Verbum

праця́ць, пратну́, пратне́ш, пратне́; пратнём, пратняце́, пратну́ць; праця́ў, -ця́ла; пратні; праця́ты; зак., каго-што.

Тое, што і праткнуць.

П. рагамі.

Гэта думка балюча працяла сэрца (перан.). П. поглядам (перан.: хутка і пільна паглядзець на каго-н.).

|| незак. праціна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

прыро́дны, -ая, -ае.

1. гл. прырода.

2. Натуральны.

П. газ.

3. Які па нараджэнні належыць да якой-н. мясцовасці, краіны, да якога-н. грамадскага класа.

П. мінчанін.

П. селянін.

4. перан. Тое, што і прыроджаны (у 1 знач.).

П. розум.

перл, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Тое, што і жэмчуг (уст.).

2. перан., чаго. Пра што-н. выдатнае, цудоўнае (высок., іран.).

Перлы паэзіі.

Перлы дасціпнасці.

3. Пра што-н. бязглуздае, недарэчнае і пад. (разм., іран.).

Не выступленне, а адны перлы.

адчыні́ць, -чыню́, -чы́ніш, -чы́ніць; -чы́нены; зак., што.

Адводзячы, знімаючы або адстаўляючы ўбок тое, чым перакрыты ўваход ці выхад у якое-н. памяшканне (пасудзіну і пад.), зрабіць даступнай унутраную ці знешнюю прастору.

А. акно.

А. кубел.

|| незак. адчыня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

абмо́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.

1. гл. абматаць.

2. Тое, чым абматана што-н. (спец.).

Ізаляцыйная а.

3. звычайна мн. Доўгія палосы матэрыі для абмотвання ног ад чаравікаў да кален.

Салдацкія абмоткі.

|| прым. абмо́тачны, -ая, -ае.

адмаўле́нне, -я, н.

1. гл. адмаўляць.

2. Адмоўны адказ на просьбу, патрабаванне і пад.

Яго словы гучалі як а.

3. Непрызнанне чаго-н.

А. старога свету.

4. Тое, што адмаўляе сабой, сваім існаваннем што-н.

Фашызм — гэта поўнае а. дэмакратыі.

і́сціна, -ы, ж.

1. У філасофіі: адэкватнае адлюстраванне ў свядомасці суб’екта таго, што існуе аб’ектыўна.

Аб’ектыўная і.

Імкненне да ісціны.

2. Тое, што і праўда.

Яго словы блізкія да ісціны.

3. Сцверджанне, меркаванне, праверанае практыкай, вопытам, выяўленае навукай.

Старыя ісціны.

кадр, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Асобны здымак на кіна- або фотаплёнцы.

На плёнцы 36 кадраў.

2. Асобная сцэна або эпізод з кінафільма.

На экране кадры з часоў вайны.

◊

За кадрам — пра тое, што засталося за межамі непасрэдна адлюстраванага.

красава́ць, -су́ю, -су́еш, -су́е; -су́й; незак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Цвісці (пра злакавыя расліны).

Красуе жыта.

2. Тое, што і красавацца (у 4 знач.).

Красуй на радасць сынам тваім і ўнукам, дарагая Беларусь!

|| наз. красава́нне, -я, н.

серп, сярпа́, мн. сярпы́, сярпо́ў, м.

1. Сельскагаспадарчая ручная прылада ў выглядзе выгнутага дробна назубленага нажа для зрэзвання злакаў з кораня.

Назубіць с.

2. перан. Пра тое, што мае форму такога прадмета.

С. месяца (месяц у пачатковай або апошняй фазе).