ГАМАГЕ́ННАЯ СІСТЭ́МА,

аднародная фізіка-хім. сістэма, якая мае адну фазу. Хім. састаў і фіз. ўласцівасці ва ўсіх частках гамагеннай сістэмы аднолькавыя ці мяняюцца без скачкоў (паміж часткамі сістэмы няма паверхні падзелу). Гамагенная сістэма можа быць ізатропнай (газы, вадкасці) і анізатропнай (большасць цвёрдых і вадкіх крышталёў, гл. Анізатрапія). Гл. таксама Гетэрагенная сістэма.

т. 5, с. 9

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БЕЛЯНКО́Ў Рафаіл Львовіч

(н. 31.12.1945, г. Аткарск Саратаўскай вобл., Расія),

бел. спартсмен (цяжкая атлетыка). Скончыў Бел. ін-т фіз. культуры (1974). Чэмпіён Еўропы (1972), СССР (1970, 1973) у найлягчэйшай вазе. Пераможца і прызёр міжнар. і ўсесаюзных спаборніцтваў. Рэкардсмен свету (1972) і Еўропы (1974) у асобных практыкаваннях. З 1976 на трэнерскай рабоце.

т. 3, с. 94

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Kréisel

m -s, -

1) ваўчо́к (цацка)

sich wie ein ~ dréhen — круці́цца, як ваўчо́к

2) фіз. жыраско́п, гіраско́п

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Nénnwert

m -(e)s, -e

1) фіз., тэх. намі- на́льная велічыня́

2) камерц. наміна́льная ва́ртасць, цана́, наміна́л

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

zerstréut

a

1) раскі́даны (über A – па чым-н.)

2) рассе́яны, няўва́жлівы

3) фіз. рассе́яны (пра святло)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

до́нар

(англ. donar, ад лац. donare = дарыць, ахвяраваць)

1) чалавек, у якога бяруць кроў для пералівання ці які-н. орган для перасадкі хвораму (рэцыпіенту 1);

2) фіз. дэфект крышталічнай рашоткі паўправадніка (напр. дамешкавы атам), здольны аддаваць электроны ў зону праводнасці.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

электры́чнасць

(ад н.-лац. electricus = электрычны)

1) фіз. сукупнасць з’яў, у якіх выяўляецца існаванне, рух і ўзаемадзеянне электрычных зарадаў (напр. атмасферная э.);

2) раздзел фізікі, які вывучае электрычныя з’явы;

3) энергія электрычнага току, якая выкарыстоўваецца ў гаспадарчых і бытавых мэтах.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

БО́ЛЬЦМАНА ПАСТАЯ́ННАЯ,

адна з асноўных фіз. пастаянных, роўная адносінам універсальнай газавай пастаяннай да Авагадра пастаяннай. Пазначаецца k. Названа ў гонар Л.Больцмана. Прымяняюць пры матэм. апісанні заканамернасцяў малекулярнай фізікі і тэрмадынамікі (ураўненне стану ідэальнага газу, выраз для сярэдняй энергіі цеплавога руху малекул і інш.). Прынятае значэнне Больцмана пастаяннай k = 1,380658(12)·10​-23 Дж/К.

т. 3, с. 210

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

АЛЬГАЛАГНІ́Я

(ад грэч. algos боль + lagneia юр, сладастраснасць),

сексуальнае задавальненне, якое ўзнікае ад прычынення псіхічнага або фіз. болю аднаму з палавых партнёраў. Бывае актыўная, калі боль прычыняецца другому партнёру (садызм, эратычны тыранізм), і пасіўная, якая перажываецца індывідам у сувязі з пакутамі ад дзеянняў палавога партнёра (мазахізм, пакутніцтва, пасівітызм). Характэрна для паталагічных гіперролевых паводзін.

т. 1, с. 275

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

АМПЛІТУ́ДА

(ад лац. amplitudo велічыня),

1) найбольшае (па абс. значэнні) адхіленне ад нуля перыядычна зменнай фіз. велічыні (напр., найб. зрушэнне маятніка ад стану раўнавагі).

2) Рознасць паказанняў на шкале вымяральнай прылады (барометра, тэрмометра і інш.).

3) У матэматыцы — адна з характарыстык перыяд. функцый (сінуса, косінуса і інш.).

4) У пераносным сэнсе — размах, шырыня.

т. 1, с. 323

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)