апцыён

(ням. Option, ад лац. optio, -onis = свабодны выбар)

1) умова ў дагаворы марской перавозкі адносна права замены аднаго грузу іншым або аднаго порту прызначэння іншым;

2) умова, якая ўключаецца ў біржавыя здзелкі на тэрмін, паводле якой аднаму з бакоў даецца права выбару паміж асобнымі элементамі здзелкі;

3) прадастаўленае дадзенае кампаніямі сваім вышэйшым служачым права купляць акцыі па цвёрдай цане.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

АДРО́К, адказ,

выхад, права селяніна ў ВКЛ на пераход ад аднаго феадала да другога; тое, што і выхад сялянскі.

т. 1, с. 136

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

патэ́нт

(лац. patens, -ntis = адкрыты, яўны)

1) дакумент, у якім засведчана права вынаходніка на яго вынаходства;

2) пасведчанне на права займацца пэўнай дзейнасцю (напр. гандлем, промыслам).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

БЕКА́РЫЯ (Beccaria) Чэзарэ

(15.3.1738, Мілан — 28.11.1794),

італьянскі асветнік, юрыст і публіцыст. Навучаўся ў езуіцкай калегіі. Д-р права. У галіне крымін. права праводзіў ідэі франц. асветнікаў. У працы «Пра злачынствы і пакаранні» (1764) упершыню даў крытычны аналіз сучаснага яму крымін. заканадаўства і яго выкарыстання на практыцы. Вял. значэнне мелі яго ідэі пра адпаведнасць пакарання ўчыненаму злачынству.

т. 2, с. 376

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ВІ́ЦЕБСКІЯ ПРЫВІЛЕ́І,

устаўныя граматы вял. князёў ВКЛ Віцебскай зямлі, якія фіксавалі нормы віцебскага права. Першы прывілей Віцебску дадзены ў 1390-я г. Вітаўтам. Прывілей 1503 Аляксандра, які захаваўся, быў пацвярджэннем папярэдняга прывілея 1444 Казіміра IV. Прывілей 1503 пацвярджалі граматамі вял. князі ВКЛ у 1509, 1541, 1547, 1561. За Віцебскае паўстанне 1623 Віцебск да 1641 быў пазбаўлены магдэбургскага права.

т. 4, с. 235

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ВЕ́НСКІЯ КАНВЕ́НЦЫІ 1961 і 1963,

міжнародныя акты, якія кадыфікавалі нормы пасольскага права і консульскага права. Канвенцыя 1961 аб дыпламат. зносінах рэгламентуе дзейнасць дыпламат. прадстаўнікоў, вызначае іх прывілеі, імунітэты і да т.п. Удзельнікам гэтай канвенцыі з’яўляецца Рэспубліка Беларусь. Канвенцыя 1963 аб консульскіх зносінах (увайшла ў дзеянне ў 1967) рэгулюе парадак іх устанаўлення, адкрыцця, задачы, прывілеі і імунітэты консульскіх устаноў.

т. 4, с. 89

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

акушэ́рка

(ад акушэр)

жанчына з сярэдняй медыцынскай адукацыяй, якая мае права самастойна аказваць дапамогу пры родах.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ліцэ́нцыя

(польск. licencja, ад лац. licentia = права, дазвол)

адступленне ад агульнапрынятых правіл (звычайна ў галіне мастацтва).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

манда́т

(лац. mandatum)

дакумент, які пацвярджае паўнамоцтва каго-н., права на што-н. (напр. дэпутацкі м.).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

-ном2

(гр. nomos = права, закон)

другая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае паняццям «палажэнне», «закон».

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)