паўднёва-захо́дні
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
паўднёва-захо́дні |
паўднёва-захо́дняя |
паўднёва-захо́дняе |
паўднёва-захо́днія |
| Р. |
паўднёва-захо́дняга |
паўднёва-захо́дняй паўднёва-захо́дняе |
паўднёва-захо́дняга |
паўднёва-захо́дніх |
| Д. |
паўднёва-захо́дняму |
паўднёва-захо́дняй |
паўднёва-захо́дняму |
паўднёва-захо́днім |
| В. |
паўднёва-захо́дні (неадуш.) паўднёва-захо́дняга (адуш.) |
паўднёва-захо́днюю |
паўднёва-захо́дняе |
паўднёва-захо́днія (неадуш.) паўднёва-захо́дніх (адуш.) |
| Т. |
паўднёва-захо́днім |
паўднёва-захо́дняй паўднёва-захо́дняю |
паўднёва-захо́днім |
паўднёва-захо́днімі |
| М. |
паўднёва-захо́днім |
паўднёва-захо́дняй |
паўднёва-захо́днім |
паўднёва-захо́дніх |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
Абласны з’езд Саветаў рабочых і салдацкіх дэпутатаў Заходняй вобласці 1/25; 9/291
Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)
З’ЕЗД САВЕ́ТАЎ РАБО́ЧЫХ І САЛДА́ЦКІХ ДЭПУТА́ТАЎ ЗАХО́ДНЯЙ ВО́БЛАСЦІ.
Адбыўся 2—4.12.1917 у Мінску. Прысутнічала 560 дэлегатаў (⅔ — бальшавікі, ⅓ — левыя эсэры) ад Саветаў Мінскай, Віленскай і Магілёўскай губ. Парадак дня: бягучы момант; даклады з месцаў; пытанні: зямельнае, харчовае; арганізац. работа; выбары абл. Савета. З’езд прапанаваў усім Саветам садзейнічаць ажыццяўленню Дэкрэта аб зямлі, прызнаў уладу Саветаў i СНК, выбранага II Усерас. з’ездам Саветаў. Выбраны ім абл. Савет (35 чал.) 9.12.1917 увайшоў у склад Абл. выканаўчага к-та Саветаў рабочых, салдацкіх і сял. дэпутатаў Зах. вобласці і фронту (Аблвыкамзаха).
т. 7, с. 51
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АБЛАСНЫ́ ВЫКАНА́ЎЧЫ КАМІТЭ́Т САВЕ́ТАЎ РАБО́ЧЫХ, САЛДА́ЦКІХ І СЯЛЯ́НСКІХ ДЭПУТА́ТАЎ ЗАХО́ДНЯЙ ВО́БЛАСЦІ І ФРО́НТУ, Аблвыкамзах,
першы вышэйшы заканадаўчы (паміж з’ездамі Саветаў) орган сав. улады ў Заходняй вобласці і на Зах. фронце. Дзейнічаў з 26.11(9.12).1917 да 2.1.1919 у Мінску (з 19.2.1918 — у Смаленску). Створаны ў выніку зліцця выканкомаў абласнога Савета рабочых і салдацкіх дэпутатаў, Савета сял. дэпутатаў Мінскай і Віленскай губ. і Франтавога к-та Зах. фронту; уключаны і 17 прадстаўнікоў прафсаюзаў. Узначальваў ваенна-паліт. і гасп. жыццё Зах. вобласці і фронту. Складаўся з 15 камісарыятаў (аддзелаў). Прэзідыум: старшыня М.У.Рагазінскі, з 30.1.1918 А.Ф.Мяснікоў; таварышы старшыні М.І.Крывашэін, П.Казлоў; сакратары І.Я.Алібегаў, Гарашчук, П.Осіпаў. Для каардынацыі дзейнасці камісарыятаў і вырашэння найб. важных пытанняў створаны Савет Народных Камісараў Заходняй вобласці і фронту. Друк. органы — газ. «Советская правда», «Западная коммуна». Ліквідаваны ў сувязі са стварэннем Часовага рабоча-сялянскага савецкага ўрада Беларусі.
Літ.:
Нестеренко Е.Н., Осмоловский В.П. Советы Белоруссии, окт. 1917 — янв. 1919 г. Мн., 1989.
т. 1, с. 25
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
та́лер, -а, мн. -ы, -аў, м.
Сярэбраная манета ў Заходняй Еўропе ў 16—19 стст.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
герма́нцы, -аў, адз. -нец, -нца, м.
1. Назва старажытных плямён індаеўрапейскай моўнай групы, што жылі ў цэнтральнай, заходняй і паўднёва-заходняй Еўропе.
2. Тое, што і немцы (уст.).
|| ж. герма́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак.
|| прым. герма́нскі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дактара́т, -у, М -ра́це, мн. -ы, -аў, м.
Іспыты на ступень доктара ў вышэйшай школе Заходняй Еўропы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
кро́на², -ы, мн. -ы, крон, ж.
Грашовая адзінка ў Чэхіі, Даніі, Нарвегіі, Швецыі і некаторых іншых краінах Заходняй Еўропы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ха́нты, нескл., м. і ж.
Угорскі народ, які жыве на поўначы Заходняй Сібіры.
|| прым. ха́нты, нязм. і ханты́йскі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тайфу́н, -у, мн. -ы, -аў, м.
Ураган вялікай разбуральнай сілы, які бывае пераважна ў Паўднёва-Усходняй Азіі і заходняй частцы Ціхага акіяна.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)