Verbum

матэ́рыя, -і, ж.

1. Аб’ектыўная рэальнасць, якая існуе па-за чалавечай свядомасцю і незалежна ад яе.

Формы існавання матэрыі.

2. Рэчыва, з якога складаюцца фізічныя целы прыроды.

Будова матэрыі.

3. Тканіна, матэрыял (у 4 знач.; разм.).

4. перан. Прадмет размовы, тэма.

Гутарыць аб высокай матэрыі.

матэрыя́л, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Прадметы, рэчывы, з якіх будуецца, вырабляецца што-н.; сыравіна.

Будаўнічы м.

2. перан. Розныя звесткі, крыніцы, якія служаць асновай для чаго-н.

М. для назірання.

Гістарычны м.

3. звычайна мн. Збор звестак, дакументаў па якім-н. пытанні.

Матэрыялы з’езда.

4. Тканы або трыкатажны выраб, прызначаны для шытва.

М. на сукенку.

|| прым. матэрыя́льны, -ая, -ае (да 1 знач.).

матэрыялазна́ўства, -а, н.

Навука аб матэрыялах (у 1 знач.) якой-н. галіны вытворчасці.

|| прым. матэрыялазна́ўчы, -ая, -ае.

матэрыялізава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й; -зава́ны; зак. і незак., што.

Увасобіць (увасабляць) у канкрэтныя, рэчыўныя формы.

|| звар. матэрыялізава́цца, -зу́юся, -зу́ешся, -зу́ецца; -зу́йся.

|| наз. матэрыяліза́цыя, -і, ж.

матэрыялі́зм, -у, м.

Навуковы філасофскі кірунак, які ў супрацьлегласць ідэалізму прызнае першаснасць матэрыі і другаснасць духоўнага, ідэальнага.

|| прым. матэрыялісты́чны, -ая, -ае.

Матэрыялістычная філасофія.

Матэрыялістычнае разуменне з’яў прыроды.

матэрыялі́ст, -а, М -сце, мн. -ы, -аў, м.

1. Паслядоўнік матэрыялізму.

2. Чалавек, вельмі практычны па сваіх інтарэсах, які падыходзіць да ўсяго з пункту гледжання матэрыяльных выгад для сябе (разм.).

|| ж. матэрыялі́стка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так.

|| прым. матэрыялі́сцкі, -ая, -ае.

матэрыялісты́чны, -ая, -ае.

1. гл. матэрыялізм.

2. Вузка практычны, які адносіцца да рэчаіснасці з пункту гледжання сваёй выгады.

|| наз. матэрыялісты́чнасць, -і, ж.

матэрыя́льны, -ая, -ае.

1. гл. матэрыял.

2. Рэчыўны, рэальны ў супрацьлегласць духоўнаму.

М. свет.

3. Які адносіцца да ўзроўню жыцця, даходу, заробку.

Матэрыяльнае становішча.

|| наз. матэрыя́льнасць, -і, ж. (да 2 знач.).

маўзале́й, -я, мн. -і, -яў, м.

Вялікае надмагільнае мемарыяльнае збудаванне.

М.

Леніна.

|| прым. маўзале́йны, -ая, -ае.

ма́ўзер, -а, мн. -ы, -аў, м.

Род аўтаматычнага пісталета.