывадам, падагульненнем. — Не, я больш не буду, — прыгубіўшы шклянку, адсунуў яе ад сябе Ваўчок. — Ды і ўвогуле ўжо хопіць, пара, мне здаецца, і па спачын. Хадкевіч.

4. у знач. пабочн. У цэлым, у выніку. [Люба:] — Не дрэнны, увогуле, хлопец, і далікатны і ўважлівы. Лынькоў. Увогуле — вячэра адняла цэлую гадзіну. Гартны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ply​2 [plaɪ] v.

1. lit. хадзі́ць, курсі́раваць; снава́ць (пра караблі, аўтобусы і да т.п.);

Small fishing boats plied to and fro across the harbour. Невялічкія рыбацкія лодкі курсіравалі па гавані.

2. займа́цца (якой-н. дзейнасцю); працава́ць стара́нна (чым-н.);

ply a spa de працава́ць рыдлёўкай;

ply one’s oars наляга́ць на вёслы

3. (with) частава́ць (чым-н.)

4. (with) дакуча́ць, прыстава́ць з распы́тваннямі

♦

ply one’s trade займа́цца чым-н. (рамяством, бізнесам і да т.п.)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

around​2 [əˈraʊnd] prep.

1. вако́л (кругом);

a fence around the garden плот вако́л агаро́да;

Let’s go around the town, not through it. Давайце паедзем кругом, а не праз горад.

2. па (усюды);

books lying around the room кні́гі, раскі́даныя па пако́і;

walk around the streets хадзі́ць па ву́ліцах

3. каля́ (недзе блізка);

He lives somewhere around London. Ён жыве недзе каля Лондана;

The children are playing around the house. Дзеці гуляюць каля хаты.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)