изобража́ть несов.

1. (создавать образ кого, чего) ствара́ць во́браз (каго, чаго); (писать красками) малява́ць; (рисовать) рысава́ць; (лепить) ляпі́ць; (высекать) высяка́ць; (в литературе, театре, кино) пака́зваць; (жизнь, события — ещё) адлюстро́ўваць; (в литературе — ещё) апі́сваць, (словами) апі́сваць (што), раска́зваць (аб чым);

2. (быть, являться изображением чего-л.) быць, з’яўля́цца (чым), адлюстро́ўваць (што), уяўля́ць сабо́й (каго, што);

карти́на изобража́ла морско́й прибо́й карці́на адлюстро́ўвала марскі́ прыбо́й;

скульпту́ра изобража́ла во́ина скульпту́ра ўяўля́ла сабо́й во́іна;

3. (обнаруживать, выражать) выяўля́ць; выка́зваць;

лицо́ его́ изобража́ло скорбь твар яго́ выяўля́ў (выка́зваў) сму́так;

4. (выдавать себя за кого, представляться кем) прыкі́двацца (кім), стро́іць з сябе́ (каго), выдава́ць сябе́ (за каго);

изобража́ть из себя́ несча́стного стро́іць з сябе́ няшча́снага (выдава́ць сябе́ за няшча́снага);

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

сэ́рца I ср., прям., перен. се́рдце;

рытм с. — ритм се́рдца;

паро́к с.мед. поро́к се́рдца;

некампенсава́ны паро́к с.мед. некомпенси́рованный поро́к се́рдца;

ад усяго́ с. — от всего́ се́рдца;

пакла́ўшы руку́ на с. — положа́ ру́ку на се́рдце;

прыма́ць (браць) (блі́зка) да с. — принима́ть (бли́зко) к се́рдцу;

ка́мень з с. звалі́ўся (спаў) — ка́мень с се́рдца свали́лся;

с. адышло́ — се́рдце отошло́;

с. не на ме́сцы — се́рдце не на ме́сте;

с. абарва́лася — (у каго) се́рдце оборвало́сь (у кого);

с. ад’яда́ць — ду́шу выма́тывать;

адлягло́ ад с. — отлегло́ от се́рдца;

з заміра́ннем с. — с замира́нием се́рдца;

кро́ўю с. — кро́вью се́рдца;

вы́кінуць з с. — вы́бросить из се́рдца;

знайсці́ даро́гу да с. — (чыйго) найти́ доро́гу к се́рдцу (чьему, кого);

с. кро́ўю абліва́ецца — се́рдце кро́вью облива́ется;

на ~цы ко́шкі скрабу́ць — на се́рдце ко́шки скребу́т;

с. не ляжы́ць — (да каго) се́рдце не лежи́т (к кому);

каме́ннае с. — ка́менное се́рдце;

не мець с. — не име́ть се́рдца;

у глыбіні́ с. — в глубине́ се́рдца;

з адкры́тым (чы́стым) ~цам — с откры́тым (чи́стым) се́рдцем;

з лёгкім ~цам — с лёгким се́рдцем;

усі́м ~цам — всем се́рдцем;

да́ма с. — да́ма се́рдца;

до́брае (вялі́кае) с. — (у каго) большо́е се́рдце (у кого);

с. разрыва́ецца — се́рдце разрыва́ется;

с. балі́ць — се́рдце боли́т;

с. ра́дуецца — се́рдце ра́дуется;

прапанава́ць руку́ і с. — (каму) предложи́ть ру́ку и се́рдце (кому);

разбі́ць с. — разби́ть се́рдце;

ка́мень на ~цы — (у каго) ка́мень на се́рдце (у кого);

браць за с. — хвата́ть за се́рдце;

(як) нож у с. — (как) нож в се́рдце;

хало́днае с. — (у каго) холо́дное се́рдце (у кого);

ад шчы́рага (чы́стага) с. — от чи́стого се́рдца;

чыта́ць у ~цах — чита́ть в сердца́х;

с. сці́снулася — се́рдце сжа́лось;

с. не ка́меньпосл. се́рдце не ка́мень;

на языку́ мёд, а на ~цы лёдпосл. на языке́ медо́к, а на се́рдце ледо́к

сэ́рца II ср., спец. (задвижка в замке) сныч м.

сэ́рца III ср. (в колоколе) язы́к м.

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

выкру́чвацца несов.

1. выкру́чиваться; (о винтах — ещё) выви́нчиваться;

2. (о белье) выжима́ться, отжима́ться;

3. высве́рливаться;

4. (освобождаться от кого-, чего-л.) выска́льзывать;

5. перен. выкру́чиваться, вывёртываться, отвёртываться, выпу́тываться, увёртываться, уви́ливать;

6. разг. (перед зеркалом) верте́ться;

7. извива́ться;

8. страд. выкру́чиваться; выви́нчиваться; выжима́ться, отжима́ться; высве́рливаться; выга́дываться; см. выкру́чваць 1-3, 5, 6;

в. ву́жам — извива́ться ужо́м

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

адбо́й м.

1. (род. адбо́ю) в разн. знач. отбо́й;

а. паве́транай трыво́гі — отбо́й возду́шной трево́ги;

трубі́ць а. — труби́ть отбо́й;

2. (род. адбо́я) (инструмент) маркиро́вочный молото́к;

3. (род. адбо́я) (в санях) отво́д;

адбо́ю няма́ — (ад каго, чаго) отбо́ю нет (от кого, чего);

дава́ць а. — дава́ть отбо́й;

біць а. — бить отбо́й, идти́ (пойти́) на попя́тный (на попя́тную)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

по́яс м., в разн. знач. пояс;

скураны́ п. — ко́жаный по́яс;

па п. у вадзе́ — по по́яс в воде́;

гара́чы п.геогр. жа́ркий по́яс;

тары́фны п.эк. тари́фный по́яс;

п. плаўле́ннятех. по́яс плавле́ния;

ратава́льны п. — спаса́тельный по́яс;

плечавы́ п.анат. плечево́й по́яс;

гадзі́нны п. — часово́й по́яс;

заткну́ць за п. — (каго) заткну́ть за́ пояс (кого)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

пхаць несов.

1. разг. толка́ть, пиха́ть;

п. у пле́чы — толка́ть (пиха́ть) в спи́ну;

п. та́чку — толка́ть (пиха́ть) та́чку;

2. (вкладывать что-л. внутрь чего-л.) пиха́ть, запи́хивать, засо́вывать, сова́ть;

п. рэ́чы ў чамада́н — пиха́ть (запи́хивать, засо́вывать, сова́ть) ве́щи в чемода́н;

3. (каму, што) разг. (заставлять есть, пить) пи́чкать (кого, чем); (заставлять что-л. взять) всу́чивать

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

сы́пацца несов.

1. прям., перен. сы́паться;

у я́му сы́паўся пясо́к — в я́му сы́пался песо́к;

з-пад мо́латаў сы́паліся і́скры — из-под мо́лотов сы́пались и́скры;

з усі́х бако́ў сы́паліся рэ́плікі — со всех сторо́н сы́пались ре́плики;

2. страд. сы́паться; см. сы́паць;

і́скры з вачэ́й сы́плюццаи́скры из глаз сы́плются;

пясо́к сы́плецца — (з каго) песо́к сы́плется (из кого)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

трэ́сціся несов., в разн. знач. трясти́сь; (испытывать дрожь — ещё) дрожа́ть;

т. ад сме́ху — трясти́сь от сме́ха;

тры дні тро́сся на калёсах — три дня тря́сся на теле́ге;

т. ад стра́ху — трясти́сь (дрожа́ть) от стра́ха;

т. над ко́жнай капе́йкай — трясти́сь над ка́ждой копе́йкой;

т. над дзі́цем — трясти́сь над ребёнком;

паджы́лкі трасу́цца — (у каго) поджи́лки трясу́тся (у кого)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

клева́ть несов.

1. (о птицах) дзяўбці́;

2. (о рыбе) клява́ць, то́ркаць; (ловиться) бра́цца;

смотри́, клюёт глядзі́, то́ркае;

сего́дня ры́ба не клюёт сёння ры́ба не бярэ́цца (не клюе́, не то́ркае);

лещ клюёт на червя́ лешч бярэ́цца на чарвяка́;

3. перен., разг. клява́ць;

клева́ть но́сом то́ркаць но́сам;

де́нег ку́ры не клюю́т кого) гро́шай ку́ры не дзяўбу́ць (у каго);

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

прихло́пнуть сов.

1. (ладонью) ля́пнуць, пля́снуць;

2. (пристукнуть каблуком и т. п.) прысту́кнуць;

3. (закрыть со стуком) прысту́кнуць, прычыні́ць;

4. (придавить, прищемить) разг. прышчамі́ць, прыбі́ць;

прихло́пнуть па́лец прышчамі́ць (прыбі́ць) па́лец;

5. перен. (прекратить существование чего-л., деятельность кого-, чего-л., закрепить, закрыть), прост. прыкры́ць, закры́ць;

6. (убить) прост. прысту́кнуць, прысту́каць;

7. (накрыть, поймать) прост. накры́ць, злаві́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)