ГЕ́СА ЗАКО́Н,

асноўны закон тэрмахіміі: цеплавы эфект хім. рэакцыі залежыць толькі ад прыроды і стану зыходных рэчываў і канчатковых прадуктаў і не залежыць ад колькасці і характару прамежкавых стадый у сістэме. Адкрыты эксперыментальна Г.І.Гесам у 1840. З’яўляецца адной з формаў закону захавання энергіі для сістэм, дзе адбываюцца хім. рэакцыі пры пастаянным аб’ёме ці пастаянным ціску. Карыстаюцца Геса законам для разліку цеплавых эфектаў працэсаў, якія цяжка ці практычна немагчыма ажыццявіць, на аснове эксперым. даных для інш. працэсаў.

т. 5, с. 204

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

nietrwałość

ж.

1. нетрываласць, недаўгавечнасць;

nietrwałość uczuć — недаўгавечнасць пачуццяў;

2. хім. няўстойлівасць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

tlenek, ~ku

tlen|ek

м. хім. вокісел, вокіс;

~ek węgla — вокіс вугляроду

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

węglowy

węglow|y

1. вугальны;

zagłębie ~e — вугальны басейн

2. хім. вугляродны

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

pruski

прускі;

błękit pruski маст. берлінскі лазурак;

kwas pruski хім. сінільная кіслата

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

zneutralizować

зак. нейтралізаваць;

zneutralizować wpływ — нейтралізаваць уплыў;

zneutralizować roztwór хім. нейтралізаваць раствор

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

fluor, ~u

м. хім. фтор;

pasta z ~em — зубная паста з фторам

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

АМАНО́ЛІЗ,

абменная хім. рэакцыя паміж рэчывам і аміякам. Напр., пры атрыманні амінаў з галагенвытворных вуглевадародаў: AHal + 2NH3 → RHN2 + NH4Hal. Адбываецца як тыповая сальватычная рэакцыя (гл. Сальволіз), на ўзор нуклеафільнага замяшчэння.

т. 1, с. 306

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

выдзяля́цца

1. (браць частку маёмасці) sich ábteilen;

2. (вылучацца) sich áuszeichnen;

3. фізіял, хім áusscheiden* vi (s) sich ábsondern

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

іне́ртны träge, úntätig, schlaff, inért; перан тс indolént;

іне́ртны чалаве́к träger [indolénter] Mensch;

іне́ртны газ хім Édelgas n -es, -e

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)