герантамарфо́з
(ад гр. geron, -ntos = стары + -марфоз)
эвалюцыя шляхам змен, якія вынікаюць на позніх стадыях развіцця арганізма; з’ява, блізкая да анабаліі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
гіпермарфо́з
(ад гіпер- + -марфоз)
тып філагенетычнага развіцця, які вядзе да парушэння ўзаемаадносін арганізма з асяроддзем у сувязі з гіпертрафіяй пэўных органаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
дэсенсібіліза́цыя
(ад дэ- + сенсібілізацыя)
1) змяншэнне адчувальнасці арганізма да паўторнага ўвядзення хімічных рэчываў, што выклікаюць алергію;
2) змяншэнне святлоадчувальнасці фатаграфічнага матэрыялу.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
імбібі́цыя
(ад лац. imbibere = усмоктваць, убіраць у сябе)
насычэнне тканак арганізма рэчывамі, растворанымі ў вадкасці (напр. жоўцевымі пігментамі ў час жаўтухі).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
клон
(гр. klon = парастак)
генетычна аднароднае патомства расліннага або жывёльнага арганізма, якое ўтвараецца ў выніку вегетатыўнага размнажэння або непалавога дзялення клетак.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
пратапла́зма
(ад прата- + гр. plasma = нешта ўтворанае лепкай)
рэчыва, якое з’яўляецца асновай клеткі жывёльнага і расліннага арганізма; уключае карыяплазму і цытаплазму.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
самі́ты
(ад гр. soma = цела)
сіметрычна і папарна размешчаныя па баках кішкі ўчасткі мезадэрмы на ранніх стадыях развіцця арганізма; першасныя сегменты.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
со́ма
(гр. soma = цела)
цела арганізма, акрамя мацярынскіх клетак спораў у раслін і клетак зародкавага шляху або палавых клетак у жывёл.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ювенало́гія
(ад лац. iuvenis = малады + -логія)
навука, якая вывучае рэзервы чалавечага арганізма і шляхі захавання прымет маладосці на працягу шматгадовага жыцця.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ВАДЗЯ́НКА,
лішкавае назапашванне вадкасці ў серозных поласцях і тканках арганізма, якое праяўляецца павелічэннем аб’ёму органа ці памяншэннем ёмістасці серознай поласці. Бывае вадзянка абалонкі яечка (гідрацэле), вадзянка цяжарных, вадзянка сустава перамежная (гідраартроз).
Вадзянка абалонкі яечка — хвароба органаў машонкі, пры якой адбываецца назапашванне серознай вадкасці паміж вонкавым і ўнутр. лістком уласнай абалонкі яечка. Адрозніваюць прыроджаную (найчасцей у дзяцей) і набытую (пераважна ў дарослых) формы хваробы, паводле цячэння — вострую (да 2 сут), вадзянку, якая хутка развіваецца (да 1 мес), і хранічную. Прычыны развіцця ў дарослых — запаленчыя працэсы, траўмы яечка і прыдатка абалонак. Фізіял. вадзянка лячэння не патрабуе, пры вострай вадзянцы робяць пункцыю, іншыя формы вадзянкі лечаць хірургічна. Вадзянка цяжарных — адна з формаў таксікозу ў 2-й пал. цяжарнасці. Праяўляецца ацёкам і лішняй вагой у выніку парушэння водна-салявога абмену і кровазвароту. Лячэнне: разгрузка арганізма ад вадкасці, абмежаванае ўжыванне кухоннай солі, тэрапеўтычнае. Прычыны ўзнікнення і лячэнне вадзянкі суставаў, як і пры інш. артрозах, залежаць ад ступені цяжкасці пашкоджання іх функцый.
А.У.Руцкі.
т. 3, с. 436
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)