ДЗІ́КІ ВІНАГРА́Д

(Vitis sylvestris),

лясны вінаград, дзікі еўрап.-азіяцкі від вінаграду. Паводле інш. уяўленняў, падвід або форма вінаграду культурнага — звычайнага (V. vinifera) ці яго здзічэлая форма, магчыма, продак. Пашыраны ў Сярэдняй і Паўд. Еўропе, Закарпацці, Прыднястроўі, Крыме, на Каўказе, у Малой, Сярэдняй і Зах. Азіі. Расце дзіка ў далінах рэк, поймавых лясах, у хмызняках і на камяністых схілах.

Двухдомная лістападная ліяна або куст, які сцелецца, з лазячымі парасткамі даўж. да 10 м і дыям. 10—15 см. укрытымі буравата-шэрай карой. Лісце амаль цэласнае, 3—5-лопасцевае, круглаватае, ныркападобнае, па краі няроўна буйназубчастае, на чаранках. Кветкі дробныя, зеленаватыя, сабраныя ў складаныя мяцёлчатыя суквецці. Плод — чорная, з шызым налётам, зрэдку белая ягада. Харч., вітамінаносная расліна, выкарыстоўваецца ў селекцыі культ. сартоў вінаграду. Дз. в. часам наз. расліны з роду дзявочы вінаград.

Г.У.Вынаеў.

т. 6, с. 114

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

анапла́змы

(н.-лац.anaplasma, ад гр. anaplasma = вобраз, форма)

бактэрыяпадобныя мікраарганізмы, якія паразітуюць у крыві свойскіх і дзікіх жывёл.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

бактэрыятрафі́зм

(ад бактэрыі + гр. trophe = ежа, засваенне)

узаемна карысныя адносіны паміж каранямі раслін і бактэрыямі: форма жыўлення вышэйшых раслін.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

брахіцэфа́лія

(ад брахі- + -цэфалія)

антр. форма галавы, у якой падоўжанае вымярэнне толькі нязначна перавышае папярочнае; кароткагаловасць (параўн. даліхацэфалія, мезацэфалія).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

герантакра́тыя

(ад гр. geron, -ntos = стары чалавек + -кратыя)

уяўная ранняя форма арганізацыі грамадства, пры якой улада нібыта належала старэйшым.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ізамарфі́я

(ад іза- + гр. morphe = форма)

аднолькавыя марфалагічныя прыкметы ў прадстаўнікоў розных груп арганізмаў, далёкіх з пункту погляду сістэматыкі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

мезацэфа́л

(ад меза- + -цэфал)

антр. чалавек, у якога форма галавы мае сярэднія паказчыкі ў параўнанні з брахіцэфалам і даліхацэфалам.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

паліты́чны

(гр. politikos)

1) звязаны з палітыкай;

2) дзяржаўны, грамадска-прававы;

п. ладформа арганізацыі дзяржаўнай улады ў краіне.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

па́трыца

(ням. Patrize)

рэльефная, выпуклая форма (у процілегласць паглыбленай — матрыцы) для друкавання або ціснення (у тым ліку прыгатавання матрыц).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

схематызава́ць

(ад гр. schema = вобраз, форма)

падаваць, апісваць, паказваць што-н. у схематычным, адцягнена-спрошчаным выглядзе, у агульных рысах.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)