гіпо́тэза, -ы, мн. -ы, -тэз, ж.

Навуковае меркаванне, якое прыводзіцца для тлумачэння тых ці іншых з’яў і патрабуе тэарэтычнага абгрунтавання і праверкі на вопыце, перш чым стаць навуковай тэорыяй.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Падле́глы ’які адносіцца да ліку асоб, аб’ектаў, з’яў, на якія распаўсюджваецца што-н. абавязковае, прымусовае; падуладны, падначалены’ (ТСБМ, Нас., Яруш.). З польск. podległy ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

антыгістары́чны, ‑ая, ‑ае.

Які супярэчыць прынцыпам гістарызму. Антыгістарычны падыход да з’яў рэчаіснасць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дыяхрані́чны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да дыяхраніі. Дыяхранічны аналіз моўных з’яў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

самаўзбуджэ́нне, ‑я, н.

Спец. Самаадвольнае ўзбуджэнне якіх‑н. фізічных з’яў. Самаўзбуджэнне ваганняў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ферамагнеты́зм, ‑у, м.

Спец. Сукупнасць магнітных з’яў і ўласцівасцей, характэрных для ферамагнетыкаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паралелі́зм, -у, м.

1. Роўная на ўсім працягу адлегласць адна ад адной ліній і плоскасцей.

П. ліній.

2. Нязменныя суадносіны дзвюх з’яў, двух дзеянняў, якія паўтараюцца, дубліруюцца.

П. у рабоце.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сі́нтэз, -у, м.

1. Абагульненне звестак у адзінае цэлае, здабытых у працэсе аналізу даследаваных з’яў.

2. Атрыманне складаных хімічных злучэнняў з больш простых (спец.).

С. бялкоў.

|| прым. сінтэты́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

закон,

унутраная сувязь з’яў.

т. 6, с. 506

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

абстрагава́цца, -гу́юся, -гу́ешся, -гу́ецца; -гу́йся; зак. і незак. (кніжн.).

У думках адарвацца (адрывацца) ад тых ці іншых уласцівасцей ці сувязей прадметаў, з’яў з мэтай выдзялення найбольш істотных і заканамерных іх прыкмет.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)