батытэрмо́граф

(ад баты- + тэрмограф)

прыбор для вымярэння і запісу тэмпературы вады на розных глыбінях акіянаў і мораў у час руху судна.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

бі́тэнг

(гал. beting)

вертыкальная тумба на палубе судна, вакол якой наматаны якарны ланцуг, каб паменшыць хуткасць яго руху пры апусканні якара.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

рэвалюцыяне́р

(фр. révolutionnaire)

1) удзельнік рэвалюцыйнага руху, дзеяч рэвалюцыі;

2) той, хто робіць пераварот у якой-н. галіне (навуцы, тэхніцы, мастацтве).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

субста́нцыя

(лац. substantia)

1) філас. матэрыя ў адзінстве ўсіх форм яе руху;

2) аснова, сутнасць чаго-н. (напр. мінеральная с. глебы).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

табары́ты

(ад чэш. Tabor = назва чэш. горада)

прыхільнікі рэвалюцыйнага напрамку ў антыфеадальным нацыянальным руху чэшскага народа 15 ст.; удзельнікі гусіцкіх войнаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

шкот

(гал. schoot)

снасць, якая мацуецца да вуглоў парусоў і служыць для расцягвання парусоў і кіравання імі ў час руху судна.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

электрадына́міка

(ад электра- + дынаміка)

раздзел фізікі, які вывучае законы руху і ўзаемадзеяння электрычных зарадаў і звязаных з імі з’яў (параўн. электрастатыка).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ЛАГ

(ад галанд. log адлегласць),

1) навігацыйная прылада для вымярэння скорасці руху карабля (судна) і пройдзенай ім адлегласці.

Найб. пашыраны Л., якія вымяраюць скорасць руху адносна вады. Яны бываюць механічныя (з крыльчаткай, якая верціцца ў вадзе пры руху судна), гідрадынамічныя (заснаваныя на залежнасці паміж скорасцю і ціскам патоку вады, што абцякае карабель), індукцыйныя і інш. Ёсць таксама Л., якія даюць паказанні адносна зямлі (дна) — доплераўскія гідраакустычныя і геамагнітныя.

2) Становішча карабля (судна) бортам да ветру, хвалі, прычала і да т.п. (напр., «стаць Л. да хвалі» азначае «стаць бортам да хвалі»).

Лагі: а — механічны (1 — крыльчатка, 2 — днішча судна); б — гідрадынамічны (1, 6 — адтуліны для прыёму статычнага і сумарнага ціскаў; 2, 5 — трубаправоды статычнага і сумарнага ціскаў; 3 — дыяфрагма; 4 — сільфонны апарат; pдын, pст — дынамічны і статычны ціскі).

т. 9, с. 85

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

мільгану́цца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; ‑нёмся, ‑няцеся; зак.

Разм. Паказацца на момант у руху і знікнуць, прамільгнуць. У варотах мільганулася жаночая постаць з вёдрамі. Колас. // перан. Хутка і нечакана з’явіцца ў памяці. Адна ідэя мільганулася ў мяне ў галаве. Але перш, я павінен быў зноў знайсці таксі. М. Стральцоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

неафі́т, ‑а, М ‑фіце, м.

1. Той, хто нядаўна прыняў якую‑н. рэлігію.

2. перан. Новы прыхільнік якога‑н. вучэння або грамадскага руху. Віктар з Эдмундам Вярыгам і Кастусём сядзелі ля дзвярэй пры цёплай грубцы. Гаварылі вельмі ціха аб неафітах, нядаўна прынятых у.. [арганізацыю]. Караткевіч. // Навічок у якой‑н. справе.

[Грэч. neophytos.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)