Ба́ба-рыба ’падкаменшчык’ (Інстр. II). Так і ў іншых мовах: рус. ба́ба ’Cottus gabio’, укр. ба́ба, бабе́ць, польск. baba і г. д. Шмат якія галавастыя рыбы маюць назву ад асновы баб-: або звязаную з ба́ба 1 (гл.), або ж іншага паходжання (Безлай, Posk. zv., 8, лічыць, што bab‑ у назвах рыб вельмі старажытная аснова, якая выпадкова супала з baba ’жанчына’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вялі́кі (БРС, Касп., Бяльк.). Шмат вытворных з рознымі суфіксамі: вялі́зны, вялі́зазны (Шат.), вялі́зарны ’тс’ (Шат.). Ст.-рус., ст.-слав. великъ, рус. вели́кий, укр. вели́кий, чэш. veliký, velký, польск. wielki, балг. вели́к, серб.-харв. ве̏лак і г. д. Прасл. *velikъ, а гэта ад прасл. *velьjь ’тс’. Этымалогія ўсёй групы слоў не вельмі ясная, ёсць многа версій. Агляд гл. Фасмер, 1, 289.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Грэх, грэ́шны. Прасл. *grěxъ, *grešьnъ ’тс’; параўн. рус. грех, укр. гріх, польск. grzech, чэш. hřích, серб.-харв. гри̏јех, балг. грехъ́т, ст.-слав. грѣхъ. Этымалогій гэтага слова шмат; звычайна меркавалі, што ёсць сувязь з *grěti ’грэць’ (Фасмер, 1, 456–457). Трубачоў (Эт. сл., 7, 115–116) падтрымлівае этымалогію Бугі: *grěxъ < *groi̯‑so (параўн. лат. grèizs ’крывы’). Агляд літ-ры ў Трубачова, там жа.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Наваропіць ’многа наліць’ (Грыг.), нываропіць ’накласці шмат [наварочаць]’ (Бяльк.). Параўнанне са ст.-рус. наворопъ ’налёт, нападзенне, аграбленне’, польск. nawropieć ’бурчаць, гневацца’, макед. наврапито ’паспешна, абы-як’ дае падставы для рэканструкцыі прасл. *na‑vorpiti са значэннем ’зрабіць нешта раптоўна, хутка, абы-як’. Гл. варапай, ворагі (і асабліва лац. паралель reperis, ‑ntis ’раптоўны, нечаканы’, Фасмер, 1, 354), параўн. макед. врапит ’праворны, шустры’ і інш.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ты́льма ‘нядаўна’ (Сцяшк. Сл.). Параўн. польск. tylma, tylmo ‘чуць, ледзве не’ (Варш. сл.). Няясна; магчыма, ад зыходнага тыле ‘столькі, толькі’ (гл.), ускладненага ўзмацняльнай часціцай *‑ma (*‑mi), як у *tolьma/*tolьmi ‘вельмі шмат’, *kolьma/*kolьmi ‘як многа’, *velьma/*velьmi/*velьmo ‘вельмі’, *vьsьma ‘надта, дужа’ і інш. (ESSJ SG, 1, 320–322).
Тыльма́ ‘бабка ў каня (якую на зіму каню абразаюць)’ (ТС). Няясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
goody1 [ˈgʊdi] n. infml
1. звыч. pl. goodies ласу́нкі, прысма́кі;
They brought lots of goodies for the picnic. Яны прынеслі на пікнік шмат прысмакаў.
2. што-н. прые́мнае або́ жада́нае
3. пазіты́ўны персана́ж (у кніжцы або фільме)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
fetch [fetʃ] v.
1. прыно́сіць; прыво́дзіць; схадзі́ць (па каго-н./што-н.);
fetch a doctor паклі́каць до́ктара
2. атрыма́ць (за прададзеную рэч);
This won’t fetch much. За гэта шмат не дадуць.
fetch up [ˌfetʃˈʌp] phr. v. infml (нечакана) апыну́цца
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
глум (род. глу́му) м., мн. нет, разг.
1. (действие и состояние) по́рча ж.; напра́сная тра́та;
2. отхо́ды мн.;
шмат глу́му — мно́го отхо́дов;
◊ пусці́ць у г. — испо́ртить, потра́тить зря;
пайсці́ ў г. — пойти́ насма́рку, пропа́сть зря
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
allocate
[ˈæləkeɪt]
v.t.
1) выдзяля́ць, разьмярко́ўваць, асыгно́ўваць
millions of dollars allocated among many colleges and hospitals — мільёны даля́раў асыгнава́ныя на шмат які́я ко́леджы й шпіталі́
2) выяўля́ць месцазнахо́джаньне
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
owe
[oʊ]
v., owed, owing
1) быць вінава́тым
2) быць абавя́заным, быць у даўгу́
We owe a great deal to our parents — Мы шмат чым абавя́заны на́шым бацька́м
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)