Verbum

карале́ва, -ы, мн. -ы, -ле́ў, ж.

1. гл. кароль.

2. Жонка караля (у 1 знач.).

3. У шахматах: тое, што і ферзь (разм.).

4. перан., чаго. Пра жанчыну, якая вылучаецца як лепшая сярод іншых.

К. прыгажосці.

К. балю.

ко́зыр, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Карта той масці, якая лічыцца старшай у гульні.

2. перан. Тое, што можа даць перавагу ў чым-н.

Выбіць усе козыры.

◊

Хадзіць козырам (разм.) — паводзіць сябе ганарліва.

|| прым. казы́рны, -ая, -ае.

адхіну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак., што.

1. Адсланіць, адхіліць (тое, чым захінута што-н.).

А. фіранку.

А. заслону.

2. Адхіліць, адвесці ўбок.

А. галаву.

|| незак. адхіна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. адхіна́нне, -я, н.

арыфме́тыка, -і, ДМ -тыцы, ж.

1. Раздзел матэматыкі, які вывучае прасцейшыя ўласцівасці лікаў, выражаных лічбамі, дзеянні, што робяцца з імі.

2. перан. Тое, што і падлік (у 2 знач.; разм.).

Такая атрымліваецца а.

|| прым. арыфметы́чны, -ая, -ае.

аснава́ць, -ную́, -нуе́ш, -нуе́; -нуём, -нуяце́, -ную́ць; -ну́й; -нава́ны; зак., што.

1. Зрабіць аснову тканіны.

2. Закласці, паставіць, пачаць будаваць што-н.

А. хату.

3. перан. Тое, што і заснаваць¹ (у 2 знач.).

|| незак. асно́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

растрыбушы́ць, -бушу́, -бу́шыш, -бу́шыць; -бу́шаны; зак. (разм.).

1. каго (што). Пачысціць, выдаліўшы вантробы (рыбу, птушку і пад.); распатрашыць, выпатрашыць.

2. што, перан. Выкінуць, растрэсці што-н.; дастаць тое, што знаходзіцца ўнутры.

Р. чамадан.

|| незак. растрыбу́шваць, -аю, -аеш, -ае.

зада́ча, -ы, мн. -ы, -да́ч, ж.

1. Тое, што патрабуе вырашэння.

Паставіць перад сабой задачу.

Выканаць задачу.

Баявая з.

Першачарговая з.

2. Практыкаванне, якое выконваецца, рашаецца шляхам разумовых заключэнняў, вылічэння і пад.

Рашыць задачу.

Арыфметычная з.

Шахматная з.

зача́так, -тка, мн. -ткі, -ткаў, м.

1. Тое, што і зародак.

2. Адміраючы астатак недаразвітага органа ў арганізме, рудымент (спец.).

3. звычайна мн., перан. Пачатак, першае праяўленне чаго-н.

Зачаткі новых адносін.

|| прым. зача́ткавы, -ая, -ае.

З. стан.

разлажы́ць¹, -лажу́, -ло́жыш, -ло́жыць; -ло́жаны; зак., што.

Тое, што і раскласці¹.

Р. тавар.

Р. страту паміж усімі ўдзельнікамі.

Р. агонь.

|| незак. расклада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і раскла́дваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. расклада́нне, -я, н. і раскла́дванне, -я, н.

скрыжа́ль, -і, мн. -і, -ей і -яў, ж.

1. Дошка з напісаным на ёй свяшчэнным тэкстам.

2. перан., звычайна мн., -ей. Пра тое, што захоўвае, куды занесены памятныя даты, падзеі, імёны і пад.

Падзеі засведчаны на скрыжалях гісторыі.