асвяжы́ць, -вяжу́, -вяжы́ш, -вяжы́ць; -вяжы́м, -вежыце́, -вяжа́ць; -ве́жаны; зак.
1. што. Зрабіць свежым (у 3 і 5 знач.), чыстым.
Дождж асвяжыў паветра.
А. фарбы на карціне.
2. каго-што. Аднавіць сілы, вярнуць бадзёрасць каму-н.
Вада асвяжыла мяне, прагнала сон.
3. што. Аднавіць у памяці.
А. веды.
4. што. Папоўніўшы новымі людзьмі, зрабіць больш працаздольным (разм.).
А. калектыў.
|| незак. асвяжа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. асвяжэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зве́сціся, звяду́ся, звядзе́шся, звядзе́цца; звядзёмся, зведзяце́ся, звяду́цца; звёўся, звяла́ся, -ло́ся; звядзі́ся; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Перастаць існаваць, знікнуць.
Тая парода жывёлы ўжо звялася.
2. Страціць сілы, пахудзець.
Звёўся чалавек зусім.
3. да чаго і на што. Скараціўшыся, спрасціўшыся, выразіцца ў чым-н. малым, нескладаным.
Справа звялася да дробязей.
З. на нішто (страціць усякі сэнс, усякае значэнне).
|| незак. зво́дзіцца, -джуся, -дзішся, -дзіцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зда́цца¹, зда́мся, здасіся, зда́сца; здадзімся, здасце́ся, здаду́цца; зда́ўся, здала́ся, -ло́ся; зда́йся; зак.
1. Спыніўшы супраціўленне, прызнаць сябе пераможаным.
З. ў палон.
2. Аслабець, страціць сілы.
Апошні год ён зусім здаўся.
3. Даверыцца каму-, чаму-н., паспадзявацца на каго-, што-н.
Я на вас здаўся, а вы тут вось што робіце.
|| незак. здава́цца, здаю́ся, здае́шся, здае́цца; здаёмся, здаяце́ся, здаю́цца; здава́йся.
|| наз. зда́ча, -ы, ж. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
БО́ФАРТА ШКАЛА́,
служыць для ацэнкі сілы ветру ў балах па яго ўздзеянні на наземныя прадметы або па хваляванні на моры. Распрацавана ў 1806 англ. контр-адміралам Ф.Бофартам. З цягам часу мянялася і ўдакладнялася. У 1963 прынята Сусв. метэаралагічнай арг-цыяй (гл. табл.).
т. 3, с. 223
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БАРГУЗІ́Н,
мясцовы халодны ўсх. або паўн.-ўсх. вецер тыпу бара, які дзьме пераважна на сярэднюю ч. воз. Байкал з боку даліны р. Баргузін. Скорасць ветру звычайна меншая за 20 м/с, працягласць — менш як суткі, часцей бывае ноччу. Значнай сілы дасягае восенню.
т. 2, с. 305
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГІПЕРФУ́НКЦЫЯ
(ад гіпер... + функцыя),
павышаная дзейнасць органа, тканкі, сістэмы арганізма. Узнікае як прыстасавальная рэакцыя (напр., павелічэнне памераў і сілы скарачэння сардэчнай мышцы ў спартсменаў) ці як парушэнне ў арганізме, што выклікае хваробу (пры гіперфункцыі шчытападобнай залозы, павелічэнні выпрацоўкі ёй гармонаў узнікае гіпертырэоз).
т. 5, с. 258
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
барэ́тэр
(англ. barretter)
стабілізатар сілы току, прылада ў выглядзе запоўненага вадародам шклянога балона, унутры якога змешчаны тонкі жалезны дрот, выкарыстоўваецца ў радыёэлектронных прыборах.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
канцэнтра́цыя
(лац. concentratio)
1) збіранне, засяроджанне ў адным месцы (напр. к. рабочай сілы);
2) ступень насычанасці раствору якім-н. рэчывам (раствор высокай канцэнтрацыі).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
маско́ны
[англ. mass con(centration) = канцэнтрацыя масы]
вобласці над т.зв. месячнымі морамі, у якіх назіраюцца змены гравітацыйнага поля Месяца (дадатковыя анамаліі сілы цяжару).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
уніфармі́зм
(ад лац. uniformis = аднастайны)
гіпотэза, паводле якой у геалагічным мінулым дзейнічалі тыя ж сілы і з той жа інтэнсіўнасцю, што і зараз.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)