трэль 1, ‑і, ж.
Пералівістае дрыжачае гучанне, якое ўтвараецца хуткім чаргаваннем двух суседніх тонаў. Нясмелае шчоўканне салаўя перайшло ў звонкую, пераліўчатую трэль. Стаховіч. — А ну, дай рог, — сказаў бацька. Прыклаў новы срэбны рог Алеся да вуснаў, апрабаваў, перабраўшы некалькі гукаў, і раптам, як падарыў халоднаму святлу празрыстую трэль. Караткевіч. // Пералівістыя гукі; частыя гукі. А Пракопаў нос вывеў такія грэлі, якіх не выводзіў яшчэ ні разу. Колас.
[Іт. trillo.]
трэль 2, ‑і, ж.
Спец. Спецыяльна пракладзеная дарога для тралёўкі драўніны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
убі́ты, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад убіць.
2. у знач. прым. Утаптаны, утрамбаваны да цвёрдасці. Убітая сцежка. □ За брамкай і брамай з чорных жалезных прутоў — залітая сонцам прастора, сем-восем крокаў па ўбітым жвіры. Брыль. Пад нагамі свістала і спявала ўбітая гладкая дарога. Чарнышэвіч. / у знач. наз. убі́тае, ‑ага, н. Конь, вывернуўшы з пяску на ўбітае, мінуў адразу Боганчыкавы калёсы, зачапіўся быў колам за заднюю вось, мінаючы Махорку, і цяпер пер .. у лагчыну. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аб'е́зд
1. Кружная або часовая дарога (Рэч., Слаўг.). Тое ж абмі́н (Слаўг.).
2. Акружнасць, аколіца, граніца (Нас. АУ).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
абхо́д
1. Пэўны ўчастак лесу, поля, які абходзіць ляснік, палявы вартаўнік (Слаўг.).
2. Дарога кругом, у аб'езд (Слаўг.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
разві́ліна Месца, дзе дарога раздвойваецца (БРС). Тое ж разві́лка (Маладз., Рэч., Слаўг., Хойн.), размі́ніна, размі́нка (Слаўг.), раз'е́зд (БРС).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
трап Сцежка, дарога; след, кірунак; крок (Нас., Слаўг.). Тое ж троп (Зах. Бел. Др.-Падб., Нас., Сур. Касп.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
губля́цца несов.
1. теря́ться;
даро́га ~ля́лася ў ле́се — доро́га теря́лась в лесу́;
гу́кі ~ля́ліся ў чаро́це — зву́ки теря́лись в камыша́х;
2. перен. теря́ться;
ён не ~ля́ўся ні пры які́х абста́вінах — он не теря́лся ни при каки́х обстоя́тельствах;
3. страд. теря́ться; тра́титься; см. губля́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
◎ Навы́тар ’практыкаванне’ (Дуж-Душ.), навытарынный ’навучаны, звычны да справы, набіўшы руку, не навічок’, дзее- прым. залежнага стану ад дзеяслова навытырыць (Нік., Оч.). Этымалогія няпэўная; паводле Ластоўскага, бел. навытар ’навык да выканання чыннасцяў’ паходзіць ад тор ’шлях, дарога’, торыць ’праціраць дарогу’ (Ласт. 106) і, відаць, звязана з рус. поднатореть ’навучыцца, набіць руку ў якой-небудзь справе’, аднак няясным застаецца пачатак словач Спробы звязаць з новы, параўн., напрыклад, чэш. novotár ’аматар новага, наватар’, славен. novotorija ’навіна, новыя парадкі’ і пад., ствараюць семантычныя цяжкасці. Мартынаў (вусна) выводзіць з *na‑o‑tor‑.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Трапні́к 1 ‘рэшта палатнянай асновы’ (Мат. Гом.), ‘ручнік з доўгімі махрамі’ (Сл. ПЗБ, Мат. Гом.), ‘скарач — канцы кроснаў, у якія ўвязвалі посуд з ядой’ (лун., ЛА, 5), трапнічо́к ‘тс’ (ст.-дар., ЛА, 5), ‘ануча’ (Сцяшк. Сл.). Адыменнае ўтварэнне ад трапкі (гл.) аналагічна да страпнік (гл.); суф. ‑нік, тут, мажліва, пад уплывам ручні́к ‘тс’, параўн. з іншай суфіксацыяй трапкач (гл.).
Трапні́к 2 ‘драсён птушыны, Polygonum aviculare L.’ (івац., ЛА, 1). Параўн. укр. тро́пник ‘сачавічнік вясенні, Orobus vernus’. Да трапа́ (гл.), іншыя назвы гэтай расліны: падарожнік, прыдарожнік, дарожнік, чэш. ucestka (u‑ ‘каля’, cesta ‘дарога’), ням. Weggras ‘тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
skirt2 [skɜ:t] v.
1. быць разме́шчаным або́ ісці́ ўздоўж мяжы́; акружа́ць (таксама перан.)
2. прахо́дзіць, абыхо́дзіць бо́кам; быць на валасо́к (ад чаго-н.);
skirt round death быць на валасо́к ад сме́рці;
The road skirts the forest. Дарога ідзе вакол лесу;
The sun skirted the cloud with gold. Сонца пазалаціла край воблака.
3. skirt round a question ухіля́цца ад пыта́ння;
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)