монаметалі́зм, ‑у, м.
Спец. Грашовая сістэма, пры якой у аснову грашовага абарачэння пакладзены адзін валютны метал (золата або серабро).
[Ад грэч. mónos — адзін і лац. metallum — метал.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
насенняво́дчы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да насенняводства. Насенняводчая сістэма. // Які займаецца развядзеннем сартавога насення. Насенняводчая гаспадарка. Насенняводчы калгас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
патрыя́ршаства, ‑а, н.
1. Сістэма царкоўнага кіравання з патрыярхам па чале.
2. Тое, што і патрыярхат (у 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пеана́ж, ‑у, м.
Сістэма кабальнай, напаўпрыгонніцкай залежнасці селяніна, парабка ад землекарыстальніка ў краінах Лацінскай Амерыкі і паўднёвых штатах ЗША.
[Фр. péonage ад ісп. peón — падзёншчык.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пяціба́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае пяць балаў. Пяцібальны вецер.
2. Разлічаны на пяць балаў. Пяцібальная сістэма ацэнкі паспяховасці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фарды́зм, ‑у, м.
Капіталістычная сістэма арганізацыі працы, заснаваная на стандартызацыі, тыпізацыі і канвеерызацыі вытворчасці з мэтай максімальнай эксплуатацыі рабочых.
[Ад уласн. імя.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цепласе́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.
Сістэма цеплаправодаў, па якіх цеплавая энергія перадаецца спажыўцам з цеплаэлектрацэнтралей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чатырохпо́лле, ‑я, н.
Сістэма севазвароту з падзелам ворнай зямлі на чатыры палі, якія засяваюцца рознымі культурамі ў пэўнай паслядоўнасці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
код, -а, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.
Сістэма ўмоўных абазначэнняў, сігналаў, якія перадаюць інфармацыю.
Тэлеграфны к.
Лічбавы к.
○
Генетычны код (спец.) — паслядоўнасць размяшчэння матэрыяльных носьбітаў спадчыннасці (генаў), якая перадаецца ад пакалення да пакалення.
|| прым. ко́давы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абслу́га, -і, ДМ -лу́зе, ж.
1. Сістэма сродкаў бытавога абслугоўвання насельніцтва; сэрвіс.
На добрым узроўні а. ў горадзе.
2. зб. Службовы персанал, які абслугоўвае каго-н.
Сабралася на сход а. бальніцы.
|| прым. абслуго́вы, -ая, -ае.
А. персанал.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)