ацверазі́ць, ацверажу, ацвярэзіш, ацвярэзіць і ацвяро́зіць, ‑рожу, ‑розіш, ‑розіць; зак., каго.

Прывесці ў цвярозы стан, зрабіць цвярозым. // перан. Вярнуць каму‑н. здольнасць цвяроза думаць, меркаваць аб чым‑н. [Пашкевічус:] — Але мая стрэльба .. ацверазіла [Парэчкуса], ды і Йонас з бацькам скруцілі яму рукі. Броўка. Восеньская паездка як бы ацвярозіла [Паходню]. Хадкевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

аршы́н, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Старая мера даўжыні, роўная 71,12 см, якой карысталіся ў Беларусі, Расіі да ўвядзення метрычнай сістэмы.

2. Лінейка, планка такой даўжыні для мерання.

◊

Мераць на свой аршын — меркаваць пра што-н. са свайго пункту погляду, аднабакова (разм.).

Нібы (быццам) аршын праглынуў — пра чалавека, які стаіць або сядзіць ненатуральна прама (разм.).

Аршын з шапкаю — пра малога, невысокага чалавека (разм.).

|| прым. аршы́нны, -ая, -ае.

Пісаць аршыннымі літарамі (надта вялікімі; жарт.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

mútmaßen

vt неаддз. меркава́ць (пра што-н.), здага́двацца (пра што-н.)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

surmise

[sərˈmaɪz]

1.

v.i.

прыпушча́ць; меркава́ць, здага́двацца

2.

n.

1) прыпушчэ́ньне, меркава́ньне n.

2) здага́дка f.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

propose [prəˈpəʊz] v.

1. прапанава́ць, уно́сіць прапано́ву;

the proposed budget cuts прапанава́ныя скарачэ́нні бюджэ́ту

2. збіра́цца, наме́рвацца; меркава́ць

3. (to) рабі́ць прапано́ву (пра шлюб)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

варажы́ць

1. (адгадваць) wáhrsagen неаддз vt;

2. (меркаваць) vermúten vt;

3. (вабіць) bezáubern vt; in séinen Bánn zwíngen* [schlágen*]; berücken vt (зачараваць, запаланіць)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

гада́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

1. Варажыць: прадказваць што‑н. па якіх‑н. прыметах. Па зімах гадаюць пра лета. □ На рамонках [Аксана] гадала: Ці кахае, ці не? Бачыла.

2. Выказваць здагадкі, меркаваць. Не сніў, не думаў, не гадаў, што так са мною стане. Пушча. Спыніўшыся на лузе, хлапчукі Услых гадаюць: — Хто ідзе такі? Гаўрусёў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

brüten

vi

1) высе́джваць (птушанят)

2) (über D) ду́маць, меркава́ць (над чым-н.)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

miscount

1. [,mɪsˈkaʊnt]

v.

памылко́ва падлі́чваць або́ разьлі́чваць, меркава́ць, спадзява́цца; пралі́чваць, пралі́чвацца

2. [ˈmɪskaʊnt]

n.

памылко́вы падлі́к, пралі́к -у m.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

Размелькава́ць эмац. ’абдумаць’ (Юрч. СНЛ). Ад мелькаваць ’меркаваць’ (там жа) < меркава́ць (гл.) з дапамогай прыстаўкі раз-; пры гэтым адбылася мена р//л.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)