Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
экстрасэ́нс, -а, мн. -ы, -аў, м.
У парапсіхалогіі: чалавек, які валодае звышадчувальнымі здольнасцямі, успрымае біяпалі, можа ўздзейнічаць на іх.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Валасны́ ’які мае дачыненне да воласці’ (КТС). Да воласць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кіда́ўнік ’чалавек, які складвае стог’ (Выг.). Да кідаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Таро́пкі ’які спяшаецца, робіць паспешна’ (ТСБМ). Гл. тарапіцца1.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
інтэ́расм Interésse n -s, -n, Vórteil m -(e)s, -e;
няма́ нія́кага інтэ́расу es hat gar kéinen Sinn;
які́ мне ў тым інтэ́рас? was habe ich davón?
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
свабо́дны, -ая, -ае.
1.Які карыстаецца свабодай, валодае незалежнасцю, суверэнны.
Свабодныя рэспублікі.
2. Незалежны, не звязаны ні з кім якімі-н. абавязкамі, адносінамі.
С. перакладчык.
С. мастак.
3.Які не ведае перашкод, абмежаванняў, не абмежаваны пэўнымі нормамі.
Рашучыя свабодныя паводзіны.
Свабодныя адносіны.
4.Які працякае, адбываецца лёгка, без замінак.
Свабоднае дыханне.
Свабодныя рухі рукамі.
Свабодна (прысл.) гаварыць на кітайскай мове.
5. Нікім або нічым не заняты; вольны.
Свабоднае месца ў партэры.
Свабодныя рукі (нічым не занятыя).
6. Не цесны.
Свабоднае паліто.
7. Прасторны, раскошны.
У тэатры прыгожа і свабодна (прысл.).
8.разм.Які не знаходзіцца ў дадзены момант у карыстанні.
Пакой с.
Свабодныя грошы.
9.Які ні да чаго не прымацаваны, ні з чым не злучаны.
С. канец ланцуга.
|| наз.свабо́днасць, -і, ж. (да 1, 3 і 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Ані́кават ’дурнаваты, прыдуркаваты’ (Нас., Гарэц.). Магчыма, ад уласнага імя Ані́ка (параўн. Ані́ка‑во́ін пра чалавека, які выхваляецца, ад імя героя старажытнарускага падання, які, хвалячыся сваёю непераможнасцю, выклікае на паядынак Смерць і гіне ў баі з ёй (ССРЛЯ)). Грэч.ἀνίκητος ’непераможны’. Далейшае семантычнае развіццё ’хвалько, які гіне’ > ’прыдуркаваты’ цалкам магчыма; параўн. рус.дыял.ани́ка‑смотро́к — пра непрадбачлівага чалавека, ани́чка ’кплівая мянушка’ (СРНГ). Іншая магчымасць: сувязь з аніякі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
По́льны ’палявы’ (ТСБМ, Сцяшк. Сл., Гарэц., Касп., Сл. ПЗБ), ’які пасецца ў полі’ (Нас.), ’які працуе ў полі’ (Сцяшк. Сл.), ’які жыве ў бязлеснай мясцовасці’ (Сл. ПЗБ), польныя дзверы ’другія дзверы, вароты, якія выходзяць у поле’ (Мат. Гом.), польны ’палявы; дзікі’ (ЖНС), ст.-бел.польныи ’палявы’ (Сл. Скар.); параўн. польск.polny ’палявы’, чэш.polní, славац.poľný ’тс’. Словаўтваральная мадэль, як воля — вольны. Гл. поле.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Маскара́д ’баль, вечар, на які прыходзяць у масках, касцюмах’, ’незвычайны ўбор, які мяняе знешні выгляд’ (ТСБМ). З рус.маскара́д (а ў пачатку XVIII ст. і машкарада), якое з франц.mascarade < італ.mascarata < maschera ’маска’ (Фасмер, 2, 578).