Verbum

тачы́ць², 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., то́чыць; незак.

1. што. Грызучы, праядаючы, рабіць дзіркі ў чым-н., пашкоджваць што-н. (пра насякомых, грызуноў).

Шашаль точыць хату.

2. перан., каго-што. Неадступна мучыць, паступова пазбаўляючы сіл (пра хваробу, думкі, пачуцці і пад.).

|| зак. патачы́ць, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -то́чыць; -то́чаны (да 1 знач.).

трэнірава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; незак.

1. каго-што. Навучаючы каго-н., праводзіць сістэматычныя практыкаванні.

Т. хакеістаў.

2. што. Пастаяннай сістэматычнай работай, практыкаваннямі развіваць, умацоўваць што-н.

Т. памяць.

|| зак. натрэнірава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны.

|| звар. трэнірава́цца, -ру́юся, -ру́ешся, -ру́ецца; -ру́йся; зак. натрэнірава́цца, -ру́юся, -ру́ешся, -ру́ецца; -ру́йся.

|| наз. трэніро́ўка, -і, ДМ -ро́ўцы, ж.

увабра́ць, убяру́, убярэ́ш, убярэ́; убяро́м, убераце́, убяру́ць; увабра́ў, -ра́ла; убяры́; увабра́ны; зак.

1. што. Паступова паглынуць, уцягнуць, усмактаць у сябе.

Зямля ўвабрала ваду.

2. што. Заправіць, усунуць унутр чаго-н.

У. кашулю ў штаны.

3. што. З’есці без астатку (разм.).

У. місу капусты.

4. каго. Схапіць, захапіць (разм.).

Разведчыкі ўвабралі фашыста.

|| незак. убіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

узбудзі́ць, -уджу́, -у́дзіш, -у́дзіць; -у́джаны; зак.

1. гл. будзіць.

2. каго-што. Прывесці ва ўзбуджальны стан.

У. хворага.

У. нервы.

3. што. Выклікаць, абудзіць у кім-н. якія-н. пачуцці, думкі, стан.

У. рэўнасць.

У. апетыт.

У. цікаўнасць.

4. што. Паставіць, вынесці на абмеркаванне, вырашэнне.

У. крымінальную справу.

У. пытанне.

|| незак. узбуджа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. узбуджэ́нне, -я, н.

укі́нуцца, -нуся, -нешся, -нецца; -нься; зак.

1. у што. Імкліва кінуцца куды-н., скочыць у што-н.

У. на хаду ў калёсы.

2. у што. Уваліцца куды-н., падаючы ўніз (разм.).

У. ў канаву.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Нечакана ўзнікнуць, паявіцца.

Укінулася хвароба.

|| незак. укі́двацца, -аюся, -аешся, -аецца (да 1 і 2 знач.).

упрэ́гчы¹, -рагу́, -ражэ́ш, -ражэ́; -ражо́м, -ражаце́, -рагу́ць; -ро́г, -рэ́гла; -ражы́; -ро́жаны; зак., каго (што) у што.

Тое, што і запрэгчы.

У. каня ў калёсы.

|| незак. упрага́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| звар. упрэ́гчыся, -рагу́ся, -ражэ́шся, -ражэ́цца; -ражо́мся, -ражаце́ся, -рагу́цца; -ро́гся, -рэ́глася; -ражы́ся; зак.

У. ў работу (перан.: уключыцца ў доўгую, цяжкую работу; разм.); незак. упрага́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

усу́нуцца, -нуся, -нешся, -нецца; -нься; зак., у што.

1. Прасунуцца ўнутр чаго-н., паказацца ў чым-н.

У дзверы ўсунулася галава хлопчыка.

2. Уваліцца, трапіць у што-н. (разм.).

У. ў студню.

3. Увайсці павольна, ледзь перастаўляючы ногі (разм.).

У хату ўсунулася старая жанчына.

4. Умяшацца, ублытацца ў што-н. (разм.).

У. ў спрэчку.

|| незак. усо́ўвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

утвары́ць, -вару́, -во́рыш, -во́рыць; -во́раны; зак., што.

1. Стварыць сабой, выклікаць сабой узнікненне чаго-н.

Лініі ўтварылі прамы вугал.

Вада ўтварыла ў зямлі паглыбленне.

2. Арганізаваць, заснаваць.

У. ваенна-палітычны саюз.

3. Зрабіць што-н. нечаканае, непажаданае, напракудзіць (разм.).

Ай, што вы, дзеці, тут утварылі!

|| незак. утвара́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. утварэ́нне, -я, н. (да 1 і 2 знач.).