Скамы́ ‘драўляныя ціскі (выціскаць мёд)’ (іўеў., З нар. сл.; Сл. ПЗБ), ‘тое, чым адціскаюць сыр’ (Інстр. 1). Нульсуфіксальны дэрыват ад *скаміць (гл. аскома), якое да прасл.*skomiti, што звязана чаргаваннем галосных з *ščemiti, гл. шчаміць. Не выключана захаванне архаічнай семантыкі ‘прышчэмліваць’, адкуль потым развіліся пераносныя значэнні, якія ўказваюць толькі на чалавечыя адчуванні. Параўн. скем.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ску́лачнік ‘мальва кучаравая, Malva crispa L.’ (Кіс., Дэмб. 1, Інстр. 2), тое ж ску́льнік (Нас., Гарэц.), ску́лашнік (Касп.), ску́лішнік (Бяльк.). Да скула (гл.), таму што лісце расліны як размякчальны сродак прыкладваецца да скул, нарываў. Магчыма, сюды ж скула́ — “гэта ў нас так водарасць завуць, зялёную, махнатую, з чырвонай верхавінкай ’ (У. Караткевіч, Маладосць, 1987, 1, 156).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
фено́мен
(гр. phainomenon = тое, што з’яўляецца)
1) выключная, рэдкая, незвычайная з’ява; выключны ў якіх-н. адносінах чалавек;
2) у ідэалістычнай філасофіі тое, што дадзена ў пачуццях і не дасягаецца розумам;
3) філасофскае паняцце, якое абазначае з’яву, дадзеную нам у вопыце, пачуццёвым пазнанні.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
абмы́сліць, ‑мыслю, ‑мысліш, ‑мысліць; зак., што.
Абдумаць, абмеркаваць, узважыць. І раптам.. [Максім Астапавіч] пачаў бачыць, што ўсё тое, што ён толькі для самога сябе таіў у душы, вядома ўсім. І ўсе так думаюць як ён, і нават бачаць тое, чаго ён сам рана не мог як трэба абмысліць.Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разбо́йны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да разбою. Разбойная банда. Разбойныя справы.
2.Тое, што і разбойніцкі. Разбойны напад фашысцкай Германіі на Савецкі Саюз абарваў мірную працу.Клімковіч.Вядома, сябры, а ў першую чаргу Малашкін і Жарнавік, сёе-тое чулі пра разбойную работу бандытаў.Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хо́днік, ‑а, м.
Разм.
1.Тое, што і тратуар. Вуліца была гладка забрукавана, а ходнікі выкладзены бетоннымі плітамі.Машара.
2.Тое, што і палавік. [Маці:] — [Святланка] да мяне прыскочыць, бывала, дык перакусіць з дарогі не паспее, а ўжо і падлогу ператрэ, і ходнікі выб’е, і падворак падмяце.Гіль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Завалі́на ’гультай, абібок’ (Сцяц.). Геаграфія (зэльв.) і на піск указваюць на польск. паходжанне, дзе zawałina ’тое, што завальвае дарогу, перашкаджае’; параўн. zawalidroga ’той, хто перашкаджае, гультай, абібок’, якое ўказвае на шлях семантычнай змены ў польск.
Зава́ліна, зугва́ліна, загава́ліна, зуга́ліна ’прызба’ (Мат. Гом.). Рус.зава́лина ’насып вакол хаты для ўцяплення’, цвяр., пск. ’лаўка на вуліцы каля варот’, валаг. ’зямля, пакінутая з-за нязручнасці карыстання ці бясплоднасці’, калуж., бранск., смал.загвалина, заговалина, заговальня ’прызба’, укр.уст.зава́лина ’руіна’, польск.zawalina ’тое, што завальвае дарогу, перашкаджае’, дыял.zawalnia ’насып вакол хаты ў выглядзе лаўкі’. Ст.-рус.пск.завалина ’прызба’ (XV ст.). Утворана на базе дзеяслова валіць1 (гл.), заваліць з суфіксам ‑іна (параўн. абва́ліна ’высокі бераг, дзе можа абвальвацца’), відаць, яшчэ ў ст.-рус. час. Формы загаваліна, зугваліна, зугаліна адлюстроўваюць, відаць, экспрэсіўны элемент (прэфікс?) ‑г‑, ‑го‑.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
very
[ˈveri]1.
adv.
1) на́дта, ве́льмі
very hot — на́дта гара́чы
2) дакла́дна
in the very same place — дакла́дна на тым са́мым ме́сцы
2.
adj.
1) то́й са́мы
The very people who used to love her now hate her — Ты́я са́мыя лю́дзі, што не́калі яе́ любі́лі, цяпе́р ненавідзяць яе́
2) сам, са́мы
The very thought of blood makes her sick — Ад само́е ду́мкі пра кроў ёй ро́біцца бла́га
He was caught in the very act of stealing — Яго́ злаві́лі на са́мым учы́нку крадзяжу́
3) на́ват
The very look betrayed him — На́ват яго́ны вы́гляд выдава́ў яго́
4) якра́з то́е
The very thing I need — Якра́з то́е, што мне трэ́ба
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
біёта
(гр. biote = жыццё)
1) сукупнасць раслін і жывёл, аб’яднаных агульнай вобласцю распаўсюджання;
2) тое, што і платыкладус.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
вікто́рыя
(лац. victoria = перамога)
1) уст. перамога;
2) старадаўні заходнееўрапейскі сорт слівы;
3) тое, што і вікторыя-рэгія.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)