метадало́гія, -і, мн. -і, -гій, ж.
1. Вучэнне аб метадзе навуковага пазнання.
Навуковая м.
2. Сукупнасць найбольш агульных прынцыпаў, палажэнняў і метадаў, якія прымяняюцца ў той ці іншай навуцы.
М. гісторыі.
|| прым. метадалагі́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ад’ю́нкт, -а, М -кце, мн. -ы, -аў, м.
1. Аспірант вышэйшых ваенна-вучэбных устаноў.
2. У Заходняй Еўропе і дарэвалюцыйнай Расіі: малодшая навуковая пасада ў некаторых навуковых установах, а таксама асоба, якая займае гэту пасаду.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
акадэ́мія, -і, мн. -і, -мій, ж.
1. Найвышэйшая навуковая або мастацкая ўстанова.
Нацыянальная а. навук Беларусі.
2. Назва некаторых вышэйшых навучальных устаноў па спецыяльных галінах навукі.
Ваенна-медыцынская а.
Сельскагаспадарчая а.
|| прым. акадэмі́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
устано́ва, -ы, мн. -ы, -но́ў, ж.
Арганізацыя, якая кіруе пэўнай галіной работы, занятая адпаведнай дзейнасцю.
Дзяржаўныя ўстановы.
Навуковая ў.
Дзіцячыя ўстановы (дзіцячыя яслі, сады, бальніцы і пад.).
○
Навучальная ўстанова — агульная назва школ, тэхнікумаў і пад.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
балкані́стыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.
Комплексная навуковая дысцыпліна, якая вывучае мовы, літаратуру, культуру і іншыя агульныя для народаў Балканскага паўвострава праблемы і з’явы грамадскага жыцця.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
этнагеагра́фія, -і, ж.
Навуковая дысцыпліна, што знаходзіцца на стыку этнаграфіі з геаграфіяй і вывучае размяшчэнне этнічных супольнасцей, асаблівасці іх рассялення і тэрытарыяльных узаемаадносін у цеснай залежнасці ад сацыяльна-эканамічных, палітычных, прыродных і іншых фактараў.
|| прым. этнагеаграфі́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тракта́т, ‑а, М ‑таце, м.
1. Навуковая праца, у якой разглядаецца якое‑н. асобнае пытанне ці праблема. Філасофскі трактат. Палітыка-эканамічны трактат.
2. Спец. Міжнародны дагавор, пагадненне. Мірны трактат.
[Ад лац. tractatus — абмеркаванне, разгляд.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
навуко́вы, -ая, -ае.
1. гл. навука.
2. Заснаваны на прынцыпах навукі, які адпавядае патрабаванням навукі.
Навуковая тэорыя.
Навуковае адкрыццё.
3. Заняты распрацоўкай пытанняў якой-н. навукі, арганізацыяй работы ў пэўнай галіне ведаў.
Н. супрацоўнік.
Н. ўстанова.
|| наз. навуко́васць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абстра́кцыя, -і, ж.
1. Мысленнае адцягненне, адасабленне ад тых ці іншых бакоў, уласцівасцей або сувязей прадметаў і з’яў для выдзялення асноўных, істотных іх прыкмет, агульных уласцівасцей.
Пры дапамозе абстракцыі ўзніклі ўсе лагічныя паняцці.
2. Адцягненае паняцце, тэарэтычнае абагульненне вопыту.
Навуковая а.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
systemat, ~u
м. кніжн. сістэма (навуковая)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)