З сінімі вачыма. У.. [Васіля] ўжо двое дзяцей, такіх жа сінявокіх і рухавых, як сам.Лынькоў./упаэт.ужыв.Разросся чабор сінявокі Па схілах пустога пагорка.Колас.Ой, пабачыў бы ты дзівы На стэпу шырокім! Новай песняй прывітаў бы Дняпро сінявокі.Купала./узнач.наз.сіняво́кі, ‑ага, м.; сіняво́кая, ‑ай, ж.Ці пачуе сінявокая, Што хаджу непадалёку я, Што хаджу непадалёку я, Ці падасць сустрэчы знак?А. Вольскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сухо́тны, ‑ая, ‑ае.
1. Хворы на сухоты. Стаяў мокры, відаць, сухотны, італьянец, прадаваў з латка гіпсавых напалеонаў.Караткевіч./узнач.наз.сухо́тны, ‑ага, м.; сухо́тная, ‑ай, ж.Вясна для сухотных — не радасць, Вясна для сухотных — праверка.Жычка.
2. Такі, што бывае пры сухотах. Сухотны кашаль. □ Дзве слязінкі ўпалі На матчыну скронь, На сухотнае ўпалі аблічча...Трус.Твар вельмі бледны, малочна-белы, толькі на скулах ружавеюць дзве плямы сухотнага румянцу.Мікуліч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
satellite
[ˈsætəlaɪt]
n.
1) спадаро́жнік, сатэлі́т -а m. (пра плянэ́ту)
2) прыхі́льнік -а m.
3) паслуга́ч -а́m., памага́ты -агаm.; пры́хвасьцень -ня m.
4) сатэлі́т -а m. (пра дзяржа́ву)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
secondary
[ˈsekənderi]1.
adj.
1) пабо́чны, другара́дны
2) неарыгіна́льны; вытво́рны (пра сло́ва)
3) Electr. дру́гасны (пра ток)
2.
n.
1) паднача́лены -агаm.
2) пабо́чны на́ціск
3) памо́чнік -а m.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
incompetent
[ɪnˈkɑ:mpətənt]1.
adj.
1) няўме́лы, няздо́льны; недасьве́дчаны ў чым-н.; незнаёмы з чым-н.; некваліфікава́ны; некампэтэ́нтны
2) неправаздо́льны
2.
n.
няўме́ка -і m. & f.; некампэтэ́нтны -агаm., некампэтэ́нтная f.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
local
[ˈloʊkəl]1.
adj.
1) мясцо́вы
2) тутэ́йшы
3) мясцо́вы (боль, хваро́ба)
4) пры́гарадны
local traffic — пры́гарадны рух
2.
n.
1) пры́гарадны цягні́к, аўто́бус
2) мясцо́вы жы́хар, тутэ́йшы -агаm.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
aberrant
[æˈberənt]1.
adj.
адхі́лены ад но́рмы, ненарма́льны; няпра́вільны
a rocket on an aberrant course — раке́та адхілі́лася ад ку́рсу
aberrant behavior — ненарма́льныя паво́дзіны
2.
n.
ненарма́льны -агаm., ненарма́льная f.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
lookout
[ˈlʊkaʊt]
n.
1) пі́льнасьць f., назіра́ньне n.
be on the lookout — будзь пі́льным сьцеражы́ся
2) назіра́льнік -а m., ва́хта f.; дазо́рны -агаm.
3) назіра́льны пункт
4) пля́ны на бу́дучыню
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
вінава́ты, ‑ая, ‑ае; ‑ват, ‑а.
1. Які правініўся ў чым‑н., зрабіў злачынства. Прызнаць вінаватым. □ [Толя:] — Тут не адзін дырэктар вінаваты. Не ўсе навучыліся дабро сваё, сваю працу як след шанаваць.Брыль.Віктар стаяў, апусціўшы галаву, і сапраўды адчуваў сябе вінаватым.Маўр.//узнач.наз.вінава́ты, ‑ага, м. Віноўнік. І правы і вінаваты.
2. Які з’яўляецца прычынай чаго‑н. Алеська.. скрыва пазірала і на Любу, быццам тая вінавата была ў яе гневе.Мурашка.Шышак — безліч, а спадчыны сасна не пакінула. Мабыць, вінавата проста месца.Навуменка.
3.толькіпоўн.ф. Які выяўляе ўсведамленне сваёй віны. Вінаваты голас. Вінаватая ўсмешка. □ Ліда спадылба вінаватым позіркам глядзіць на брата.Пальчэўскі.
4. Які вінен каму‑н., мае доўг. [Паўлік:] — Бацька мой.. не мог ніяк з даўгоў выбрацца — Сегенецкаму вінаваты быў гэтулькі, што маці.. па паўлета дарэмна яму жала.Чорны.//узнач.наз.вінава́ты, ‑ага, м. Той, хто вінен каму‑н., мае доўг. [Ціток:] — Хай мне паадрабляюць усе вінаватыя.Лобан.Не плаціць багаты, а вінаваты.Прыказка.
•••
Богу душою не вінаваты (вінны) — зусім не вінаваты.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уся́кі, ‑ая, ‑ае; займ.азначальны.
1. Кожны, любы. Усякі раз адно і тое ж. □ — Вы спачатку, таварыш Бялоў, разбярыцеся, у чым справа, — спакойна заўважыў Ладынін. — Я разабраўся. Дзяўчына прыйшла да мяне са слязамі. — Не ўсякім слязам трэба верыць, — уставіў Васіль...Шамякін.Усякая птушка сваё гняздо бараніць.Прыказка.//узнач.наз.уся́кі, ‑ага, м.; уся́кая, ‑ай, ж. Кожны, любы чалавек. [Бацька:] — Не ўсякі любіць горыч і кіслату, не ўсякі мае моц, сілу.Баранавых.
2. Розны, усялякі. Вокны забіты, заложаны лучынаю, усякім рыззём.Колас.Усякія наведванні страшэнна стамлялі нашага хворага і нават больш — чамусьці раздражнялі.Васілевіч./узнач.наз.уся́кае, ‑ага, н.— Глупства! — засмяяўся Гамрэкелі і дакрануўся да пляча Арцёма. — Між суседзямі ўсякае здараецца.Самуйлёнак.
3.(звычайнаўспалучэннізпрыназ. «без»). Які-небудзь, які б то ні быў. Без усякай мэты. Без усякіх цяжкасцей.
•••
Без усякай задняй думкігл. думка.
Без усякіх; без (усяго) усякага — адразу, прама; безагаворачна.
Ва ўсякім выпадкугл. выпадак.
Ва ўсякім разегл. раз 1.
На ўсякі выпадакгл. выпадак.
Усякая ўсячынагл. усячына.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)