пры́мы, ‑аў; адз. няма.

Пасяленне, пражыванне мужчыны пасля жаніцьбы ў сям’і жонкі; прымацтва. Маці кажа, што трэба сыну ісці куды-небудзь у прымы, да багатай дзеўкі, а бацька пярэчыць: «Прымачы хлеб сабачы»... Пестрак. Прымы .. [Лапінкі] нясытыя: морг поля і хата на курынай ножцы. Брыль.

•••

Прыстаць (пайсці) у прымы гл. прыстаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

самацёкам, прысл.

1. Сілай свайго цяжару (пра рух вадкасці і сыпкіх рэчываў). Вада па трубах ідзе самацёкам.

2. перан. Само сабой, стыхійна, неарганізавана. Хаця апошняя масавая сцэна характарызуе рыбакоў як палітычна свядомы калектыў, аднак было б наіўнасцю думаць, што далейшая дзейнасць гэтага калектыву можа ісці самацёкам. У. Калеснік.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

спатыка́цца 1, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да спатыкнуцца.

2. Ісці, няспрытна, няёмка ступаючы (ад слабасці, стомы і пад.). Ад стомы .. [конь] хістаўся ў бакі, спатыкаўся. Мележ. Два разы прагна, глыбока зацягнуўся [Шура], і закружылася галава, стаў спатыкацца, як п’яны. Навуменка.

спатыка́цца 2, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца.

Незак. да спаткацца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

упрасі́ць, упрашу, упросіш, упросіць; зак., каго.

Настойліва просячы, угаварыць, пераканаць зрабіць што‑н., схіліць да чаго‑н. Нара не хацела ісці дамоў, але старая ўпрасіла яе пагаварыць з людзьмі. Дуброўскі. Колькі каштавала Шурку ўпрасіць Косціка ўзяць яго сёння з сабой у лес, — і вось ён нарэшце ідзе. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чака́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне і стан паводле знач. дзеясл. чакаць. Дзед Талаш .. хацеў рушыць і ісці хоць куды, абы не стаяць тут .. у бясплодным чаканні. Колас. Вечарам сядзела .. [Ганна] дома — і сумная і поўная трывожнага чакання. Чорны.

2. Непрыняцце рашэнняў некаторы час з мэтай дачакацца зручнага моманту. Палітыка чакання.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

nebenhr

adv

1) по́бач

~ ghen* [nebenhrgehen* аддз. vi (s)] — ісці́ по́бач, парале́льна адбыва́цца

2) мімахо́дзь

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

trllen

1.

vi (s) дро́бненька ту́паць [хадзі́ць], перабіра́ць нага́мі

2.

(sich)

разм. выбіра́цца, ісці́ (пакрыўджаным); уцяка́ць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

witerfahren

* аддз. vi (s) праця́гваць е́хаць, е́хаць дале́й, ісці́ дале́й

mit der Rde ~ — праця́гваць выступа́ць [гавары́ць]

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

quckeln

vi разм.

1) вярзці́, пле́сці лухту́

2) бурча́ць

3) хвалі́цца

4) ківа́цца, ісці́ ківа́ючыся

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

verkhrt

1.

a скажо́ны, няпра́вільны, памылко́вы, абсу́ры́ны

das ist gar nicht (inmal so) ~ — гэ́та не так ужо́ і недакла́дна [непрыма́льна]

2.

adv

1) навы́варат

~ ghen*ісці́ туды́ і сюды́, ісці́ абы-цк [сяк-та́к]; перан. ісці́ так і сяк

2) наадваро́т (апрануць)

etw. ~ nfangen* — пача́ць не з таго́ канца́

lles gestltete sich ~ — усё атрыма́лася шы́варат-навы́варат

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)