◎ Но́ца ’адгоннае слова на каня’ (Мядзв.), ’= рус.нуте’: Ноца ў поле (Касп.). Ад но (гл.) + ца (узмацняльная часціца, па паходжанню, відаць, форма він. скл. энклітычнага займенніка, параўн. рус.‑те у той жа функцыі).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сі́-і-і ‘выгук, якім спыняюць вала ці каня’ (Варл.). Няясна; параўн. укр.сі, сі‑ссі ‘выгукі, якімі адганяюць кароў’, сі‑сі ‘вокліч, якім падклікаюць ягнят’ — таксама няяснага паходжання, гл. ЕСУМ, 5, 249.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тупру́лькась-тупру́лькась — выгукі, якімі падклікаюць каня (ТС). Выклічнік, у аснове якога спалучэнне тпру́ля‑тпру́ля ‘падзыўныя для жарабяці’, пашыранае ласкальнымі суфіксамі ‑ка‑, -сь, а таксама ўстаўным ‑у‑ ў пачатку слоў. Гл. тпро-тпро, тпру.
Даць дастатковую колькасць ежы; наталіць чый‑н. голад. Накарміць госця. Накарміць каня. Накарміць пірагамі. □ Узяліся меншыя браты абед варыць: зарэзалі вала, разабралі і зварылі. Самі наеліся і брата накармілі.Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
плуг, ‑а, М плузе; мн. плугі, ‑оў; м.
Сельскагаспадарчая прылада з шырокім металічным нарогам або дыскам для ворыва. Раман Шулядзяк толькі што адпрог з плуга каня і пусціў яго папасвіцца ў маладым дубняку над ярам.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сядла́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго-што.
Надзяваць і прымацоўваць сядло на спіну (каня, асла і пад.). І зноў на світанку Мы коней сядлалі.Хведаровіч.// Садзіцца верхам. Помню, Часта гарбы іх [валуноў] сядлала Басаногая наша гурма.Арочка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тэкі́нец1,
гл. тэкінцы.
тэкі́нец2, ‑нца, м.
Назва стэпавага каня для верхавой язды. Мой прыяцель, сівавалосы чалавек з сухаватым тулавам старажыла, лёгка скочыў на свайго тэкінца, і конь, трохі прытанцоўваючы, пайшоў сабе па дарозе.Мікуліч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)