мешо́к в разн. знач. мяшо́к, род. мяшка́ ж.; (большой) мех, род. ме́ха м.;
волосяно́й мешо́к, зоол., бот. валасяны́ мяшо́к;
◊
мешки́ под глаза́ми мяшкі́ пад вача́мі (вачы́ма);
сиде́ть мешко́м сядзе́ць мяшко́м;
то́чно (сло́вно) из-за угла́ мешко́м уда́ренный (приби́тый) ні́бы (бы́ццам) з-за вугла́ мяшко́м уда́раны (прыбі́ты);
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́биться в разн. знач. вы́біцца, мног. павыбіва́цца;
вы́биться из толпы́ вы́біцца з нато́ўпу;
вы́биться из окруже́ния вы́біцца з акружэ́ння;
во́лосы вы́бились из-под шля́пы валасы́ вы́біліся з-пад капелюша́;
◊
вы́биться в лю́ди вы́біцца ў лю́дзі;
вы́биться из гра́фика вы́біцца з гра́фіка;
вы́биться из сил вы́біцца з сіл.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бок бок, род. бо́ка, (туловища, крыши) бо́ку м.;
с бо́ку на́ бок з бо́ку на бок;
◊
бок о́ бок по́бач, по́плеч, плячо́ ў плячо́;
под бо́ком пад бо́кам;
сбо́ку припёка погов. з бо́ку прыпёку;
взять (схвати́ть) за бока́ узя́ць за ска́бы (бакі́);
намя́ть (налома́ть) бока́ аддуба́сіць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
руби́ть несов.
1. сячы́;
2. перен. рэ́заць;
он так и ру́бит пра́вду в глаза́ ён так і рэ́жа пра́ўду ў во́чы;
3. (сруб) рубі́ць;
лес ру́бят — ще́пки летя́т погов. лес сяку́ць — трэ́скі ляця́ць;
руби́ть с плеча́ сячы́ з-за пляча́;
руби́ть под ко́рень сячы́ пад ко́рань;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
просвисте́ть сов.
1. (издать свист) прасвіста́ць, засвіста́ць, сві́снуць;
2. (исполнить свистом) прасвіста́ць;
просвисте́ть марш прасвіста́ць марш;
3. (пролететь со свистом) прасвіста́ць;
просвисте́ла над голово́й пу́ля прасвіста́ла над галаво́й ку́ля;
4. (какое-то время) прасвіста́ць;
всю ночь под окно́м просвисте́л солове́й усю́ ноч пад акно́м прасвіста́ў салаве́й.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
кала́пс
(лац. collapsus = які страціў прытомнасць)
1) мед. раптоўнае моцнае зніжэнне сардэчнай дзейнасці, якое суправаджаецца слабасцю, часам стратай прытомнасці і пагражае смерцю;
2) астр. катастрафічнае сцісканне масіўнай зоркі пад уздзеяннем сіл прыцяжэння (напр. гравітацыйны к.);
3) татальнае разбурэнне важных жыццядзейных сувязей і цэласці якога-н. утварэння або сістэмы, грамадства або дзяржавы; катастрофа.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
пе́ленг
(гал. peiling = вызначэнне ўзроўню)
1) вугал паміж стрэлкай компаса і напрамкам, па якім відаць даны прадмет або чуваць даны гук (параўн. азімут 2);
2) разнавіднасць строю ваенных караблёў і самалётаў (у караблёў — размяшчэнне адзін за другім па прамой, якая праходзіць пад вуглом да напрамку руху, у самалётаў — размяшчэнне адзін за другім уступамі).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
дрэ́йф
(рус. дрэйф, ад гал. drijven = плаваць)
1) адхіленне судна ад курсу пад уздзеяннем ветру або цячэння;
2) рух ільдоў, суднаў, выкліканы ветрам, цячэннем;
легчы ў д. — расставіць парусы судна так, каб яны не ўплывалі на яго рух;
3) павольнае перамяшчэнне мацерыкоў у гарызантальным напрамку.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
папа́сці сов.
1. (в цель) попа́сть, угоди́ть;
2. (куда-л.) попа́сть;
п. на даро́гу — попа́сть на доро́гу;
п. на ве́чар — попа́сть на ве́чер;
п. пад суд — попа́сть под суд;
п. ў бяду́ — попа́сть в беду́;
3. (внутрь чего-л.) попа́сть; прони́кнуть;
4. безл., разг. (о наказании) попа́сть, доста́ться, влете́ть, нагоре́ть;
яму́ здо́рава папа́ла — ему́ здо́рово попа́ло (доста́лось, влете́ло, нагоре́ло);
◊ як папа́ла — как попа́ло;
дзе папа́ла — где попа́ло;
каму́ папа́ла — кому́ попа́ло;
хто як папа́ла — кто во что гора́зд;
п. па́льцам у не́ба — попа́сть па́льцем в не́бо;
п. ў (са́мую) кро́пку — попа́сть в (са́мую) то́чку;
ляйчы́на пад хвост папа́ла — вожжа́ под хвост попа́ла
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
азяро́д
1. Скразны вецер, пройма (Кар.).
2. Пераплёт на слупах, зроблены з жэрдзя для прасушкі снапоў збожжа, сушэння сена, траў, бульбоўніку; месца, дзе стаіць такое прыстасаванне (БРС).
□ в. Азяроды Мядз. (Лемц. Айк.), ур. Пад азерада́мі каля в. Яскавічы Сал.
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)