стара́ннасць, ‑і, ж.
Уласцівасць стараннага; дбайнасць, руплівасць. Я абавязаны пані Бажэне ўдвая: і за яе вялікую стараннасць паўней пазнаёміць нас з Прагай, і за тое, што калі б не яна, у мяне не адбылася б адна хвалюючая сустрэча. Краўчанка. Комлік першы ўбачыў .. [Дзіміну] і тут жа са стараннасцю ўзяўся за работу. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
супаста́віць, ‑стаўлю, ‑ставіш, ‑ставіць; зак., што.
Параўнаць з чым‑н. або паміж сабой, узаемна суадносячы што‑н. Дастаткова супаставіць .. урывак з верша Багдановіча «Лясун» з купалаўскім «Чорным богам», каб убачыць адрозненні мэтавых установак паэтаў. Ярош. Хіба мастацкае слова не выклікае ў нас жадання супаставіць жыццёвыя з’явы, зрабіць свае вывады? Шкраба.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
то́нкасць, ‑і, ж.
1. Уласцівасць тонкага. Тонкасць сукна. Тонкасць віна. Тонкасць думкі.
2. звычайна мн. (то́нкасці, ‑ей). Самыя дробныя дэталі, асаблівасці. У давацца ў тонкасці. Паэтычныя тонкасці. □ Чалавек, які пазнаў тонкасці і тайны сваёй прафесіі, які любіць яе, укладвае ў яе ўсю сваю душу, заўсёды выклікае ў нас павагу. «Звязда».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
туры́сцкі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да турыста, турыстаў. Турысцкая база. □ Сцяпан купіў турысцкую пуцёўку і падаўся .. да берагоў Чорнага мора. Радкевіч. Наша турысцкая група зрабіла ўжо немалы шлях па краіне, наведала многа вялікіх і малых гарадоў, і ў кожнага з нас было што ўспомніць і аб чым падумаць. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
укамплектава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак., што.
1. Сабраць, стварыць камплект чаго‑н. — Шрыфт у нас там ёсць? — папытаў я ў наборшчыкаў. — Не, няма, — адказаў Рыгор Квасіла. — Нават звычайнага, і таго мала. Нехта ўкамплектаваў не падумаўшы. Сабаленка.
2. Папоўніць да камплекту, закончыць камплектаванне. Укамплектаваць бібліятэку. Укамплектаваць полк да штатаў ваеннага часу.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
харчава́ць, ‑чую, ‑чуеш, ‑чуе; незак., каго-што.
Даваць, дастаўляць каму‑н. ежу; карміць. Харчаваць усю сям’ю. □ Тут кожны быў другому друг, Тут харчавалі партызанаў, Тут раздавалі сотням рук Вінтоўкі, кольты і паганы. Таўбін. Калі нас так увесь час будуць харчаваць, то мы за тры гады адгадуемся, як на курорце. Алешка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ве́сціся несов.
1. безл. (быть в обычае) вести́сь;
як у нас вядзе́цца — как ведётся у нас;
2. разг. вести́сь;
у яго́ вялі́ся пчо́лы — у него́ вели́сь пчёлы;
3. (протекать — о разговоре) вести́сь;
4. (постепенно возвращаться к одной и той же теме) враща́ться;
спрэ́чкі вялі́ся вако́л аднаго́ пыта́ння — пре́ния враща́лись вокру́г одного́ вопро́са;
5. (идти, проводиться дальше) продолжа́ться;
рабо́та вядзе́цца паспяхо́ва — рабо́та продолжа́ется успе́шно;
6. страд. вести́сь; уводи́ться, увлека́ться; тяну́ться; см. ве́сці 1, 2;
◊ у ці́хім бало́це чэ́рці вяду́цца — посл. в ти́хом о́муте че́рти во́дятся
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
Dum vitant stulti vitia, in contraria currunt
Дурні, пазбягаючы адных памылак, упадаюць у іншыя.
Дураки, избегая одних ошибок, впадают в другие.
бел. Галаву выцягнуў ‒ хвост угруз. Ад берага адплыў, а да другога не прыстаў. Полы дзярэ, а плечы латае.
рус. Нос вытащил ‒ хвост увяз, хвост вытащил ‒ нос увяз.
фр. Souvent la peur d’un mal nous conduit dans un pire (Часто боязнь одной беды нас приводит к худшей [беде]).
англ. Out of the frying-pan into the fire (Из сковороды в огонь).
нем. Mancher flieht einen Bach und fällt in den Phein (Иногда человек убежит от ручья, а упадёт в Рейн).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Aurora musis amica (est)
Аўрора ‒ сяброўка музам (г. зн. ранішнія гадзіны спрыяльныя для заняткаў навукамі і мастацтвам).
Аврора ‒ подруга музам (т. е. утренние часы благоприятны для занятий науками и искусством).
бел. Думай звечара, а рабі зрання. Ранак мудрэйшы за вечар. Ранняя адна гадзіна варта трох вечаровых.
рус. Утро вечера мудренее. Утренний час дарит золотом нас. Каждое дело надо с утра начинать. Встанешь пораньше, начнёшь подальше.
фр. La nuit porte conseil (Ночь несёт совет).
англ. An early riser is sure to be in luck (Везёт тому, кто рано встаёт).
нем. Früh auf, gut Lauf (Рано встаёшь, хороший бег).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
пожа́ловать сов., уст.
1. (наградить, подарить) падарава́ць, узнагаро́дзіць; (о правах и т. п.) нада́ць;
2. (посетить) наве́даць (каго, што), завіта́ць (да каго, да чаго);
прошу́ пожа́ловать ко мне в го́сти прашу́ завіта́ць да мяне́ ў го́сці;
он пожа́ловал к нам в три часа́ ён наве́даў нас (завіта́ў да нас) а трэ́цяй гадзі́не;
пожа́луйте прашу́, про́сім; (пожалуйста) калі́ ла́ска;
пожа́луйте ку́шать! прашу́, про́сім (калі́ ла́ска) да стала́!;
◊
добро́ пожа́ловать а) (приветствие) з до́брым прыбыццём (прые́здам, прыхо́дам)!; б) (приглашение) сардэ́чна запраша́ем!, калі́ ла́ска!
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)