Verbum

бязво́лле, ‑я, н.

Адсутнасць сілы волі, слабахарактарнасць. Але адных дакораў было мала: адчувалася патрэба паспавядацца перад кім-небудзь, прызнацца ў сваім бязволлі і блазенстве. Колас. [Шэмет:] — Судзяць не Дубалеку, а непаваротлівасць, абыякавасць, разявацтва, бязволле, марудлівасць, невуцтва — вось што судзяць. Лобан.

адве́чны, ‑ая, ‑ае.

Паэт. Які заўсёды існаваў; спрадвечны. Адвечная тайна. Адвечныя балоты. □ Дзе крыўда адвечная спела, Дзе сыпала гора курганы, Рукой пралетарскаю смелай Гнілы стары лад зруйнаваны. Купала. Думка — гэта адвечная, невычэрпная, бясконцая, як само жыццё, крыніца сілы. Дубоўка.

адху́каць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

Хукаючы, адагрэць. Адхукаць рукі. // перан. Вярнуць сілы, ажывіць (доглядам, увагай і пад.). [Харытон:] — Мяне, як і Змітрака, Не святыя, якім я раней верыў, а Хвядос выцягнуў з магілы... Ён і Мітрафана адхукаў. Бажко.

закляпа́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; заг. закляпай; зак., што.

Распляскаць канец заклёпкі, шпяня і пад., змацоўваючы імі што‑н., закрываючы якую‑н. шчыліну, дзірку. [Антон] прывычным жэстам схапіў дзве часткі, што разышліся, сціснуў іх з усёй сілы, закляпаў сцёртую трубку. Кавалёў.

здаравя́ка, ‑і, м. і здаравя́к, ‑а, м.

Разм. Чалавек моцнага целаскладу і вялікай фізічнай сілы. Парады даваў суседскі хлопец, каржакаваты, шыракаплечы здаравяка. Б. Стральцоў. У гэты час дзверы расчыніліся, і на парозе з’явіўся плячысты здаравяк у студэнцкай куртцы. Кухараў.

знясі́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., каго-што.

Пазбавіць сілы, зрабіць бяссільным; аслабіць. З кожным днём адчуваў [Сцяпан] сябе горш і горш. Нарэшце хвароба канчаткова знясіліла яго. Гроднеў. Відаць было, што крыві з раны выцекла шмат, і гэта знясіліла Антося. Чарнышэвіч.

незгаса́льны, ‑ая, ‑ае.

Тое, што і нязгасны. Алесь марыў, што пройдзе некаторы час і пабяжыць па [слупах].. яркае, незгасальнае святло. Броўка. Ніякі мор і злыя сілы не ў стане патушыць у чалавечым сэрцы незгасальную любоў і імкненне да хараства. Майхровіч.

паднату́жыцца, ‑жуся, ‑жышся, ‑жыцца; зак.

Разм. Сабраўшы ўсе сілы, напружыцца. Міхась хуценька скокнуў у каляіну і, учапіўшыся ручаняткамі за ўздыблены канец жэрдкі, які тырчаў з зямлі, паднатужыўся і пацягнуў яе ўверх. Кавалёў. [Конік] паляжаў крыху, потым паднатужыўся і падняўся. Якімовіч.

падпра́віцца, ‑праўлюся, ‑правішся, ‑правіцца; зак.

Разм.

1. Аднавіцца, наладзіцца (пра што‑н. разбуранае, заняпалае). Леташні, другі па ліку, пасляваенны год быў ураджайны, некаторыя калгасы трохі падправіліся, сёе-тое далі на працадзень. Навуменка.

2. Аднавіць крыху сваё здароўе, сілы; падлячыцца.

паклапата́ць, ‑пачу, ‑почаш, ‑поча; зак.

1. Прыкласці сілы, намаганні, каб зрабіць што‑н., дамагчыся чаго‑н. — Давай паклапочам перад паштова-дарожным начальствам, — пажартаваў Фелікс, — няхай пусцяць адзін-два дыліжансы і да Саўкі. Якімовіч.

2. Правесці некаторы час у клопатах.