Разм. Хутка і мітусліва рухацца, перамяшчацца ў розных напрамках. Ашалелы ад страху статак гайсаў па лужку.«Работніца і сялянка».Дзятва гойсала, кугікала і круцілася ля вогнішча.Каваль.// Раз’язджаць, бегаць у пошуках каго‑, чаго‑н. Гендарсан гайсаў на сваёй кабыле па вёсках, шукаў работніц капаць бульбу.Чарнышэвіч.//Хадзіць, бегаць дзе папала без пэўнай мэты. Ты ж тут не гойсай па вуліцы, а вучыся добра.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рага́ціна, ‑ы, ж.
1. Старадаўняй воінская зброя ў выглядзе вострага кап’я, насаджанага на кароткае дрэўка. Крыжаносцы секлі ўзброеных дубінамі і рагацінамі .. апалчэнцаў.«Маладосць».
2. Паляўнічая зброя ў выглядзе вострага з абодвух бакоў нажа на доўгім дрэўку. Хадзіць з рагацінай на мядзведзя. □ — Бачыш, якая ў яго адмысловая рагаціна. Як пырне зверу ў жывот, дык той і асунецца.Пальчэўскі.
3.Разм. Рагуліна. Каля адной бярозы стаяў на дзвюх рагацінах выдзеўбаны з кругляка жалабок.Паўлаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шмы́гаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм.
1. Хутка, жвава хадзіць, рухацца, перамяшчацца каля каго‑, чаго‑н., паміж кім‑, чым‑н. Шмыгала сарока Па садах і парках, Збірала навокал Навіны пляткарка.Калачынскі.Між дарослых шмыгалі дзеці — гулялі ў квача, бегалі па прасторнай зале вакол пышнай пальмы.Шыловіч.На вуліцы мітусіліся людзі, шмыгалі ў розныя бакі аўтамашыны.Пянкрат.
2.чым. Тое, што і шморгаць (у 4 знач.). Паўлік шмыгаў носам і аж затойваў дух.Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
grób, grobu
м. магіла, дол; магільня;
milczeć jak grób — маўчаць як магіла;
stać nad grobem — быць адной нагой у магіле; краем магілы хадзіць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
date
I[deɪt]1.
n.
1) да́та f.; тэ́рмін -у m.
2) пэры́яд ча́су
at that date — тады́, у тым ча́се
3) informal
а) сустрэ́ча, спатка́ньне
б) асо́ба, зь яко́й ма́ецца спатка́ньне
2.
v.
1) ста́віць да́ту; усталёўваць да́ту чаго́
2) мець да́ту, быць датава́ным, датава́цца; адно́сіцца (да пэ́ўнага ча́су)
3) informalхадзі́ць на спатка́ньні
date someone — хадзі́ць зь не́кім
•
- out of date
- to date
- up to date
II[deɪt]
n.
1) фі́нік -а m.
2) фі́нікавая па́льма
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Расхо́днік ’расліна Sticta pulmonacca, ужываецца простымі людзьмі замест груднога чаю’ (Нас.), ’расліна зайцава капуста’, ’падалешнік, лугавая расліна’ (ТСБМ, Сцяшк.), ’блюшчык, Glechoma hederacea L.’ (Кіс.), разхо́днік ’тс’ (Ласт.), росхо́днік ’тс’ (ТС), укр.росхі́дник ’зайцава капуста, Sedum acre L.’, рус.росхо́дник ’тс’, польск.rozchodnik ’тс’, харв.razhodnik ’паслён, Solanum dulcamara L.’, славен.razhọ̑dnik ’тс’. Тлумачыцца тым, што яго адросткі “расходзяцца па зямлі” (Махэк, Jména, 95; Мяркулава, Очерки, 110). Гл. ход, хадзіць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Krücke
f -, -n мы́ліца, ку́льба
an [auf] ~n géhen* — хадзі́ць на мы́ліцах
◊ auf frémden ~n géhen* — не ўме́ць абыхо́дзіцца без чужо́й дапамо́гі, жыць чужы́м ро́зумам
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
ла́пкаж., в разн. знач. ла́пка;
л. насяко́мага — ла́пка насеко́мого;
дзіця́чая л. — де́тская ла́пка;
яло́вая л. — ело́вая ла́пка;
○ гусі́ная л. — бот. гуси́ная ла́пка;
◊ хадзі́ць (стая́ць) на за́дніх ~ках — ходи́ть (стоя́ть) на за́дних ла́пках;
~кі ўго́ру — ла́пки вверх
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
czworak
м.
1. хата; барак (часцей для чатырох сем’яў);
2. чатырохкватэрны дом;
stanąć na ~i — стаць на карачкі;
chodzić na ~ach — хадзіць на карачках
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
брадзі́ць1, браджу, бродзіш, бродзіць; незак.
1. Павольна, не прытрымліваючыся дарогі і пэўнага кірунку, хадзіць; блукаць. Міхалка брадзіў за Скуратовічавымі каровамі па пакошы і пожні ніў.Чорны.Ходзіць ён [казёл] па ельніку, Бродзіць па бярэзніку.Якімовіч.// Перамяшчаючыся, наведваць розныя месцы, пранікаць куды‑н. Бродзіць вецер шумлівы, стоногі, Белых зайцаў па моры пасе.Бядуля.
2. Рабіць, пракладваць брод (у 2 знач.).
брадзі́ць2, бродзіць; незак.
Знаходзіцца ў стане браджэння (у 1 знач.). Сок вінаградны недзе ў бочках бродзіць.Рудкоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)