Гук, які ўтвараецца металічнымі прадметамі пры ўдары адзін аб другі або аб што‑н. цвёрдае. Гаспадыня тым часам клала ў ляжанку сухія, тонкія паленцы, а бразгат скаварады сведчыў аб тым, што будзе пачастунак.Колас.[Антон] быў такі насцярожаны, што ўздрыгануўся, як ад раптоўнага грому, ад ціхага бразгату сенечнай клямкі.Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скры́гат, ‑у, М ‑гаце, м.
Рэзкі гук, які ўзнікае пры моцным трэнні прадметаў адзін аб адзін. Рыгор пачуў злосны скрыгат зубоў.Гартны.Саламону, здавалася, што кожнае слова рэжа яму вуха, нібы скрыгат нажа па шкле.Бядуля.Па галоўнай Савецкай вуліцы горада хадзіла конка і чуваць быў жудасны скрыгат яе калёс, гучныя крыкі канагонаў.Хведаровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шыпя́чы, ‑ая, ‑ае.
1. З шыпеннем.
2. Шумны шчылінны пярэднеязычны зычны гук, пры вымаўленні якога язык прымае лыжкападобную форму. Калі ж заднеязычныя асновы г, к чаргуюцца з шыпячымі ж, ч, то ў клічнай форме такія назоўнікі заканчваюцца галосным а.Граматыка./узнач.наз.шыпя́чыя, ‑ых. — Не расіла, — пасміхаецца Надзя: яна не выгаворвае шыпячых.Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
акцэнтава́ць
(лац. accentuare)
1) выразна вымаўляць, падкрэсліваючы гукі, словы, выразы;
2) перан. падкрэсліваць асобную думку ў выказванні;
3) муз. выдзяляць гук або акорд шляхам яго ўзмацнення.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
рэтрафле́ксны
(ад лац. retro = назад + flexio = згібанне);
лінгв.р. зычны — зычны гук, пры вымаўленні якога кончык языка паднімаецца да цвёрдага паднябення, напр. у некаторых індыйскіх мовах.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ЗВАНО́ЧКІ,
1) аркестравы ўдарны самагучальны муз. інструмент. Складаецца з 25—32 храматычна настроеных метал. пласцінак, размешчаных у 2 рады ў пляскатай скрыні; верхні рад адпавядае чорным клавішам фартэпіяна, ніжні — белым. Дыяпазон залежыць ад колькасці пласцінак. Гук здабываецца ўдарамі 2 метал. (радзей драўляных) малаточкаў або пры дапамозе клавіятуры фартэпіяннага тыпу.
2) Стараж. інструмент тыпу малога звона (выш. да 15—20 см). Вядомы ў культавых рытуалах (у краінах Лац. Амерыкі, Паўд. і Паўд.-Усх. Азіі, далёкаўсх. рэгіёна) і побыце (пастухоўскім, школьным), у паштовай службе. У Расіі найб. вядомы валдайскія З. (ямшчыцкія, паддужныя).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
lingual
[ˈlɪŋgwəl]1.
adj.
1) язы́чны
а) a lingual nerve (muscle) — язы́чны нэ́рв (му́скул)
б) Phon. lingual sounds — язы́чныя гу́кі
2) мо́ўны
2.
n.Phon.
язы́чны гук
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
звіне́ць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; незак.
Утвараць тонкі металічны гук. Гулі паравозы, ляскаталі пад’ёмнікі на прыстані, звінелі трамваі.Асіпенка.У кузні грукаталі молаты. Звінела жалеза.Чарнышэвіч.Шуміць піла, звініць тапор, Разносіць рэха гул далёка.Астрэйка.//чым. Утвараць пры дапамозе чаго‑н. такі гук. Вярнуўся [Патапчыкаў] не тым Іванам, што звінеў медалямі адразу пасля дэмабілізацыі з арміі, а зусім не падобным да сябе: прыціхлым, бязмоўным.Васілевіч.А Зося.., пачала расказваць далей, не зважаючы на тое, што Маша хадзіла, звінела шклянкамі.Шамякін.// Звонка гучаць. У школах савецкіх растуць нашы дзеці, роднаю мовай звіняць галасы.Машара./ Пра насякомых, птушак. Над зялёнымі жытнімі каласамі таўкуць мак і звіняць камары.Пташнікаў.У небе бесперастанку звінеў жаваранак.Гурскі.//перан. Поўніцца чым‑н. звінючым. Наваколле зранку звінела дзіцячымі галасамі.Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хло́паць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм.
1. Утвараць кароткі, глухі гук, стукаючы чым‑н. Пасля ў бярэзніку — шмат дзе — доўга хлопалі крыламі спалоханыя птушкі, як бы хто ў рукавіцах біў у далоні — далёка, аж на імшары.Пташнікаў.// З грукатам зачыняцца (пра дзверы, вокны і пад.). Хлопаюць дзверы вестыбюля, заціхаюць лёгкія Галіны крокі, і зноў цішыня, як у скляпенні.Парахневіч.// Разрываючыся, страляючы і пад., утвараць кароткі рэзкі гук. Несціхана хлопалі піўныя бутэлькі.Гартны.Маторчык страляе, хлопае, а потым заходзіцца ў частых пошчаках.Даніленка.
2.каго. Стукаць па чым‑н., звычайна з шумам. [Перагуд:] Эх, друг! (Хлопае Дубаўца па палене). Харошы ты хлопец. Давай мы з табой пацалуемся.Крапіва.— Ох ты, Валянцін! — усміхаецца, выходзіць з-за стала і хлопае мяне па плечуку Мікалай Назаравіч.Мыслівец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
schnárren
1.
vi трашча́ць; гусці́, гудзе́ць
2.
vi, vt карта́віць
er schnarrt das R — ён карта́віць [карта́ва вымаўлце] гук «р»
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)