карт-бла́нш
(фр. carte blanche = белы аркуш)
1) чысты бланк, падпісаны асобай, якая дае іншай асобе права запоўніць яго;
2) перан. неабмежаванае паўнамоцтва.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
эксклюзі́ўны
(англ. exclusive = выключны)
выключны, прадастаўлены толькі для пэўнай арганізацыі або асобы, напр. права на вытворчасць чаго-н. або на распаўсюджанне інфармацыйных матэрыялаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
vindicate
[ˈvɪndɪkeɪt]
v.t.
1) апра́ўдваць
2) адсто́йваць, абараня́ць
The heir vindicated his claim to the fortune — Спадкае́мец адстая́ў сваё пра́ва на нале́жнае яму́ бага́цьце
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Úrheber
m -s, -
1) падбухто́ршчык, завада́тар, віно́ўнік; ініцыя́тар
2) тварэ́ц
3) юрыд. суб’е́кт, суб’е́кт а́ўтарскага пра́ва
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
sole3 [səʊl] adj.
1. адзі́ны, выклю́чны;
have sole responsibility for smth. аднаму́ адка́зваць за што-н.;
have the sole right to do smth. мець асабі́стае пра́ва зрабі́ць што-н.
2. адзіно́чны;
a sole heir law адзі́ны спадкае́мца
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
барацьбі́т, ‑а, М ‑біце, м.
Удзельнік барацьбы за што‑н. Барацьбіты падполля. □ У спіс барацьбітоў за мір і я Сваё імя паставіць права маю. Зарыцкі. // Актыўны дзеяч, змагар за распаўсюджанне новага, перадавога. Ударнік — барацьбіт за высокія тэмпы, за беззаганную якасць работы. Шынклер. Песенны голас паэта .. ўздымаецца да голасу барацьбіта, у якога ёсць пэўная мэта і ваяўнічы запал. Хведаровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
во́льна,
1. Прысл. да вольны (у 1, 2, 4, 5, 6, 8, 10 знач.).
2. Каманда на права трымацца ў страі свабодна. Стаяць вольна! □ — Вольна! — скамандаваў ён [Ягораў]. Байцы ўскалыхнуліся, ім перадалося хваляванне камандзіра. Краўчанка.
3. безас. у знач. вык. Аб адчуванні свабоды. Тут так вольна, так цікава, Што толькі тут ён і жыве. Колас.
•••
Вольна дыхнуць гл. дыхнуць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
незако́нны, ‑ая, ‑ае.
Які супярэчыць закону, парушае закон; недазволены. [Гушка:] — Ад імя Савета рабочых, .. сялянскіх і салдацкіх дэпутатаў абвяшчаю гэты кангрэс незаконным і скончаным. Чорны. — Што гэта такое? — абурылася Эмілія. — Аддайце сшытак! — Не маеце права! — Загулі навокал. — Тут ніхто нічога незаконнага не рабіў. Маўр. // Не аформлены юрыдычна. Незаконны шлюб. // Уст. Незаконнанароджаны, народжаны па-за шлюбам. Незаконны сын.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нябо́ж, ‑а, м.
1. Абл. Сын брата або сястры; пляменнік. — А праўда, сынок! — падумаўшы, сказала маці. — Ты маеш права... І ты ж.. [дзядзьку] нябож усё-такі. Ракітны. Побач са мною ляжала мая дубальтоўка, а на заднім сядзенні трымаліся напагатове два хлапчукі..: адзін — мой нябож.., а другі проста суседскі. Кулакоўскі.
2. Разм. Ласкавы або спачувальны зварот да малодшага па гадах.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паручы́цца, ‑ручуся, ‑ручышся, ‑ручыцца; зак.
Даць паруку за каго‑, што‑н. у чым‑н. [Начальнік:] — Толькі глядзі, каб не падвяла мяне. Ты ж чула, я паручыўся за цябе. Сабаленка. Навязваць жа людзям сваю волю, вымагаць ад іх, каб яны рабілі іменна так, а не іначай, мы не маем права, бо хто можа паручыцца за тое, што мы не памыляемся? Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)