Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ВАДЗЯНЫ́Я ЗНА́КІ,
філігрань, бачныя на прасвет відарысы (узор, малюнак, штрыхоўка, тэкст) на паперы, якія наносяцца ў працэсе яе вырабу; своеасаблівая марка вытворцы паперы. Атрымліваюцца ў працэсе адлівання паперы з дапамогай валіка — эгуцёра, на сетцы якога нанесены рэльеф (філігрань) адпаведнай выявы.
Упершыню вадзяныя знакі з’явіліся ў Італіі ў 13 ст. З 2-й чвэрці 16 ст. першыя вадзяныя знакі зроблены на мясц. паперы ў Вільні. У 2-й пал. 16—17 ст. мясцовымі вадзянымі знакамі пазначана прадукцыя паперняў Радзівілаў у Слуцку, Любані, Алыку, Кавячынскіх у Нясвіжы і Уздзе, Сапегаў у Гальшанах і інш.Асн. сюжэтамі вадзяных знакаў на паперы мясц. вырабу ў 16—19 ст. былі гербы шляхецкіх родаў, у 18—19 ст. — таксама выявы чалавечых фігур, жывёл, птушак і інш.
У наш час вадзяныя знакі наносяцца на паперу, якая ідзе на выраб грошай, дакументаў, каштоўных папер, каб пазбегнуць падробак. Папера з вадзянымі знакамі ў выглядзе падоўжных і папярочных палос («вежэ») выкарыстоўваецца на форзацы і вокладках кніг. Вадзяныя знакі вывучаюцца філіграналогіяй. У кнігазнаўстве дапамагаюць дакладна датаваць рукапісы і старадрукаваныя выданні.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ВАЛЬРА́С, Вальра (Walras) Мары Эспры Леон (16.12.1834, г. Эўрэ, Францыя — 5.1.1910), швейцарскі эканаміст, заснавальнік і буйнейшы прадстаўнік матэматычнай школы ў паліт. эканоміі. Праф. Лазанскага ун-та (1870—92). Родапачынальнік (з К.Менгерам і У.Джэвансам) гранічнай карыснасці тэорыі. Асн. твор — «Элементы чыстай палітычнай эканоміі» (ч. 1—2, 1883). Вальрас — стваральнік агульнай стат. мадэлі нар. гаспадаркі, вядомай пад назвай «сістэма агульнай эканамічнай раўнавагі», якая ахоплівала сферу вытв-сці, абмену, капіталу і грошай. У рэгуляванні працэсаў вытв-сці і спажывання адводзіў вял. ролю дзяржаве. У 1950—60-я г. мадэль Вальраса была пераўтворана сродкамі лінейнага праграмавання. Рацыянальны элемент яго мадэлі — пастаноўка экстрэмальнай задачы для нар. гаспадаркі (дасягненне макс. эфекту пры найменшых выдатках) і падыход да цэн як да састаўнога элемента пры адшуканні агульнага оптымуму. Ён лічыў, што «рэдкасць» таксама з’яўляецца элементам вартасці. Паслядоўнікі Вальраса — Г.Касель, А.Афтальён, І.Шумпетэр, В.Парэта.
Тв.:
Théorie mathématique de la richesse sociale. Lausanne, 1883;
Théorie de la monnaie. Paris, 1886;
Etude d’economie sociale, ou Théorie de la réparation de la richesse sociale. Lausanne;
Paris, 1896;
Etudes d’économie politique appliquée. Lausanne, 1896.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
bulk
[bʌlk]1.
n.
1)
а) паме́р, аб’ём -у m.; ко́лькасьць f.
a vast bulk — вялі́кая ко́лькасьць
б) велічэ́зны паме́р
2) бо́льшая ча́стка; гало́ўная ма́са
3) груз -у m., пакла́жа f. (карабля́)
2.
v.i.
1) быць важкі́м, мець вялі́кае значэ́ньне
2) пабо́льшвацца, расьці́(пра су́му гро́шай)
•
- break bulk
- in bulk
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
margin
[ˈmɑ:rdʒɪn]1.
n.
1) палі́pl. only (сшытка́, кні́гі і гд)
2) край -ю m.; бе́раг -у m.; мяжа́f.
the margin of a forest — узьле́сак -ку m., узьле́сьсе n.
3) запа́с -у m.; рэзэ́рва f.
2.
v.t.
1) абво́дзіць
2) рабі́ць заце́мкі на паля́х
3) пакіда́ць запа́с (гро́шай)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
mint
I[mɪnt]
n.
1) мя́та f.
2) мя́тная цуке́рка
II[mɪnt]1.
n.
1) манэ́тны двор
2) мно́ства n.
mint of money — ку́ча гро́шай
mint of trouble — ку́ча непрые́мнасьцяў
2.
v.t.
1) чака́ніць (манэ́ты)
2) рабі́ць; твары́ць; фабрыкава́ць
3.
adj.
беззага́нны, як но́вы
in mint condition — у беззага́нным ста́не
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
по́шта, ‑ы, ДМ ‑піце, ж.
1. Установа для перасылкі пісем, грошай, лёгкіх грузаў і пад., а таксама памяшканне, дзе знаходзіцца гэта ўстанова. Чыгунка, тэлеграф, пошта, школы.., пачынаючы настаўніцкімі семінарыямі і канчаючы вышэйшаю школаю, маюць сваіх прадстаўнікоў з Мікуціч.Колас.На пошце было чалавек з дзесяць наведвальнікаў.Якімовіч.
2.Гіст. Такая ж установа, якая займалася акрамя перавозкі карэспандэнцыі перавозкай пасажыраў у конных экіпажах.
3. Перасылка, ластаўка чаго‑н. сродкамі такой установы. Праўда, .. [дакументы] разам з заявай былі пасланы — пасылалі іх з настаўнікам — па пошце.Колас.
4. Тое, што дастаўлена гэтай установай; карэспандэнцыя. Аляксандра Мікітавіча мы засталі дома. Ён разбіраў сваю ранішнюю пошту.Кавалёў.
•••
Лятучая пошта — часова арганізаваная пошта для хуткай перадачы распараджэнняў і данясенняў.
[Польск. poczta з іт.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)