uprzykrzać
незак.
1. псаваць;
2. атручваць; рабіць непрыемным;
uprzykrzać komu życie — псаваць (атручваць) каму жыццё
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
zbrzydnąć
zbrzyd|nąć
зак.
1. пабрыдчэць;
2. абрыднуць; надакучыць;
życie mi ~ło — жыццё мне абрыдла
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
lifetime [ˈlaɪftaɪm] n. (усё) жыццё;
During her lifetime she witnessed two world wars. На працягу свайго жыцця яна была сведкай дзвюх сусветных войнаў.
♦
the chance of a lifetime рэ́дкая, выклю́чная магчы́масць
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
reproach1 [rɪˈprəʊtʃ] n.
1. папро́к, дако́р;
above/beyond reproach беззага́нны;
a life without reproach бездако́рнае жыццё
2. га́ньба, со́рам;
give smb. a look of reproach паглядзе́ць на каго́-н. з дако́рам
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
сімбіе́з
(гр. symbiosis = сумеснае жыццё)
сумеснае існаванне арганізмаў розных відаў, пры якім арганізмы прыносяць карысць адзін аднаму (напр. с. ракаў-самотнікаў з актыніямі); гл. таксама мутуалізм, паразітызм.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
то́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; незак., што.
Хадзьбой, яздой пракладваць (дарогу, шлях і пад.). А прыгледзішся — і выходзіць: сцежка тая не сцежка, а дарога, бо торыць і брукуе яе народ. Лужанін. Кожны па-свойму ўмудраўся, лаўчыўся. Кожны торыў дарогу з лесу да свайго гумна. Бядуля. // перан. Пракладваць шлях у жыццё, у будучыню. Самі мы шляхі наперад торым. Лойка. Вашы продкі і вы з цемры торылі шлях, Ад якога цяпер больш дарог у жыццё, Чым на небе святых. Занядбаў я касцёл. Бажко.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спірыты́зм, ‑у, м.
Містычная вера ў замагільнае жыццё душ памёршых і ў магчымасць зносін з імі. // Уяўныя для спірытаў зносіны з душамі памёршых пры дапамозе розных прыёмаў (вярчэння сталоў, сподачкаў і пад.) і праз медыумаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чы́сцец, ‑стца, м.
Тое, што і чысцілішча. / у вобразным ужыв. Зараз Жывень умеў ужо разбірацца ў падзеях. Жыццё моцна памяла яго, прапусціўшы праз вялікі маральны чысцец, зняло з вачэй ружовыя акуляры і загартавала характар. Майхровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
На́рад ’нашчадкі’ (Сержп. Грам.). Ад нарадзі́ць ’радзіць, даць жыццё’; магчыма, архаізм, у якім захавалася першаснае значэнне ’ўсе народжаныя, нашчадкі, род’, параўн. народ (гл.).
Нара́д 1 ’падрыхтаваныя да ткацтва кросны’ (мсцісл., Жыв. сл., Лебед., Мат. Гом.), ’увесь набор ткацкіх прылад’ (дзярж., З нар. сл.). Ад нарадзі́ць ’падрыхтаваць кросны да ткацтва’, да рад (гл.).
Нара́д 2 ’воз без драбін для вывазкі сена’ (Сержп. Земл.), нара́дка ’воз, у якім возяць гной’ (Жд. 2). Ад нарадзі́ць ’прыстроіць, падрыхтаваць’, гл. рад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вільго́та 1 ’адліга’ (Яруш., Нас., КТС). Запазычана з польск. wilgota ’макрата, вільгаць, вільготнасць’.
Вільго́та 2 ’ільгота, аблягчэнне’ (Нас.); ’выгада’ (карм., Мат. Гом.), перан. ’прыволле, раздолле’ (Юрч.). Укр. вільгота ’ільгота, аблягчэнне’, палес. вильгота ’тс’, рус. вольгота ’вольнае жыццё, воля, вольнасць, аблягчэнне’; ’прастор’; ’вызваленне ад дзяржаўнай павіннасці’. Беларуская лексема ўзнікла з ільгота з прыстаўным в‑. Рускія дыялектныя формы, магчыма, з’яўляюцца вынікам кантамінацыі з лексемай воля. Параўн., аднак (Шанскі, 1, В, 154–155). Украінская лексема, відаць, запазычана з бел. мовы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)