1.‑у. Віхравы рух атмасферы з паніжэннем атмасфернага ціску ад перыферыі да цэнтра віхру. Цыклон нясе з сабою дождж ці снег, антыцыклон — добрае надвор’е.«Маладосць».// Бура, ураган. Над Беларуссю праносіліся моцныя цыклоны з трывожнымі выбухамі грому.Хведаровіч.
2.‑а. Апарат, заснаваны на выкарыстанні сіл інерцыі, прызначаны для ачысткі паветра ці газу ад узважаных у іх цвёрдых часцінак.
[Ад грэч. kykléō — кручуся.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
варажы́ць, ‑ражу, ‑рожыш, ‑рожыць; незак.
1. Адгадваць будучае або мінулае па картах, лініях рукі і пад. К твайму аконцу каля ганка Падходзіць варажыць цыганка.Багдановіч.[Ліза] з Наталлю дасталі з-за люстэрка растрыбушаную, як вата, калоду карт і варажылі.Чорны.Варожаць сёстры. Над лучынай Льюць воск у поўнае вядро.Бялевіч.
2. Меркаваць, рабіць здагадкі. [Люба:] — Чалавек дзесяць перапытала. Адны гавораць, паехалі на Ру дню, другія — к Дняпру. Вось тут і варажы.Шамякін.[Папас і Галіна] варажылі, як будзе заўтра, ці прыйдуць на свята сяляне з суседніх вёсак.Галавач.[Начальнік заставы:] — Што тут доўга варажыць, Хочаш разам з намі жыць?А. Александровіч.
3. Прадракаць, прадказваць. [Дзед:] — Прыйдуць дні, аб якіх вякі варажылі, Пра якія ў казках адно гаварылі.Танк.Мой дзед ведаў прыкметы надвор’я. З вечара, гледзячы ўгору, варажыў пагоду на раніцу.Грамовіч.Зязюлі варожаць і кнігаўкі жаляцца, І глушаць усіх салаўі.Панчанка.
4.Разм. Вабіць, зачароўваць. І чаруе, і варожыць шаўкавістая трава.Хведаровіч.І струны на гуслях, І струны ў сэрцы, Як вокліч у пушчы, Завуць і варожаць.Бядуля.
5.перан.Разм. Па-майстэрску, падобна чараўніку, працаваць над чым‑н. [Скульптар] варажыў над пластылінам.Скрыган.
•••
Бабка надвае варажылагл. бабка 1.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
worüber
pronadv
1) над чым; зве́рху чаго́
2) пра што
3) пераклад залежыць ад кіравання беларускага дзеяслова: ~
freut er sich? з чаго́ ён це́шыцца?, чаму́ ён ра́ды?
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
outrage
[ˈaʊtreɪdʒ]1.
n.
1) абурэ́ньне n.; зьнява́га, абра́за f.
2) гвалт -у m., парушэ́ньне зако́ну або́ чыі́х-н. право́ў, зьдзек -у m.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
АМ’Е́НСКІ САБО́Р, сабор Нотр-Дам,
помнік гатычнай архітэктуры; адзін з буйнейшых гатычных сабораў у Еўропе. Пабудаваны ў г. Ам’ен (Францыя) у 1220—88 паводле плана Рабера з Люзарша пры ўдзеле Тома і Рэно з Кармона. 3-нефавая базіліка з 3-нефавым трансептам, з 3 галерэямі і 2 вежамі. Даўж.гал. нефа 143 м, выш. 42,5 м. Бакавыя капэлы дабудоўваліся ў 1292—1376, драўляны шпіль над сяродкрыжжам — пасля 1528. Гатычная скульптура парталаў — 13—14 ст., у т. л. знакамітыя статуі «Міласцівы Бог» і «Залатая Багародзіца». У інтэр’еры скульптура 13—17 ст., вітражы 13—14 ст.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БУ́ХАВІЦКАЯ ПАКРО́ЎСКАЯ ЦАРКВА́,
помнік архітэктуры барока. Пабудавана ў 1676 у в. Бухавічы (Кобрынскі р-н Брэсцкай вобл.) як касцёл дамініканцаў, з 1832 — Пакроўская царква. Першапачаткова прамавугольны ў плане выцягнуты па падоўжнай восі аб’ём, да якога зусх. боку далучалася прамавугольная апсіда, ззах. — вежа-званіца. Вуглы аб’ёмаў умацаваны контрфорсамі. Фасады расчлянёны лучковымі аконнымі праёмамі, апяразаны карнізам простага профілю. У час рэканструкцыі (1889) надбудаваны 3-і ярус званіцы — драўляны васьмярык з шатровым верхам і цыбулепадобнай галоўкай над 2-схільным дахам і васьмігранны драўляны барабан з цыбулепадобным купалам. У інтэр’еры драўляны іканастас 2-й пал. 19 ст.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
рэва́нш
(фр. revanche = адплата, пакаранне)
адплата за паражэнне, няўдачу, пройгрыш (на вайне, у гульні), а таксама барацьба з мэтай узяць верх над ранейшым пераможцам (напр. імкнуцца да рэваншу, матч-рэванш).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
ра́зампрысл.
1. zusámmen; geméinsam, geméinschaftlich;
працава́ць ра́зам надчым-н. zusámmen [geméinsam] an etw. (D) árbeiten;
2.разм. (адначасова) zúgleich;
ра́зам з тым zúgleich, gléichzeitig, danében;
ра́зам узя́ты zusámmengenommen;
усё ра́зам узя́таеálles in állem;
3. (у адзін прыём) auf éinen Schlag; auf éinmal; in éinem Schwung
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
сабо́йзваротнызайм.: перакладаецца найчасцей зваротным займ. з прыназ. mit: sich (пры дзейніку ў 3-й асобе); mich, mir, uns (пры дзейніку ў 1-й асобе); dich, dir, euch (пры дзейніку ў 2-й асобе);
над сабо́й я ўба́чыў самалёт über mir sah ich ein Flúgzeug
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
skim[skɪm]v.
1. зніма́ць, здыма́ць ( накіп, вяршкі і да т.п.);
skim milk зніма́ць вяршкі́ або́ пе́нкі з малака́;
skim soup of its scum зніма́ць пе́ну з су́па
2. лёгка, пла́ўна слі́згаць па паве́рхні;
He seems to skim the ground. Ён, здаецца, не дакранаецца да зямлі;
The bike skimmed along the road. Веласіпед нёсся па дарозе;
Swallows were skimming over the water. Ластаўкі ляталі нізка над вадою.
3. (thro ugh/over) бе́гла прагляда́ць (кнігу, спіс і да т.п.), павярхо́ўна знаёміцца (з чым-н.);
Read carefully, don’t skim! Чытай уважліва, не прапускай!
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
