кро́пка ж., в разн. знач. то́чка;
на бе́лым фо́не чо́рная к. — на бе́лом фо́не чёрная то́чка;
гандлёвая к. — торго́вая то́чка;
○ к. з ко́скай — грам. то́чка с запято́й;
агнява́я к. — огнева́я то́чка;
◊ к. ў ~ку — точь-в-точь;
біць у адну́ к. — бить в одну́ то́чку;
папа́сці ў (са́мую) ~ку — попа́сть в (са́мую) то́чку;
ста́віць (паста́віць) ~ку — ста́вить (поста́вить) то́чку
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
то́чкаI ж.
1. (метка, знак) кро́пка, -кі ж.;
то́чка с запято́й грам. кро́пка з ко́скай;
2. мат., техн. пункт, род. пу́нкта м.;
3. (место) пункт, род. пу́нкта м.;
исхо́дная то́чка зыхо́дны пункт;
4. (предел, граница) пункт, род. пу́нкта м.;
то́чка замерза́ния пункт замярза́ння;
то́чка кипе́ния пункт кіпе́ння;
то́чка отсчёта пункт адлі́ку;
◊
то́чка в то́чку кро́пка ў кро́пку;
то́чка зре́ния пункт по́гляду (гле́джання);
в (са́мую) то́чку у са́мы раз;
до то́чки (дойти́, довести́ и т. п.) да кра́ю, дарэ́шты (дайсці́, даве́сці і да т. п.);
ста́вить (поста́вить) то́чку ста́віць (паста́віць) кро́пку;
ста́вить (поста́вить) то́чки над (на) «і» ста́віць (паста́віць) кро́пкі над (на) «і»;
сдви́нуть с мёртвой то́чки зру́шыць з мёртвага пу́нкта;
на то́чке замерза́ния на пу́нкце замярза́ння;
и то́чка і ўсё.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
упо́р м.
1. (действие, состояние) упо́р, -ру м.; упіра́нне, -ння ср.;
то́чка упо́ра пункт упо́ру;
2. (место, на которое что-л. упирается) упо́р, -ра м.; (подпорка) падпо́рка, -кі ж.;
стреля́ть с упо́ра страля́ць з упо́ра;
◊
в упо́р вы́стрелить стрэ́ліць ва ўпор;
де́лать упо́р падкрэ́сліваць, рабі́ць упо́р;
говори́ть, смотре́ть в упо́р гавары́ць, глядзе́ць у во́чы;
ста́вить вопро́с в упо́р ста́віць пыта́нне ру́бам;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ка́рта ж., в разн. знач. ка́рта;
тапаграфі́чная к. — топографи́ческая ка́рта;
санато́рная к. — санато́рная ка́рта;
кало́да карт — коло́да карт;
гуля́ць у ~ты — игра́ть в ка́рты;
○ ко́нтурная к. — ко́нтурная ка́рта;
няма́я к. — нема́я ка́рта;
сінапты́чная к. — синопти́ческая ка́рта;
◊ к. бі́та — ка́рта би́та;
(і) ка́рты ў ру́кі — (и) ка́рты в ру́ки;
раскры́ць ка́рты — раскры́ть ка́рты;
ста́віць на ка́рту — ста́вить на ка́рту;
зблы́таць ка́рты — спу́тать ка́рты
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
настаўля́ць I несов.
1. в разн. знач. наставля́ть;
2. (выдвигать вперёд) выставля́ть;
3. (взгляд и т.п.) уставля́ть; устремля́ть;
4. охот. (капкан, западню) настора́живать;
5. (уши) настора́живать, нава́стривать;
6. (воротник) поднима́ть;
7. разг. (самовар) ста́вить;
1-7 см. наста́віць I
настаўля́ць II несов. (давать наставление) наставля́ть; см. наста́віць II
настаўля́ць III сов., разг. (поставить во множестве) наста́вить, понаста́вить;
н. тале́рак на стол — наста́вить (понаста́вить) таре́лок на стол
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
до́шка ж.
1. в разн. знач. доска́;
сасно́вая д. — сосно́вая доска́;
кла́сная д. — кла́ссная доска́;
2. чаще мн. (материал для кровли) тёс м.;
○ д. го́нару — доска́ почёта;
мемарыя́льная д. — мемориа́льная доска́;
чо́рная д. — чёрная доска́;
чырво́ная д. — кра́сная доска́;
◊ ад ~кі да ~кі — от доски́ до доски́; от ко́рки до ко́рки;
разбі́цца ў ~ку (блін) — расшиби́ться в лепёшку;
ста́віць на адну́ ~ку — ста́вить на одну́ доску́;
як д. — как доска́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
затрудня́ть несов. абцяжа́рваць; (делать трудным) рабі́ць ця́жкім (цяжкава́тым); (осложнять) ускладня́ць; (мешать) перашкаджа́ць, заміна́ць; (ставить в затруднительное положение) ста́віць у ця́жкае стано́вішча; (быть, делать трудным) быць (рабі́ць) ця́жкім (цяжкава́тым); (причинять беспокойство) рабі́ць кло́пат (турбо́ты); (беспокоить) турбава́ць;
не затрудня́й де́ла не абцяжа́рвай спра́вы;
плоха́я па́мять затрудня́ет уче́ние дрэ́нная па́мяць ро́біць ця́жкім (ускладня́е) вучэ́нне;
плохи́е доро́ги затрудня́ют прое́зд дрэ́нныя даро́гі перашкаджа́юць прае́зду;
он всех затрудня́ет свои́ми про́сьбами ён усі́х турбу́е сваі́мі про́сьбамі;
э́то не должно́ вас затрудня́ть гэ́та не бу́дзе ця́жка вам;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
уда́р, -ру м., в разн. знач. уда́р;
гэ́ты гадзі́ннік не баі́цца ўда́ру — э́ти часы́ не боя́тся уда́ра;
бо́мбавы ўдар — бо́мбовый уда́р;
~ры кі́рак — уда́ры ки́рок;
у. гро́му — уда́р гро́ма;
у. лёсу — уда́р судьбы́;
франта́льны ўдар — воен. фронта́льный уда́р;
штрафны́ ўдар — штрафно́й уда́р;
у. пу́льсу — уда́р пу́льса;
○ апаплексі́чны ўдар — апоплекси́ческий уда́р;
со́нечны ўдар — со́лнечный уда́р;
цеплавы́ ўдар — теплово́й уда́р;
◊ адны́м ~рам — одни́м уда́ром;
пад ~рам (быць, знахо́дзіцца) — под уда́ром (быть, находи́ться);
у. у спі́ну — уда́р в спи́ну;
ста́віць пад у. — ста́вить под уда́р
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
грош м.
1. грош, полкопе́йки ж.;
2. ист., разг. де́ньга́ ж., де́нежка ж.;
◊ г. цана́ — (каму, чаму) грош цена́ (кому, чему);
ні гро́ша не ва́рта — гроша́ ме́дного (ло́маного) не сто́ит;
ні за г. прапа́сці (загі́нуць) — ни за грош пропа́сть;
у г. не ста́віць — ни в грош не ста́вить;
уваткну́ць свае́ тры гро́шы — су́нуть свой нос;
за свой г. ко́жны харо́ш — посл. за свой грош ка́ждый хоро́ш;
ко́жны гад чужо́му гро́шу рад — ка́ждый гад чужо́му гро́шу рад;
не было́ ні гро́ша, ды ра́птам алты́н — не́ было ни гроша́, да (и) вдруг алты́н
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
від I (род. ві́ду) м.
1. (перспектива, открывающаяся взору) вид;
в. на мо́ра — вид на мо́ре;
2. см. вы́гляд;
3. мн. (предположения) ви́ды;
ві́ды на ўраджа́й — ви́ды на урожа́й;
◊ ві́ду не пака́зваць — не пока́зывать ви́ду;
не мець ві́ду — не име́ть ви́да;
ста́віць на в. — ста́вить на вид;
быць на віду́ — быть на виду́;
ві́дам не віда́ць, слы́хам не чува́ць — погов. ви́дом не вида́ть, слы́хом не слыха́ть; не ви́дано, не слы́хано
від II (род. ві́ду) м.
1. (разновидность, тип, подразделение) вид;
в. па́ліва — вид то́плива;
в. дзе́йнасці — вид де́ятельности;
2. биол. вид;
ві́ды раслі́н — ви́ды расте́ний
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)