Verbum

анлайнавы слоўнік

азо́т, ‑у, М азоце, м.

Хімічны элемент, бясколерны газ, які не падтрымлівае гарэння, складае значную частку паветра, з’яўляецца адным з галоўных элементаў жыўлення раслін. Атмасферны азот. Звязаны азот.

[Фр. azote ад грэч. a — не‑, без- і zōē — жыццё.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

апушэ́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле дзеясл. апушыць (у 1 знач.), апушыцца (у 2 знач.).

2. Пушыстае покрыва жывёл, а таксама валасні, якія пакрываюць сцябло і лісты раслін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гарбузо́вы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да гарбуза. Гарбувовыя семечкі.

2. у знач. наз. гарбузо́выя, ‑ых. Сямейства двухдольных раслін, да якога адносяцца гарбуз, кавун, дыня і пад.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дэсіка́нты, ‑аў; адз. дэсікант, ‑а, М ‑нце, м.

Хімічныя рэчывы, якія ўжываюцца для высушвання сцёблаў і лісця раслін з мэтай паскарэння іх паспявання і аблягчэння машыннай уборкі ўраджаю.

[Ад лац. desiccare — высушваць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мікары́за, ‑ы, ж.

Спец. Грыбныя ніці, якія ахутваюць карэнні вышэйшых раслін. Ужо даўно было заўважана, што карэнні многіх дрэў ахутаны тоўстым слоем грыбных ніцей, якія называюцца мікарызай. Гавеман.

[Ад грэч. mykēs — грыб і rhiza — корань.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

распаўсю́джаны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад распаўсюдзіць.

2. у знач. прым. Звычайны, пашыраны. Распаўсюджаныя віды раслін. Распаўсюджаная думка. □ У тую вайну .. [хвароба скуры] была вельмі распаўсюджаная хвароба. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тля, ‑і, ж.

1. Дробнае насякомае-шкоднік атрада раўнакрылых, якое жывіцца сокам раслін. Капусная тля.

2. Разм. Пра нікчэмнага чалавека. [Клопікаў:] — Хто я ёсць? Сірата божая? Тля беспрытульная? Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цвіце́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне і стан паводле дзеясл. цвісці (у 1 знач.).

2. Перыяд у жыцці раслін ад пачатку раскрыццё першых кветак да адцвітання апошніх. Фазы цвіцення.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цэлюло́за, ‑ы, ж.

Рэчыва, якое атрымліваецца з хімічна апрацаванай драўніны, сцёблаў некаторых раслін і ідзе на выраб паперы, штучнага шоўку, выбуховых сродкаў і пад.; клятчатка (у 1 знач.).

[Фр. cellulose ад лац. cellula — клетка.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

АДБІ́ТКІ раслін і жывёл, выкапнёвыя сляды існавання раслін і жывёл у слаях асадкавых парод, від акамянеласцяў. Звычайна ў выкапнёвым стане захоўваюцца адбіткі лісця, ствалоў, пладоў і інш. частак раслін, шкілетаў, панцыраў, радзей цэлых жывёлін. Утварыліся з рэшткаў пахаваных у асадках вадаёмаў і мінер. крыніц, дзюнных пясках, вулканічных туфах і магмах, каменным вугалі.

Бываюць афарбаваныя вокісламі жалеза або марганцу, часам пакрыты вуглістай, крамянёвай або жалезістай плёнкай. На Беларусі адбіткі раслін трапляюцца ў адкладах усіх раздзелаў фанеразою ў выглядзе адбіткаў лісця, пустот ад драўніны, шышак, пладоў, злепкаў дзеразападобных, членістасцябловых, папарацепадобных, рызоідаў, стыгмарыяў, адбіткі жывёл — у адкладах ад ардовіку да галацэну; трылабіты, губкі, каралы, ракападобныя, астракоды, малюскі, імшанкі, рыбы і інш. жывёлы. Адбіткі раслін даследуе палеабатаніка, адбіткі жывёл — палеазаалогія.

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)