кібі́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

1. Крытая павозка ў качэўнікаў. Цягнуцца з шатрамі, кібіткамі [цыганы] па шырокіх шляхах Беларусі, Падолля, Малдавіі і ўсяго белага свету. Каваль.

2. Пераноснае жыллё ў качэўнікаў; юрта.

3. У сярэднеазіяцкіх рэспубліках — невялікі дом старога тыпу (глінабітны або з сырцовай цэглы).

[Ад цюрк. кебіт, кібіт — лаўка, магазін, ад араб. — купал, скляпенне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адрыўны́, ‑ая, ‑ое.

Такі, ад якога можна што‑н. (лісткі, старонкі) адрываць; зроблены так, што можа быць адарваны. [Наўмыснік] кожны дзень адрываў лісток з адрыўнога календара і пакутна адчуваў, як павольна цягнуцца дні. Чорны. З часу, як мы на дарозе пакінулі іх [Марыну і Максіма], Колькі згубіў каляндар наш лісткоў адрыўных? Куляшоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ро́слы, ‑ая, ‑ае.

Высокага росту. [Сямён] быў такі ж, як і раней: рослы, шыракаплечы, з моцнай шыяй, з бялявым непакорным [віхром]. Мележ. Ён быў самым рослым у класе — І мянушку далі яму «Тата». Блатун. // Які дасягнуў значнай вышыні, высокі (пра расліны). Рослыя ліпы і клёны Цягнуцца ўгору ля вокан. Калачынскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

старажава́ць, ‑жую, ‑жуеш, ‑жуе; незак.

Разм.

1. Выконваць абавязкі стоража. — Даўно старажуеш тут? — запытаў Лабановіч. — Да ўжо, мусіць, чацвёрты год, — адказаў стораж. Колас.

2. каго-што. Вартаваць каго‑, што‑н., пільнаваць каго‑, што‑н. «Прыпушчу, думаю, на часінку [пасвіцца каня], не канешне ж Лаўрэну цягнуцца тут, у яго вунь якія абшары старажаваць». Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Плуга́ніцца ’плесціся’ (ашм., Сл. рэг. лекс ), ’ісці, стаміўшыся’ (брагін., З нар. сл.). укр. плугтштися ’плесціся, павольна ехаць’, рус. бранск., паўд. плюгангтіься ’паволі ісці, ехаць, цягнуцца, плесціся за кім-н/. Бел.-укр.-паўд.-рус. ізалекеа. характэрная наяўнасцю суф. -я//- (магчыма, пры ад’ідэацыі прыметніка паганы) у адрозненне ад паўн.-слав. *prugavъ > плюгавец (гл.) з суф. ‑ав‑. Зыходнае слова захавалася ў чэш. мове — plouhati (< прасл. *plug‑a‑!i) ’цягнуцца, ледзь сунуцца, цягнуць ногі па гразі, на мокрай зямлі, пэцкацца граззю’, plonžiti se ’паўзці, ледзь перасоўвацца’, plouživy ’павольны’, pližiti se ’падкрадвацца’, ’паўзці, падпаўзаць’ (Махэк₂, 462). Роднасным з’яўляецца лат. bjugt ’мякчэць і станавіцца слізкім’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

drag2 [dræg] v.

1. цягну́ць, валачы́

2. цягну́цца, пле́сціся, валачы́ся

drag one’s feet мару́дзіць

drag down [ˌdrægˈdaʊn] phr. v. цягну́ць уніз (таксама перан.)

drag on [ˌdrægˈɒn] phr. v. цягну́ць; цягну́цца; заця́гвацца;

The performance dragged on until eleven. Спектакль зацягнуўся да адзінаццаці гадзін.

drag out [ˌdrægˈaʊt] phr. v.

1. выця́гваць (таксама перан.);

They dragged the truth out of him. Яны выцягнулі з яго праўду.

2. расця́гваць; расця́гвацца

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Ста́віцца зваротны дзеяслоў да ставіць (гл.) ‘паўставаць, настройвацца супраць каго-небудзь’, ‘цягнуцца, старацца зраўняцца ў частаванні з багатымі’ (Нас.). Другое значэнне з польск. stawiać się ‘трымаць сябе задзірліва, абуральна; казырацца, задавацца’, stawiać się na równi ‘ставіць сябе нароўні з кім-небудзь’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

linger

[ˈlɪŋgər]

1.

v.i.

1) цягну́цца; заця́гвацца (пра хваро́бу); затры́мвацца

2) мару́дзіць; адця́гваць

2.

v.t.

расьця́гваць, праця́гваць

- linger away

- linger on

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

тяготе́ть несов.

1. (испытывать тяготение) прыця́гвацца;

Луна́ тяготе́ет к Земле́ Ме́сяц прыця́гваецца да Зямлі́;

2. (иметь склонность, влечение) мець ця́гу (схі́льнасць), імкну́цца, цягну́цца;

тяготе́ть к иску́сству мець ця́гу (схі́льнасць) да маста́цтва, імкну́цца (цягну́цца) да маста́цтва;

3. (давить) гнясці́ (каго, што); душы́ць (каго, што); (висеть) вісе́ць (над кім, над чым).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

garnąć się

garn|ąć się

незак.

1. гарнуцца; хіліцца; цягнуцца;

młodzi ~ęli się do siebie — моладзь гарнулася да моладзі;

2. імкнуцца; цягнуцца;

~ąć się do pracy (nauki) — імкнуцца да працы (ведаў)

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)