траглабіёнты

(ад гр. trogle = нара, пячора + біёнты)

жывёлы, якія жывуць у пячорах, трэшчынах горных парод.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

эмбрыён

(гр. embryon)

1) зародак чалавека або жывёлы;

2) перан. зараджэнне, пачатковая стадыя чаго-н.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Лупсе́й (зневаж.) ’губаты’, лу́псі ’губы’ (Сцяц.; ваўкав., Сцяшк. Сл.). З в.-ням. Lefze (магчыма, праз ідыш) ’губа ў жывёлы’ (< ст.-в.-ням. lëfs).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Пе́рга, пёрьга ’шалупінне (скуры)’, (лельч., стол., петрык., НА, 3), перга ’перхаць у жывёлы’ (петрык., ЛА, 1), пергоць, перга ’перхаць’ (ТС). Да пярга, перхаць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

голад, галадоўка, недаяданне / у жывёлы: бяскорміца; галадоўля, галадаванне, галадуха, галаднеча, бясхлеб'е, бясхлебіца (разм.)

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

натрэ́сці, -расу́, -расе́ш, -расе́; -расём, -расяце́, -расу́ць; -ро́с, -рэ́сла і -расла́, -рэ́сла і -расло́; -расі́; -рэ́сены; зак.

1. чаго. Трасучы што-н., здабыць у нейкай колькасці.

Н. груш.

2. чаго. Растрэсці частку чаго-н., неакуратна перавозячы або пераносячы.

Н. сена на дарогу.

3. чаго. Пра кармы для жывёлы: трасучы, змяшаць.

4. безас., каго. Стаміць, намучыць трасянінай (разм.).

Натрэсла дзяцей за дарогу.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

АА́НЕС,

у шумера-акадскай міфалогіі першачалавек у абліччы паўрыбы-паўчалавека. Паводле Бераса, людзі жылі, як жывёлы, пакуль Аанес не выйшаў з мора і не навучыў жыхароў Вавілоніі пісьму, навукам, буд-ву гарадоў і храмаў, земляробству і інш.

т. 1, с. 8

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

АБАРЫГЕ́НЫ

(лац. Aborigines ад ab origine ад пачатку),

1) карэнныя насельнікі (людзі, жывёлы, расліны) краіны ці якой-н. мясцовасці. Паводле стараж.-рым. паданняў, абарыгенамі наз. племя, якое жыло каля падножжа Апенін.

2) У біялогіі тое, што аўтахтоны.

т. 1, с. 15

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ГРЫ́ЗЛІ,

млекакормячыя жывёлы сям. мядзведжых атр. драпежных. 2 падвіды бурага мядзведзя. Грызлі мексіканскі (Ursus arctos nelsoni) і грызлі канадскі (U. а. richardsoni). Жывуць у Паўн. Амерыцы. Па памерах драбнейшыя за бурага мядзведзя. Занесены ў Чырв. кнігу МСАП.

т. 5, с. 479

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Абялі́ць ’зняць кару, каб была відаць белая драўніна’ (Шат.). Тлумачэнне не дакладнае. Параўн. абяліць ’зняць скуру з забітай жывёлы’ (Бяльк., Шн., КЭС). Гл. бяліць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)