картэ́ль, -я, мн. -і, -яў, м.

1. Аб’яднанне буйных прадпрыемстваў якой-н. галіны прамысловасці, якія захоўваюць камерцыйную і вытворчую самастойнасць, арганізаванае з мэтай рэгулявання вытворчасці, забеспячэння панавання на рынку, кантролю над цэнамі і атрымання манапольных прыбыткаў.

Нафтавы к.

2. Пісьмовы выклік на дуэль (уст.).

|| прым. картэ́льны (да 1 знач.), -ая, -ае.

Картэльнае аб’яднанне.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

monit, ~u

м. афіц. напамін, напамінак; пісьмовы напамін

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

маніфе́ст

(фр. manifeste, ад лац. manifestus = яўны)

1) урачысты пісьмовы зварот урада да насельніцтва з выпадку важнай падзеі;

2) палітычны зварот праграмнага характару;

3) пісьмовы выклад літаратурных або мастацкіх прынцыпаў якога-н. напрамку або групы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

davenport

[ˈdævənpɔrt]

n.

1) від до́ўгае кана́пы

2) esp. Brit. пісьмо́вы стол з шуфля́дамі

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

мясці́ць, мяшчу, месціш, месціць; незак., каго-што.

Змяшчаць у сабе, умяшчаць; размяшчаць, даваць прыстанішча. Невялікі ўтульны пакой бібліятэкі мясціў у сабе цяжкі пісьмовы стол і дзве шырокія шафы. Галавач. У старога сёння свята, І гасцей не месціць хата. Гілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

картэ́ль, ‑я, м.

1. Адна з форм капіталістычных манаполій — аб’яднанне прадпрыемцаў якой‑н. галіны прамысловасці з мэтай манапольнага панавання на рынку і атрымання найбольшага прыбытку пры захаванні камерцыйнай і вытворчай самастойнасці аб’яднаных прадпрыемстваў.

2. Уст. Пісьмовы выклік на дуэль.

[Фр. cartel.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Літарату́ра ’сукупнасць твораў пісьменства народа’, ’від мастацтва — стварэнне вобразаў пры дапамозе мовы, слова’, ’сукупнасць друкаваных твораў адной галіны ведаў’ (ТСБМ), літэратура (Яруш.). З польск. literatura < лац. litterātūraпісьмовы тэкст, навука пра мову, адукацыя, навука, пісьменства’ < littera. Крукоўскі (Уплыў, 85) крыніцай запазычання лічыць рус. мову.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

дыгра́ф

(ад ды- + -граф)

пісьмовы знак з дзвюх літар, які ўжываецца для перадачы на пісьме пэўнага гуку.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Лі́тар ’адна літара’ (КЭС, лаг.), лі́тарапісьмовы знак алфавіта’ (ТСБМ, Гарэц., Мал.), ст.-бел. литера, литэра ’тс’ (XVI ст.) запазычана са ст.-польск. litera ’тс’ < лац. littera ’знак пісьма’, litterae ’ліст, кнігі, літаратура, навукі’ (Слаўскі, 4, 298; Кюнэ, 72; Красней, Бел. лекс., 90; Булыка, Запазыч., 190).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

гра́мата

(гр. grammata = чытанне і пісьмо)

1) уменне чытаць і пісаць; пачатковыя звесткі з якой-н. галіны ведаў (напр. музычная г.);

2) афіцыйны пісьмовы дакумент, які засведчвае што-н.;

3) пісьмовы дакумент, пасланне як помнік старажытнай усходнеславянскай (у т.л. і старабеларускай) пісьменнасці.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)