води́ться
1. в разн. знач. ве́сціся, вадзі́цца;
тут когда́-то води́лись у́тки тут калі́сьці вялі́ся (вадзі́ліся) ка́чкі;
у него́ води́лись де́ньги у яго́ вялі́ся (вадзі́ліся) гро́шы;
у них так во́дится у іх так вядзе́цца;
2. (иметь дело, дружить) разг. вадзі́цца;
3. страд. вадзі́цца; см. води́ть;
◊
как во́дится як прыня́та, як заве́дзена; як звыча́йна.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
бот I м. сапо́г;
скураны́я бо́ты — ко́жаные сапоги́;
тава́р на бо́ты — сапо́жный това́р;
◊ быць пад бо́там — быть под сапого́м;
дурны́, як б. — глуп, как бара́н;
бо́ты ка́шы про́сяць — сапоги́ ка́ши про́сят;
два бо́ты па́ра — погов. два сапога́ па́ра;
шаве́ц без ~таў — погов. сапо́жник без сапо́г
бот II м., мор. бот
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
праляце́ць сов.
1. в разн. знач. пролете́ть; (о птице — ещё) пропорхну́ть;
п. у паве́тры — пролете́ть в во́здухе;
зіма́ ~це́ла — зима́ пролете́ла;
мала́нкай ~це́ла ду́мка — мо́лнией пролете́ла мысль;
2. пролете́ть, промча́ться; пронести́сь;
~це́ў кур’е́рскі по́езд — пролете́л курье́рский по́езд;
гады́ ~це́лі — года́ пролете́ли (промча́лись, пронесли́сь);
◊ чува́ць, як му́ха ~ці́ць — слы́шно, как му́ха пролети́т
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
но́та I ж.
1. в разн. знач. но́та;
узя́ць высо́кую но́ту — взять высо́кую но́ту;
размаўля́ць на высо́кіх но́тах — разгова́ривать на высо́ких но́тах;
2. только мн. но́ты;
ігра́ць па но́тах — игра́ть по но́там;
◊ як па но́тах — как по но́там
но́та II ж., дипл. но́та;
абме́н но́тамі — обме́н но́тами;
○ верба́льная н. — верба́льная но́та
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
сарва́цца сов., в разн. знач. сорва́ться;
с. з вяршы́ні гары́ — сорва́ться с верши́ны горы́;
саба́ка ~ва́ўся з ланцуга́ — соба́ка сорвала́сь с цепи́;
~ва́ўся з ме́сца і пабе́г — сорва́лся с ме́ста и побежа́л;
заду́ма ~ва́лася — за́мысел сорва́лся;
◊ як з ланцуга́ (пры́вязі) ~ва́ўся — как с цепи́ сорва́лся;
~ва́лася з языка́ — сорвало́сь с языка́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
ца́цка ж.
1. игру́шка; побряку́шка;
2. безделу́шка;
3. перен. игру́шка;
яна́ не хо́ча быць ~кай у яго́ рука́х — она́ не жела́ет быть игру́шкой в его́ рука́х;
◊ як (нібы́) ц. — как игру́шка;
даста́ць сабе́ ~ку — (о ране, болезни, неприятности) нажи́ть, схвати́ть;
знайсці́ сабе́ ц. — (о ненужном, бесполезном занятии) найти́ себе́ игру́шку
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
Simul ac quis misertus est, memoria interiit
Як толькі хто робіцца бедным, аб ім ніхто не ўспамінае.
Как только кто становится бедным, о нём никто не вспоминает.
бел. Хто ў бядзе і ў вялікім няшчасці не быў, той і праўдзівых прыяцеляў не знае. Ёсць у каліце́ ‒ сядай на куце, а на плячах хатуль ‒ пытаюць: «Адкуль?» Радня да чорнага дня.
рус. Хлеба нет ‒ друзей и не бывало. Скатерть со стола ‒ и дружба сплыла. Все други, все приятели до чёрного лишь дня. Все доброхоты, а в нужде помочь нет охоты. На обеде все соседи, а пришла беда ‒ они прочь как вода.
фр. Ami de table est bien variable (Друг за столом очень изменчивый).
англ. When poverty comes in at the door love flies out at the window (Когда в дверь входит бедность, в окно вылетает любовь).
нем. Leer Faß, leere Freundschaft (Пустая бочка ‒ пустая дружба).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
след I (род. сле́ду) м., в разн. знач. след;
за́ячы с. — за́ячий след;
сляды́ слёз — следы́ слёз;
сляды́ злачы́нства — следы́ преступле́ния;
◊ наве́сці на с. — навести́ на след;
напа́сці на с. — напа́сть на след;
(і) с. прасты́ў (прапа́ў) — (и) след просты́л (пропа́л);
заме́сці (заблы́таць) сляды́ — замести́ (запу́тать) следы́;
ісці́ па сляда́х — (чыіх) идти́ по следа́м (чьим);
і сле́ду не застало́ся (няма́) — и следа́ не оста́лось (нет);
па гара́чых (све́жых) сляда́х — по горя́чим (све́жим) следа́м;
узя́ць с. — взять след;
с. у с. — след в след;
лаві́ць бягу́чага во́ўка с. — иска́ть ве́тра в по́ле
след II: а) як с. как след, как сле́дует; б) не с. не след, не сле́дует, не до́лжно
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
и́на́че
1. нареч. іна́чай, іна́кш; (по-иному) па-і́ншаму;
сде́лать и́на́че зрабі́ць іна́чай (іна́кш);
2. в знач. союза, разг. а то іна́чай, іна́кш;
беги́, и́на́че опозда́ешь бяжы́, а то (іна́чай, іна́кш) спо́знішся;
◊
и́на́че говоря́ іна́кш ка́жучы;
не и́на́че как не іна́чай як;
так или и́на́че так ці іна́чай, так ці іна́кш, ці так, ці гэ́так.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
па́зуха в разн. знач. па́зуха, -хі ж.;
за па́зухой за па́зухай;
положи́ть за па́зуху пакла́сці за па́зуху;
ло́бные па́зухи анат. ло́бныя па́зухі;
◊
держа́ть ка́мень за па́зухой трыма́ць ка́мень за па́зухай;
как у Христа́ за па́зухой як за Бо́гам; як у Бо́га за плячы́ма; як у ма́тчыным жываце́;
отогрева́ть змею́ за па́зухой прыграва́ць змяю́ на грудзя́х.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)