Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
Вурзець ’павольна ісці, плесціся’ (Янка Купала, Ванк. дыс.). Няясна; магчыма, звязана з ву́рзаць ’хлябтаць, сёрбаць’ або з ву́рда ’буркаўка, вяртушка’, тады зыходная форма была б *вурдзець ’куляцца, бурчаць’, відаць, гукапераймальнае.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ву́сень ’лічынка матылька’ (БРС, Шат., Сцяшк. МГ) ву́сень зборн. ’тс’ (КСТ), укр.ву́сень, гу́сень. Магчыма, утворана шляхам другаснай дэрывацыі ад ву́сеніца (гл.) як парная па роду форма тыпу лось — ласіца.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Гарна́ткі ’каралавыя пацеркі’ (Касп.). Ці не з *гранаткі (да грана́т ’назва мінералу’)? У польск. мове ў значэнні ’напаўкаштоўны камень’ у XV–XVII стст. ужывалася формаgranatek (гл. Слаўскі, 1, 338).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Караб’я ’вялікая лубяная каробка’ (Янк. I). Архаічная форма з суфіксам ‑bja, якая працягвае імёны ж. р. на L Параўн. ст.-слав.крабий, серб.-харв.крабца, ст.-польск.krobia, рус.коробья.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тарча́к ’галоўны корань дрэва, старчак’ (паст., Расл. св.), тарчма́к ’тс’ (бялын., ЛА, 1). Назоўнікі ад тарча́ць, паралельнага да тырча́ць (гл.), параўн. яшчэ старча́к ’тс’; апошняя форма пад уплывам тарчма, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ты́яка ‘тыя’ (Сцяшк. Сл.). Форма 3‑й ас. мн. л. ад той. Да той — ты́я (ТСБМ, Нас.), параўн. ты́jе ‘тс’ (Вруб.), пашыраная лакальным суфіксам ‑ка (Карскі 2-3, 55–56).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
neuter
[ˈnu:tər]1.
adj.
1) Gram. нія́кага ро́ду
“it” is a neuter pronoun — “it” — займе́ньнік нія́кага ро́ду