Пець ’спяваць’ (ТСБМ; Нас.; Некр.; Шат.; Сл. ПЗБ; Бяльк.), ’ствараць розныя гукі ў час раення — звінець, “кохаць” і інш. (пра матку)’ (слаўг., Нар. сл.), ’кукарэкаць’ (мазыр.). Рус. петь спяваць’, ’адпяваць нябожчыка’, ’гусці (пра мух)’, ’звінець (пра паштовыя шамкі)’, стараж.-рус. пѣти, польск. piać ’спяваць (пра пеўня)’, чэш. pěti ’спяваць’, ’усхваляць’, славен. pẹ́ti, макед. пее, балг. пе́я. У іншых слав. мовах — з пачатковым s‑ (z‑). Прасл. *pěti, *pojǫ < і.-е. *poi̯‑. Трубачоў (ВСЯ, 4, 1959, 135) тлумачыць прасл. *pěti як каўзатыў ад дзеяслова *ріtі ’піць’, што пацвярджаецца тоеснасцю форм 1 ас., параўн. пою ’даю піць’ і пою ’спяваю’. Тут перанос значэння ’паіць’ > ’спяваць, усхваляць’ узыходзіць да паганскага абраду ахвярнай, пахавальнай выпіўкі. Паводле Аткупшчыкова (Этимология–1984, 196), разыходжанне адбылося на ўзроўні старажытных асноў (*poi̯‑ti > пѣть пры poi̯‑ti > поить).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зачыта́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад зачытаць.
2. у знач. прым. Зацяганы, пашарпаны (звычайна пра кнігу, газету і пад.). Зачытаная кніга. Зачытаная газета.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зрыгну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак., што і без дап.
Разм. Вывергнуць цераз рот са страўніка частку нядаўна прынятай ежы (пераважна пра грудных дзяцей).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
завідне́цца, ‑еецца; зак.
1. Стаць бачным; паказацца. Недалёка за паваротам завіднеўся пад бляшаным дахам.. дом. Мележ.
2. безас. Разм. Пра пачатак світання. Завіднелася ў акне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заво́блачны, ‑ая, ‑ае.
Які знаходзіцца за воблакамі, вышэй воблакаў. Завоблачныя вышыні. // Які праводзіцца за воблакі, робіцца за воблакамі. Сталі марыць піянеры Пра завоблачны палёт. Кірэенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гага́каць, ‑ае; незак.
Разм. Абзывацца крыкам, падобным на гукі «га-га-га» (пра гусей); гагатаць. Галасіста, ажно далёка на паплавах адгукалася рэха, гагакалі гусі. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гняўко́, ‑а, м.
Разм. Пра гняўлівага чалавека. Пяты дзень выбірала Надзя бульбу. Усё спадзявалася ўбачыць Паўла. Гэтакі гняўко, больш месяца і вачэй не паказаў. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
віхра́сты, ‑ая, ‑ае.
З віхрамі (пра валасы на галаве). Віхрасты чуб. □ Цяпер у гэтым сталым, шыракаплечым чалавеку.. ніхто не пазнаў бы ранейшага віхрастага хлапчука. Шахавец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
анда́нтэ,
1. прысл. Сярэдне-павольна, плаўна (пра тэмп выканання музычнага твора).
2. нескл., н. Музычны твор або яго частка, якія выконваюцца ў сярэдне-павольным тэмпе.
[Іт. andante.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адбрадзі́ць, ‑браджу, ‑бродзіш, ‑бродзіць; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Закончыць, перастаць брадзіць (пра піва, квас і пад.).
2. Правесці мяжу на сенакосе.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)