constitution

[,kɑ:nstəˈtu:ʃən]

n.

1) канстыту́цыя f., гало́ўны зако́н

2) склад це́ла о́зуму), целаскла́д -у m.

the constitution of one’s mind — склад ро́зуму

3) ула́джаньне n., структу́ра f.; су́тнасьць, і́снасьць f.

the constitution of life — су́тнасьць жыцьця́

4) прызначэ́ньне n., стварэ́ньне, фармава́ньне, залажэ́ньне n.е́чага)

5) зако́н, дэкрэ́т -у m.; прыня́ты звы́чай

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

канані́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Які з’яўляецца канонам (у 1 знач.). Кананічнае права ў праваслаўнай царкве.

2. Прызнаны царквой у якасці свяшчэннага пісання; які ўваходзіць у склад канона (у 3 знач.). Кананічныя кнігі.

3. Кніжн. Цвёрда ўстаноўлены, прыняты за ўзор. Кананічныя рысы характару рэвалюцыянера.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

парашу́тны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да парашута. Парашутны шоўк. // Прызначаны для скачкоў з парашутам. Парашутная вышка.

2. У склад якога ўваходзяць парашутысты. За паўгадзіны да захаду сонца, у поўным бязлюддзі ўсюды навокал, па той бок лесу,.. сеў парашутны дэсант. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

скла́дзены, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад скласці (у 1–6, 8 і 10–13 знач.).

2. у знач. прым. Які мае той ці іншы склад цела. Быў .. [Алесь] сярэдняга росту, але моцна складзены, з кароткай шыяй і магутнымі пукатымі грудзьмі. Караткевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

танка... 1

Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню слову «танк ​1», напрыклад: танкаваджэнне, танкабудаванне.

танка... 2 (гл. тонка...).

Першая састаўная частка складаных слоў; ужываецца замест «тонка...», калі націск у другой частцы падае на першы склад, напрыклад: танкагубы, танканогі, танкаскуры.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

яе́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да яйца (у 1 знач.). Яечны жаўток. Яечная шкарлупіна. // Прыгатаваны з яец, з яйцамі. Яечнае мыла. Яечны парашок. // Звязаны з нарыхтоўкай, захаваннем і продажам яец. Яечная база. Яечны склад.

2. Жоўты, колеру жаўтка. Яечны колер.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Жо́ра ’жарабя’, жо́ря (Бяльк.). Памяншальнае ўсячэнне жарабя (гл. жарабец) з пераносам націску на першы склад. Для ўсячэння падставай магло быць падвядзенне пад мадэль кароткіх назваў малых жывёл (ягня, цяля, дыял. ваўча, казя, каця, Сцяц., Афікс. наз., 197), звязанае з усячэннем паўторнай суфіксацыі (параўн. ласянёнак і ласё, там жа, 201). Няясны націск. Не выключана кантамінацыя з жэрці (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Лаба́з ’яма, склеп для агародніны’ (Сцяшк.), ’памяшканне, прызначанае для продажу або захоўвання зерня, мукі’, ’склад розных тавараў’ (БРС, КТС). Запазычана з рус. мовы, дзе лаба́з, лоба́з, лабо́з, ла́вас ’свіран для мукі; павець, пуня, мякіннік’, ’стажар’е на палях пад сцірту, стог’, ’памост на дрэве’ і інш. < комі lobos ’будан’, вянг. lomb ’лісце, галіна’ (Каліма, FUF, 18, 30).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мана́рка1 ’вопратка кароткага памеру з тканага сукна’ (Сцяшк.), ’пінжак’ (шчуч., З нар. сл.; лід., шчуч., гродз., Сл. ПЗБ). Рус. куйбыш. мона́рка ’кароткая кофта з аборкамі’, бран., пенз., ульян., урал. мана́рка ’жаночае паўпаліто на ваце, жакетка з плюшу; сукна, аксаміту’. З польск. marynarka ’пінжак’. Склад ‑ry‑ выпаў у выніку дысіміляцыі з ‑r‑.

Мана́рка2 (фалькл.) ’музыкальны інструмент’ (Ян.). Няясна.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ка́дры мн

1. (асноўны склад) Kder pl; Kderbestand m -es, -stände;

аддзе́л ка́драў Kderabteilung f -, -en;

падрыхто́ўка ка́драў Kderausbildung f -;

2. вайск Kder pl

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)