мозг, -а і -у, мн. мазгі́, -о́ў, м.
1. -а. Цэнтральны аддзел нервовай сістэмы чалавека і жывёл: нервовая тканка, якая запаўняе чэрап і канал пазваночніка.
Галаўны м.
Спінны м.
Работа мозга.
2. -у. Мяккая тканка, якая запаўняе поласці касцей у чалавека і пазваночных жывёл.
Касцявы м.
3. -у. перан. Розум, разумовыя здольнасці.
4. толькі мн. Ежа, прыгатаваная з мазгоў свойскіх жывёл.
Цялячыя мазгі.
◊
Варушыць мазгамі (разм.) — думаць, разважаць.
Круціць мазгі — выклікаць у каго-н. пачуццё кахання, прывабліваць.
Сушыць мазгі (разм.) — заўзята займацца разумовай працай на шкоду здароўю.
Уцечка мазгоў — эміграцыя людзей разумовай працы.
|| прым. мазгавы́, -а́я, -о́е (да 1—3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
мой, майго́, м., мая́, маёй, ж., маё, майго́, н., мн. мае́, маі́х; займ. прынал.
1. Які належыць мне, адносіцца да мяне.
Мая кватэра.
2. у знач. наз. Родныя, блізкія.
Зараз павінны мае вярнуцца.
◊
На маё (яго) выйшла (разм.) — так, як я (ён) хацеў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
мо́йва, -ы, ж.
Маленькая рыбка сямейства корушкавых.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
мо́ка, нескл., н.
Адзін з вышэйшых гатункаў кавы.
Піць м.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
мо́кнуць, -ну, -неш, -не; мок, -кла; -ні; незак.
1. Станавіцца мокрым, вільготным.
М. пад дажджом.
2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Псавацца ад празмернай вільгаці.
Сена мокне.
3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Ляжаць у вадзе або іншай вадкасці для набыцця пэўных якасцей.
Лён мокне.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
мо́кра, безас., у знач. вык.
Вільготна, сыра.
На вуліцы мокра.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
мо́кры, -ая, -ае.
1. Насычаны вільгаццю.
М. снег.
Мокрае адзенне.
2. Дажджлівы, сыры (пра надвор’е; разм.).
М. год.
◊
Вочы на мокрым месцы ў каго (разм.) — пра таго, хто часта плача.
Мокрае месца застанецца ад каго (разм.) — ужыв. як пагроза расправіцца з кім-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
мол, -а, мн. -ы, -аў, м.
Партовае збудаванне ў выглядзе высокага і доўгага вала, якое засцерагае судны ад марскіх хваль.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
мо́ладзь, -і, ж., зб.
Маладое пакаленне, маладыя людзі.
|| прым. мо́ладзевы, -ая, -ае і маладзёжны, -ая, -ае.
М. тэатр.
Маладзёжнае кафэ.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
мо́лат, -а, М -лаце, мн. -ы, -аў, м.
1. Вялікі цяжкі малаток для ручной коўкі, драбнення камення і пад.
Кавальскі м.
2. Механічная прылада для апрацоўкі металаў пры дапамозе ціску.
Аўтаматычны м.
3. Спартыўная прылада для кідання: металічнае ядро з тросам.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)