undergo

[,ʌndərˈgoʊ]

v.t., -went, -gone, -going

1) перажыва́ць, зазнава́ць

The country has undergone great changes — Краі́на перажыла́ вялі́кія зьме́ны

2) зно́сіць; цярпе́ць; перано́сіць

Soldiers undergo many hardships — Жаўне́ры перано́сяць шмат цяжкі́х выпрабава́ньняў

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

нарасці́ сов., в разн. знач. нарасти́; (о наросте — ещё) образова́ться;

~сло́ шмат дрэў — наросло́ мно́го дере́вьев;

~слі́ працэ́нты — наросли́ проце́нты;

на гало́дным парася́ці са́ла не ~сце́ — на голо́дном поросёнке са́ло не нарастёт;

на ствале́ наро́с гуз — на стволе́ образова́лся наро́ст

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

abound

[əˈbaʊnd]

v.i.

1) быць у вялі́кай ко́лькасьці

Fish abound in the ocean — У акія́не шмат ры́бы

2) быць бага́тым

The ocean abounds with fish — Акія́н бага́ты ры́бай

abounding in water — мнагаво́дны, паўнаво́дны

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

emerge

[ɪˈmɜ:rdʒ]

v.

1) усплыва́ць; пака́звацца, выхо́дзіць, зьяўля́цца (пра со́нца, ме́сяц)

2) выяўля́цца, выкрыва́цца, станаві́цца ве́дамым (пра фа́кты)

3) выхо́дзіць

Many distinguished men have emerged from slums — Шмат выда́тных людзе́й вы́йшла з трушчо́баў

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

напле́сці, ‑пляту, ‑пляцеш, ‑пляце; ‑пляцём, ‑плецяце; пр. наплёў, ‑пляла, ‑пляло; заг. напляці; зак., чаго.

1. Сплесці нейкую колькасць чаго‑н. Наплесці вянкоў. Наплесці кошыкаў.

2. перан.; і без дап. Разм. Нагаварыць рознага глупства; нахлусіць, напляткарыць. Наплесці казак. □ Сярод.. зняволеных часамі пападаліся аматары, што любілі шмат гаварыць і наплесці з тры кашалі рознай хлусні. Колас. [Сяргей] ужо такога нагаворыць, такога іншы раз напляце, што аж галава пухне. Ваданосаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нарабі́цца, ‑раблюся, ‑робішся, ‑робіцца; зак.

1. Парабіць многа, уволю; напрацавацца. Наравіцца за сваё жыццё. □ Хочацца наравіцца да поту, далон[н]ю абцерці.. твар і напіцца з біклагі рэзкага квасу... Мурашка. // Стаміцца на працы. [Расольчыха:] — Ігнат як наробіцца .. [на дачы] за выхадны, дык і гаварыць яму ні з кім не хочацца. Паслядовіч.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Разм. Здарыцца, адбыцца. Тым часам у старым маёнтку нарабілася шмат бяды. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

раска́твацца 1, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

Разм. Шмат, доўга катацца; раз’язджаць. [Зёлкін:] Ты гэта дзе была ўчора з Гарлахвацкім? [Зіна:] Ты ж ведаеш, дзе. [Зёлкін:] Я то ведаю... На машыне раскатвалася... Крапіва.

раска́твацца 2, ‑аецца; незак.

Гучаць перарывіста, раскатамі. У канцы вёскі, там, дзе не так даўно раскатваўся вясёлы смех шахтбудаўцаў, пачуліся таксама галасы. Кулакоўскі. А там, у далёкай цемрадзі ночы, усё раскатваліся чэргі, бухалі гранаты. Быкаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

узбагаці́ць, ‑гачу, ‑гаціш, ‑гаціць; зак., каго-што.

1. Зрабіць багатым, заможным. [Паранены:] — Ратуйце... Усё жыццё дзякаваць буду, узбагачу... Усё аддам... Шамякін.

2. перан. Зрабіць больш багатым, разнастайным па саставу, зместу і пад. Новыя раманы ўзбагацілі літаратуру. Узбагаціць сваю памяць. □ — Што дала мне [мастацкая] студыя? Яна ўзбагаціла мяне тэхнікай. Сяргейчык. — Назіранні далі мне шмат цікавага, і жыццё на возеры ўзбагаціла мяне новымі ведамі і ўражаннямі. В. Вольскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шчамі́ць, шчэміць; незак., што.

1. Раздражняць (скуру і пад.). Перав[я]сла рукі шчэміць, Сноп ісці скакаць гатоў. Цётка.

2. Выклікаць адчуванне тупога болю. Туга шчаміла сэрца.

3. Выклікаць сум, тугу, адчуванне прыгнечанасці і пад. Шмат зазнаў я горычы з нудою, Што шчаміла, мучыла, пякла... Багдановіч. Смутак жа па .. [сябрах] яшчэ такі свежы ў сэрцы Максіма, яшчэ такім пякучым болем шчэміць душу, што нібы гэта здарылася ўчора. Машара.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Галава́. Слова прасл. паходжання: рус. голова́, укр. голова́, польск. głowa, чэш., славац. hlava, ст.-слав. глава, балг. глава́, серб.-харв. гла́ва і г. д. Прасл. *golva (acc. sg. *golvǫ). Роднасныя: літ. galvà, ст.-прус. galwan (acc. sg.). Далейшыя сувязі няпэўныя. Падрабязны агляд версій гл. Фасмер, 1, 429; Слаўскі, 1, 292–293. У якасці геаграфічнай назвы ў бел. мове вядома галава́ ’паўвостраў на павароце рэчкі; калена ракі’ (Яшкін). Прасл. golva дае шмат вытворных праславянскага характару: галава́, галаве́нь, галаві́зна, галаўня́.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)