гетэраа́тамы

(ад гетэра- + атамы)

усе атамы (акрамя атамаў вугляроду), якія ўваходзяць у склад арганічных злучэнняў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

гліцы́н

(ад гр. glykys = салодкі)

амінакіслата, якая ўваходзіць у склад многіх бялкоў, напр. казеіну, жэлаціну.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

ізалейцы́н

(ад іза- + лейцын)

неабходная для чалавека і жывёл амінакіслата, якая ўваходзіць у склад бялкоў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

лізі́н

(ад гр. lysis = растварэнне)

адна з амінакіслот, якая ўваходзіць у склад амаль усіх бялкоў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

літало́гія

(ад літа- + -логія)

раздзел петраграфіі, які вывучае склад, будову і паходжанне асадачных горных парод.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

мінера́льны

(с.-лац. mineralis)

які мае адносіны да мінералаў або ўключае ў свой склад мінералы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

уключы́ць, -ючу́, -ю́чыш, -ю́чыць; -ю́чаны; зак.

1. каго-што ў што. Увесці, унесці ў склад, лік каго-, чаго-н.

У. у спіс навучэнцаў.

У. соль у рацыён жывёлы.

2. што ў што. Далучыць да сістэмы чаго-н.

У. апарат у сетку.

3. што. Прывесці ў дзеянне.

У. станок.

Уключы святло!

|| незак. уключа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. уключэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

усячы́, усяку́, усячэ́ш, усячэ́; усячо́м, усечаце́, усяку́ць; усе́к, -кла; усячы́; усе́чаны; зак., што.

1. Адсякаючы, укараціць; змагчы адсячы (пераважна з адмоўем).

У. касільна.

Палена цвёрдае — не ўсячэш.

2. Урабіць у высечаную адтуліну (спец.).

У. перагародку ў сцяну.

3. перан. Паменшыць колькасць складоў у радку (кніжн.).

У. склад у вершаваным радку.

|| незак. усяка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. усячэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

парк², -а і -у, мн. -і, -аў, м.

1. -а. Перасоўны склад для забеспячэння арміі.

Артылерыйскі п.

Гарматны п.

2. -а. Месца стаянкі і рамонту транспартных сродкаў.

Аўтобусны п.

Тралейбус ідзе ў п.

3. -у. Сукупнасць транспартных сродкаў рухомы састаў, а таксама наогул сукупнасць машын, механізмаў і пад.

Аўтамабільны п.

П. сельскагаспадарчых машын.

Танкавы п.

|| прым. па́ркавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прылучы́ць, -учу́, -у́чыш, -у́чыць; -у́чаны; зак.

1. каго-што. Злучыць з чымн.; уключыць у склад чаго-н. іншага, асноўнага.

П. да кампаніі.

П. раён да другой вобласці.

2. каго (што). Даць магчымасць уключыцца ў якую-н. дзейнасць, зрабіць удзельнікам чаго-н.

П. падлеткаў да грамадска-карыснай працы.

|| незак. прылуча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. прылучэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)