вунь частица
1. в разн. знач. вон;
в. дзе — вон где;
в. куды́ — вон куда́;
в. які́ — вон како́й;
2. -то;
глядзі́, во́чы в. у іх зусі́м зліпа́юцца — смотри́, глаза́-то у них совсе́м слипа́ются;
3. в знач. нареч. вон;
в. віда́ць вёска — вон видна́ дере́вня;
◊ в. яно́ што! — вон оно́ что!
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Няўзо́ра (неўзора) ’нелюдзь’, неўзбрысты ’нелюдзімы’ (Ян.), няўзоркі (невзоркій) ’які мае суровы погляд; слепаваты; неадукаваны’, няўзорысты (невзористый) ’змрочны; непрыгожы’, няўзорыца (невзорица) ’чалавек з непрыемным поглядам’ (Нас.). Да ўзірацца, збрыць (гл.), параўн. неўзгляд ’пануры чалавек, які не глядзіць у вочы’ (ТС).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Панацэ́я ’у алхімікаў — лякарства нібыта ад усіх хвароб; уяўны сродак, які можа дапамагчы ва ўсіх выпадках жыцця’ (ТСБМ). Праз рус. панаце́я (польск. panaceum < лац. panaceum) з грэч. πανακεια ’сродак, які ўсё лечыць’ ад імя багіні Πανακεια (ССРЛЯ, 9, 98).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
насту́пны, -ая, -ае.
1. Які наступае, настае непасрэдна пасля каго-, чаго-н.; бліжэйшы па чарзе.
Н. дзень.
Наступнае спатканне.
2. Які наступіў пазней за чым-н.; ніжэйназваны, ніжэйпрыведзены.
Прапанаваць н. план.
3. у знач. наз. насту́пнае, -ага, н. Тое, аб чым гаворыцца далей; вось што.
А затым адбылося н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дада́тны, -ая, -ае.
1. Які мае патрэбныя ўласцівасці, якасці, заслугоўвае адабрэння.
Д. бок падзей.
Дадатная з’ява.
2. Які выражае адабрэнне; станоўчы.
Дадатная ацэнка.
3. У матэматыцы: большы за нуль.
Д. лік.
Дадатная велічыня.
4. Від электрычнага зараду, носьбітамі якога з’яўляюцца пазітрон, пратон і інш. (спец.).
Д. электрычны зарад.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
каляро́вы, -ая, -ае.
1. Які афарбаваны або мае які-н. колер ці колеры (акрамя чорнага і белага).
Каляровае шкло.
Каляровыя металы (усе металы, акрамя жалеза і яго сплаваў). К. фільм.
2. Пра людзей, якія належаць не да белай расы.
Каляровае насельніцтва.
|| наз. каляро́васць, -і, ж. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ка́мерны, -ая, -ае.
1. гл. камера.
2. Пра музычны твор: які прызначаны для аднаго або некалькіх выканаўцаў абмежаванай колькасці інструментаў і выконваецца ў невялікай канцэртнай зале.
Камерная музыка.
3. Які выконвае такія творы.
К. аркестр.
К. спявак.
4. Прызначаны для вузкага кола слухачоў, гледачоў.
Камернае мастацтва.
К. голас.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пераме́нны, -ая, -ае.
Які мяняецца, няўстойлівы, з пераменамі.
Пераменнае надвор’е.
П. ток (які перыядычна мяняе сілу і напрамак). Пераменная велічыня і пераменная (наз.) — пра велічыню, якая можа па ўмовах задачы набываць розныя значэнні. П. капітал (частка капіталу, якая затрачваецца на наём рабочай сілы і змяняецца ў працэсе вытворчасці).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
павя́зка, -і, ДМ -зцы, мн. -і, -зак, ж.
1. Кавалак тканіны, які носяць на рукаве і пад.
Жалобная п.
2. Бінт ці іншы матэрыял, якім закрыта, завязана параненае месца або які дапамагае ўтрымліваць частку цела ў патрэбным становішчы.
Налажыць павязку на рану.
Гіпсавая п.
|| прым. павя́зачны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
падсу́дны, -ая, -ае.
1. Які падлягае суду (наогул або ў дадзенай судовай інстанцыі).
Падсудная справа.
2. у знач. наз. падсу́дны, -ага, мн. -ыя, -ых, м.; падсу́дная, -ай, мн. -ыя, -ых, ж. Чалавек, які абвінавачваецца ў чым-н. і знаходзіцца пад судом.
|| наз. падсу́днасць, -і, ж. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)