тушава́ць ​1, ‑шую, ‑шуеш, ‑шуе; незак., што.

Наносіць цені на малюнак, пакрываць тушоўкай. Тушаваць чарцёж.

тушава́ць ​2, ‑шую, ‑шуеш, ‑шуе; незак.

Выпадкова дакранацца да більярднага шара, рабіць туш ​3.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ВЫСО́КІЯ ШЫРО́ТЫ,

умоўная назва палярных і прыпалярных абласцей зямнога шара ад полюсаў прыкладна да 65° паўн. і паўд. шыраты.

т. 4, с. 324

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

А́рктыка

(гр. arktikos = паўночны)

паўночная палярная вобласць зямнога шара.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

літасфе́ра

(ад літа- + сфера)

верхняя цвёрдая абалонка зямнога шара.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

булава́, -ы́, мн. була́вы і (з ліч. 2, 3, 4) булавы́, була́ў, ж.

1. Кароткае жазло з патаўшчэннем на канцы ў выглядзе шара або васьмігранніка (гіст.).

Атаманская б.

І да булавы трэба галава (прыказка).

2. Гімнастычны ручны снарад, які мае выгляд бутэлькі з патаўшчэннем на вузкім канцы.

Практыкаванні з булавой.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сегме́нт, -а, М -нце, мн. -ы, -аў, м.

1. У геаметрыі: частка круга, абмежаваная дугой і яе хордай, а таксама частка шара, аддзеленая сякучай плоскасцю.

2. Адзін з многіх аднародных членікаў цела некаторых жывёл, а таксама адзін з некалькіх аднародных участкаў якога-н. органа (спец.).

С. пазваночніка.

|| прым. сегме́нтны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

знаменава́ць, ‑мяную, ‑мянуеш, ‑мянуе; незак., што.

Кніжн. Азначаць што‑н., сведчыць аб чым‑н. Вялікая Кастрычніцкая рэвалюцыя знаменавала сабою пачатак новай эры, новага спосабу жыцця на адной шостай частцы зямнога шара. Арабей.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сфе́ра, -ы, мн. -ы, сфер, ж.

1. Вобласць, межы распаўсюджання чаго-н.

С. вытворчасці.

С. абслугоўвання.

2. Грамадскае акружэнне, асяроддзе.

Навуковая с.

Вышэйшыя сферы (пра кіруючыя, арыстакратычныя колы грамадства).

3. Замкнутая паверхня, усе пункты якой аднолькава аддалены ад цэнтра; паверхня і ўнутраная прастора шара (спец.).

|| прым. сферы́чны, -ая, -ае (да 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

булаве́шка, ‑і, ДМ ‑шцы; Р мн. ‑шак; ж.

Разм.

1. Патаўшчэнне ў выглядзе шара, мнагагранніка і пад. на верхнім канцы палкі, кійка і пад.

2. Разм. Патаўшчэнне на стрыжні, на ствале; нараст.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кірказо́навы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да кірказону. Кірказонавае лісце.

2. у знач. наз. кірказо́навыя, ‑ых. Сямейства двухдольных шматгадовых травяністых і павойных дрэвавых раслін, пашыраных у трапічных і ўмераных паясах зямнога шара.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)