фі́зік
(гр. physikos = знаўца прыроды)
спецыяліст у галіне фізікі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
радыяло́гія, ‑і, ж.
Навука, прадметам вывучэння якой з’яўляецца тэорыя і практыка выкарыстання крыніц іанізуючых выпрамяненняў для дыягностыкі і лячэння захворванняў. Кафедра радыялогіі. □ У практыку работы медыцынскіх устаноў .. укараняюцца навейшыя дасягненні біялогіі, фізікі, хіміі і радыялогіі. «Звязда».
[Ад слова радый і грэч. logos — вучэнне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
БУДАЎНІ́ЧАЯ ФІ́ЗІКА,
сукупнасць навуковых дысцыплін, якія вывучаюць фіз. з’явы і працэсы, звязаныя з эксплуатацыяй збудаванняў; галіна прыкладной фізікі. Падзяляецца на будаўнічую кліматалогію, будаўнічую святлатэхніку, будаўнічую цеплатэхніку, буд. акустыку, аэрадынаміку, тэорыю даўгавечнасці буд. канструкцый. Станаўленне будаўнічай фізікі як навукі прыпадае на пач. 20 ст. (раней пытанні будаўнічай фізікі інжынеры і архітэктары вырашалі доследным шляхам). На Беларусі праблемамі будаўнічай фізікі пачалі займацца ў АН Беларусі (А.В.Лыкаў, Б.М.Смольскі), БПІ (Э.Х.Адэльскі), іх распрацоўваюць у БПА (М.Т.Салдаткін, В.Дз.Сізоў, Б.М.Хрусталёў, А.І.Юркоў), НДІ буд. матэрыялаў (Г.С.Гарнашэвіч).
Вызначае ўплыў фіз.-кліматычных і фіз.-хім. атмасферных уздзеянняў на буд. канструкцыі, патрабаванні да матэрыялаў і канструкцый для забеспячэння найб. спрыяльных для чалавека тэмпературна-вільготнасных, акустычных і святлотэхн. умоў.
Б.М.Хрусталёў.
т. 3, с. 311
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
вакуумме́трыя
(ад вакуум + -метрыя)
раздзел фізікі, які займаецца вымярэннем ціску разрэджаных газаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
магнітаста́тыка
(ад магніта- + статыка)
раздзел фізікі, які вывучае магнітнае поле нерухомых магнітаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
мікраме́трыя
(ад мікра- + -метрыя)
раздзел фізікі, які займаецца дакладным вымярэннем лінейных велічынь.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
спектраскапі́я
(ад спектр + -скапія)
раздзел фізікі, які вывучае ўласцівасці спектраў электрамагнітнага выпрамянення.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
меха́ніка, -і, ДМ -ніцы, ж.
1. Раздзел фізікі аб руху цел у прасторы і сілах, якія выклікаюць гэты рух.
Тэарэтычная м.
2. Галіна тэхнікі, што займаецца пытаннямі прымянення вучэння пра рух і сілы для вырашэння практычных задач.
Прыкладная м.
3. перан. Складаная будова, сутнасць чаго-н. (разм.).
Хітрая м.
○
Нябесная механіка — раздзел астраноміі, які вывучае рух нябесных цел Сонечнай сістэмы.
|| прым. механі́чны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).
М. рух.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бэ́та-спектраскапі́я
(ад бэта + спектраскапія)
раздзел ядзернай фізікі, які даследуе спектры бэта-часціц.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
БЛАХІ́Н Аляксандр Паўлавіч
(н. 1.8.1951, г. Бабруйск),
бел. фізік. Д-р фіз.-матэм. н. (1991). Скончыў БДУ. У 1975—91 у Ін-це фізікі, з 1992 вучоны сакратар Аддзялення фізікі, матэматыкі і інфарматыкі, з 1995 у Ін-це малекулярнай і атамнай фізікі АН Беларусі. Навук. працы па малекулярнай спектраскапіі і люмінесцэнцыі. Прадказаў існаванне і распрацаваў тэорыю палярызаванай люмінесцэнцыі шмататамных малекул у газавай фазе.
Тв.:
Ориентационная корреляционная функция классического ансамбля свободных асимметричных волчков // Доклады АН БССР, 1979. Т. 23, № 11;
Поляризация флуоресценции свободных многоатомных молекул (разам з В.А.Таўкачовым) // Оптика и спектроскопия, 1981. Т. 51, вып. 2.
т. 3, с. 189
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)