экску́рсія, -і, мн. -і, -сій, ж.
1. Паездка (калектыўная ці індывідуальная) куды-н., наведванне чаго-н. з навуковай, адукацыйнай ці іншай мэтай.
Э. ў музей.
Паехаць на экскурсію ў Мінск.
2. Група ўдзельнікаў такой паездкі, такога наведвання (разм.).
|| прым. экскурсі́йны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Э. аўтобус.
Э. сезон.
Экскурсійнае бюро.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
алхі́мія, ‑і, ж.
Сярэдневяковае містычнае вучэнне, якое папярэднічала навуковай хіміі і было накіравана на адшуканне «філасофскага каменя» як цудадзейнага сродку для лячэння ўсіх хвароб, для ператварэння простых металаў у золата і пад.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вівісе́кцыя
(ад лац. vivus = жывы + sectio = рассячэнне)
разрэз цела жывых арганізмаў з навуковай мэтай.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
а́ўтар
(лац. auctor)
стваральнік літаратурнага або іншага мастацкага твора, навуковай працы, праекта, вынаходства і інш.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
празаі́зм
(ад проза)
слова або выраз у паэтычным творы з дзелавой, навуковай або гутарковай мовы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Магне́зія ’вокіс, або соль магнія’ (ТСБМ) запазычана з рус. навуковай тэрміналогіі — магнезия, якое з ням. Magnesia або з н.-лац. magnesia < грэч. Μαγνησία — назва мясцовасці ў Фесаліі, горада ў Лідзіі (Гараеў, 448; Фасмер, 2, 556).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тубяро́за ‘дэкаратыўная расліна Polyanthes tuberosa L.’ (ТСБМ), тубэро́за ‘тс’ (Некр. і Байк.): tuberozy pyšny ćviet (Т. Падзява). Запазычана праз польск. tuberoza ‘тс’ з ням. Tuberóse як частка лацінскай навуковай назвы са значэннем ‘пакрытая бугаркамі’ (ЕСУМ, 5, 666).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
брэйншто́рм
(англ. brainstorm = бліскучая ідэя)
метад прапановы творчых ідэй у працэсе распрацоўкі навуковай або тэхнічнай праблемы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
прабле́ма, ‑ы, ж.
Важнае пытанне, якое патрабуе вырашэння. Аднак тэма аб пабудове электрастанцыі ставіць і распрацоўвае шмат праблем: дружба і варожасць, замілаванне і нянавісць. Чорны. У даследаваннях Я. Баршчэўскага пытанні навуковай метадалогіі арганічна пераплятаюцца з праблемай тэорыі літаратуры. Мушынскі.
[Грэч. problēma — задача.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Трышчаці́ннік ‘травяністая злакавая расліна Trisetum Pers.’ (ТСБМ). Як рус. трищети́нник, чэш. trojštĕtmice, славац. trojštet, з’яўляецца калькай навуковай лацінскай назвы trísetum, утворанай з tri ‘тры’ і seta (< saeta) ‘шчаціна’, ‘грыва’, ‘шорсткія валасы’ (Махэк, Jména, 288), бо сцябло і лісты расліны пакрыты шчацінай, кароценькімі калючкамі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)